Yüz illər əvvəl Anadoluda zəlzələnin gücünü müəyyən edən texnologiyadan istifadə edildiyini bilirsinizmi? SİA bu barədə Tükiyə saytlarına istinad edir.
Bu gün zəlzələlərin gücünü müəyyən etmək üçün bir çox texnoloji alətlərdən istifadə olunur. Zəlzələlərin gücünü müəyyən edən seysmoqraflar ilk dəfə 1800-cü ildə istifadəyə verilsə də, bu tarixdən əsrlər əvvəl Anadoluda zəlzələnin gücünü müəyyən edən texnologiyadan istifadə olunub. Bu texnologiya “zəlzələ şkalası'' adı verilib. Osmanlı İmperiyası dövründə inşa olunan məscidlərin zəlzələ və ya başqa səbəbdən zərər görüb-görmədiyini anlamaq üçün bu texnologiyadan istifadə olunub. Anadolunun müxtəlif məscidlərində "zəlzələ şkalası" adlandırılan silindr şəklindəki bu sistem şaquli şəkildə yerləşdirilib. Zəlzələ şkalası çox sadə bir sistemlə işləyir. Silindr asanlıqla fırlanırsa zəlzələ nəticəsində məscidə ziyan dəyməyib. Әgər silindr fırlanmazsa və ya dönərkən çətinlik çəkirsə tikilinin zəlzələ nəticəsində ziyan gördüyü mənasına gəlir.
Zəlzələ şkalaları hələ də məscidlərdə camaat tərəfindən istifadə olunur və nəzarət mexanizmi kimi fəaliyyət göstərir. Məsələn 1424-cü ildə Bursada ibadət üçün açılan və Osmanlı memarlığının ilk dövrünün görkəmli nümunələrindən biri olan Yaşıl Məscidin möhkəmliyi hələ də zəlzələ şkalaları tərәfindәn müəyyən edilir. Türkiyenin və dünyanın məşhur memarlarından biri olan Memar Sinanın əsərlərində də zəlzələ şkalalarını görmək mümkündür. Manisada Memar Sinan tərəfindən inşa edilən və 1585-ci ildə tamamlanan Muradiyə məscidi zəlzələ şkalası ilə inşa edilən tikililərdən biridir. Mehrabın hər iki tərəfindəki qurğu sayəsində tikiliyə ziyan dəyib-dəymədiyini müəyyən etmək mümkün olar.
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
USD
EUR
GBP
RUB
