Çoxları yəqin ki, qədim Misir mumiyalarının necə göründüyünü bilirlər – bəs onların qoxusu haqqında nə demək olar?
SİA-nın məlumatına görə, alimlər bu yaxınlarda özlərinə oxşar sual veriblər.
Popsci.com portalı mumiyaların unikal aromalarını tədqiq edən yeni elmi araşdırma haqqında məlumat yayıb.
London Universitet Kollecinin tədqiqatçıları Misir Milli Muzeyi ilə birlikdə mumiyaların xarakterik qoxularını araşdırmaq qərarına gəliblər.
Qeyd elməlidir ki, bu boş maraqdan edilməyib: “Journal of the American Chemical Society” jurnalında dərc olunan işin nəticələri tarixi qalıqları qoruyub saxlamağa kömək edə bilər.
Qədim Misirin mumiyalama üsulları demək olar ki, həmişə qorunmağa yönəldilmişdir. Fironların mumiyalarını qorumaq üçün istifadə edilən üsullar uzun əsrlər boyu işlənib hazırlanmış və dövrün müxtəlif sosial amillərini əks etdirmişdir.
Mumiyalama sadəcə dəfn mərasimi deyil, yağlar, mumlar və balzamlardan istifadə etməklə mərhumun bədənini və ruhunu axirət həyatına hazırlamağa kömək edən mühüm bir təcrübə olub.
Bədənin özünü qorumaqla yanaşı, qoxu da mühüm amil idi. Qədim misirlilər xoş ətirləri təkcə təmizliklə deyil, həm də tanrıların bədənləri ilə əlaqələndirirdilər.
Kəskin, xoşagəlməz qoxular isə indiki kimi onlara parçalanmağı xatırladırdı. Qoxulara və qabaqcıl mumiyalama üsullarına vurğu o demək idi ki, bu gün də mumiya qoxuları bizə keçmişdən xəbər verə bilər. Əslində, mumiyalanmış cəsədlərin qoxuları uzun müddətdir mütəxəssislərin və geniş ictimaiyyətin diqqətini cəlb edir, lakin son vaxtlara qədər heç kim birləşmiş kimyəvi və qavrayış tədqiqatı aparmamışdı.
Onları öyrənmək üçün London Universitet Kollecinin əməkdaşları doqquz mumiyanın onları gözlədiyi Misirə gəliblər.
Alimlərin yanaşması insanın normal qoxu hissini elmi təhlillə birləşdirib. Tədqiqatın birinci mərhələsində kəskin iybilmə qabiliyyətinə malik “öyrənilmiş iyləmə itləri komandası” mumiyaların qoxusunun intensivliyini, keyfiyyətini və xoşluğunu qeydə alıb.
İkinci mərhələdə elm adamları hər bir aromanın mənbəyini müəyyən etmək üçün qaz xromatoqrafı və kütlə spektrometrindən istifadə ediblər.
Qoxuların bir qismi cəsədlərin özlərindən gəlsə də, bir çox başqa kimyəvi molekullar sarkofaqlar və mumiyalama paltarları kimi arxeoloji obyektlərdən gəlib.
Digərləri pestisidlər və digər konservantlar kimi daha müasir müdaxilələrlə bağlıdır.
Bununla belə, balyalamadan 5000 il sonra da alimlər mumiyaların qoxusunu “xoş” adlandırıblar. Bu, əsasən mumiyalamada istifadə olunan materiallarla bağlıdır: aromatik mum, qatran və iynəyarpaqlı ağacların yağları və buxur…
Nazlı Almuradova
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
USD
EUR
GBP
RUB