...Pişiklər adətən son dərəcə müstəqildirlər və Britaniya alimlərinin yeni bir araşdırması bunu bir daha təsdiqləyib. SİA xəbər verir ki, BBC-nin məlumatına görə, mütəxəssislər vəhşi pişiklərin əhliləşdirilməsinin əvvəllər düşünüləndən daha gec və tamamilə fərqli bir yerdə baş verdiyini müəyyən ediblər.
Oksford Universitetinin alimləri dünyanın müxtəlif yerlərində aparılan arxeoloji qazıntılar zamanı aşkar edilmiş pişik sümüklərini araşdırıblar.
Onlar pişiklərin insanlarla yalnız təxminən 4000 il əvvəl yaxın münasibətlər qurduqları və bu prosesin əvvəllər güman edildiyi kimi Levantda deyil, Şimali Afrikada baş verdiyi qənaətinə gəliblər.
...Pişiklər indi hər yerdədir, televiziyada nümayiş olunur və internetə hakimdirlər.
Oksford Universitetinin professoru Qreqer Larson deyir. ...Lakin pişiklərlə münasibətimiz 10000 il deyil, təxminən 3500 və ya 4000 il əvvəl başlayıb.
Bütün müasir pişiklər tək bir növdən - vəhşi pişikdən (Felis lybica) törəyib. Lakin, elm adamları uzun müddətdir ki, onların vəhşi həyatdan insan evlərində yaşamağa keçidinin necə və nə vaxt baş verdiyini müəyyən etməyə çalışırlar.
Bu sirri həll etmək üçün Oksford tədqiqatçıları Avropa, Şimali Afrika və Türkiyənin Anadolu bölgəsində aşkar edilmiş pişik skeletlərinin DNT-sini araşdırdılar.
Heyvanların sümüklərinin tarixlərini müəyyən etdilər, DNT-lərini təhlil etdilər və nəticələri müasir pişiklərin genofondu ilə müqayisə etdilər.
Məlum oldu ki, pişiklərin əhliləşdirilməsi əvvəllər güman edildiyi kimi (kənd təsərrüfatı təxminən 10.000 il əvvəl inkişaf etməyə başlayıb) Levantda kənd təsərrüfatı inqilabı ilə eyni vaxtda başlamayıb.
Əslində, pişiklərlə insanlar arasındakı dostluq bir neçə minillik sonra Şimali Afrikada başlayıb.
...İnsanların ilk dəfə oturaq həyat sürdüyü bölgədə bu baş verməyib. Bu, daha çox Misir fenomeni ola bilər, - deyə Larson hesab edir.
Bu cür fərziyyələr qədim Misirdə pişiklərə münasibətə uyğun gəlir: sakinləri bu heyvanlara ibadət edir, onları incəsənətdə əbədiləşdirir və mumiyalayırdılar.
Pişiklər insanlarla birlikdə yaşamağa başladıqdan sonra tez bir zamanda bütün dünyaya yayıldılar.
Bu, digər şeylərlə yanaşı, həm gəmilərdə, həm də evlərdə son dərəcə faydalı bir bacarıq olan siçan və siçovul tutmaq qabiliyyəti ilə asanlaşdırıldı.
Lakin pişiklər Avropaya yalnız təxminən 2000 il əvvəl - əvvəllər düşünüləndən daha gec gəldilər.
Onlar bütün Avropa qitəsini keçdilər, romalılarla birlikdə Böyük Britaniyaya gəldilər və sonra İpək Yolu boyunca şərqə yayılaraq Çinə çatdılar.
Bu gün onlara Antarktidadan başqa hər qitədə rast gəlmək olar. Daha ətraflı Lakin bu nəzəriyyənin bir diqqətəlayiq istisnası var.
Alimlər müəyyən ediblər ki, vəhşi pişiklər Çində bir müddət - ev pişikləri dünyada peyda olmamışdan çox əvvəl insanlarla birlikdə yaşayıblar.
Bu pişiklər vəhşi Benqal pişikləri - bəbirə bənzər tüklü kiçik heyvanlar idi.
Onlar təxminən 3500 il Çində insan məskənlərində yaşayıblar. Pekin Universitetinin professoru Şu Cin Luoya görə, qədim Çin sakinləri ilə bu pişiklər arasındakı münasibət əsasən simbiotik idi, yəni iki növ müstəqil şəkildə birlikdə yaşayıb və bir-birinə kömək edib.
Alim qeyd edir ki, "Benqal pişikləri insanların yanında yaşamaqdan faydalanıblar; bunun insanlara böyük təsiri olmayıb, lakin onlar onları təbii gəmirici ovçuları kimi görməkdən məmnun olublar".
Benqal pişikləri heç vaxt əhliləşdirilməyib və bütün Asiyada vəhşi təbiətdə yaşamağa davam edirlər.
Lakin, bu yaxınlarda onlar ev pişikləri ilə qarışdırılıb və nəticədə 1980-ci illərdə rəsmi olaraq tanınan yeni ev Benqal pişikləri cinsi yaranıb....
Nazlı Almuradova
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
.jpg "Ramiz Mehdiyevə arxalanan Məmurlar Kimlərdir? - İÇİMİZDƏKİ QURDLAR!")
USD
EUR
GBP
RUB