...İqlim dəyişikliyi bütün dünyada temperaturun artmasına səbəb olur, həddindən artıq istilər getdikcə adi hala çevrilir. İnsan bədəni kifayət qədər dözümlüdür, lakin onun məhdudiyyətləri var. Beləliklə, insanların dözə biləcəyi maksimum temperatur nədir?
SİA-nın məlumatına görə, “Science Advances” jurnalında dərc edilən bir araşdırma göstərir ki, insanlar 35 dərəcə Selsiyə qədər yaş termometrə dözə bilirlər.
Yaş lampanın temperaturu havanın temperaturu deyil. O, nəm parçaya bükülmüş bir termometrdən istifadə edərək ölçülür və nəticədə alınan göstərici həm temperatur, həm də rütubəti nəzərə alır.
Bu vacibdir, çünki havada yüksək su tərkibi tərin bədəndən buxarlanmasını çətinləşdirir və insanların soyumasını çətinləşdirir.
...Həddindən artıq istiləri tədqiq edən NASA-nın Reaktiv Sürüşmə Laboratoriyasından Kolin Raymond deyir ki, rütubət aşağı və temperatur yüksək olarsa və ya əksinə olarsa, yaş lampanın temperaturu çox güman ki, insan orqanizminə ciddi mənfi təsir göstərməyəcək.
Ancaq həm rütubət, həm də temperatur çox yüksək olarsa, yaş lampanın temperaturu bir insanın sağlamlığını ciddi şəkildə poza bilər.
Məsələn, havanın temperaturu 46 dərəcə Selsi və rütubət 30 faiz olarsa, yaş lampanın temperaturu 30,5 dərəcə Selsi olacaqdır. Havanın temperaturu 38,9 dərəcə Selsi və rütubət 77 faizə çatırsa, yaş lampanın temperaturu təhlükəli dərəcədə yüksək olan 35 dərəcə Selsiyə çatır.
İnsanların yüksək istilik və rütubət şəraitində yaşaya bilməmələrinin səbəbi artıq daxili temperaturlarını tənzimləyə bilməmələridir. Əgər yaş lampanın temperaturu 35 dərəcədən yuxarı olarsa, insanlar tərləyə bilər, lakin normal işləmək üçün bədənlərini kifayət qədər soyuda bilmirlər.
Bunu Raymond deyir.
Bu vəziyyətdə bədən həddindən artıq istiləşir, bu da sürətli ürək döyüntüsünə, qarışıqlığa və huşunu itirməyə səbəb ola bilər.
Alimlər hesab edirlər ki, 35 dərəcə Selsi və ya bir qədər yüksək yaş lampa temperaturu hətta bir neçə saat ərzində ölümə səbəb ola bilər.
Tədqiqatlar göstərir ki, son 40 il ərzində Pakistanın mərkəzi və şimalında, həmçinin Fars körfəzinin cənub sahillərində yaş termometrlərin temperaturu qısa müddət ərzində 35 dərəcə Selsiyə çatıb.
Raymondun sözlərinə görə, qlobal istiləşmə səbəbindən yaxın 30-50 il ərzində Meksikanın şimal-qərbində, Hindistanın şimalında, Cənub-Şərqi Asiyada və Afrikanın qərbində oxşar temperaturlar baş verə bilər.
Arizona Dövlət Universitetindən Papa Moseley deyir ki, 35 dərəcə Selsi yaş lampa temperaturu optimal şəraitdə insanın dözə biləcəyi maksimum temperaturu əks etdirir.
Əslində, yaş, fiziki hazırlıq, müəyyən dərmanlar və ümumi sağlamlıq kimi amillər insanın daha aşağı yaş lampa temperaturlarında belə istiyə dözüm qabiliyyətini məhdudlaşdıra bilər.
Əli Babayev
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
.jpg "KREMLİN QƏRARI: Azərbaycanlılar deportasiya olunur?!")
USD
EUR
GBP
RUB