...NASA alimləri Yer ətrafında üçüncü qlobal enerji sahəsi kəşf ediblər. Ambipolyar elektrik sahəsi kimi tanınan bu sahə yüklü hissəcikləri planetin qütblərindən yuxarı kosmosa göndərir.
SİA xarici qaynaqlara istinadən xəbər verir ki, bu barədə NASA məlumat yayıb. Əvvəllər Yerin iki əsas enerji sahəsi məlum idi: planetin kütləsi tərəfindən yaradılan qravitasiya və nüvədə metalların hərəkətindən yaranan elektromaqnit. Onilliklər ərzində elm adamları üçüncü bir sahənin mövcudluğu haqqında fərziyyələr irəli sürürdülər, lakin bu, yalnız bu yaxınlarda NASA-nın yeni araşdırmaları ilə təsdiqlənib.
...1960-cı illərdən bəri Yerin qütbləri üzərində uçan kosmik gəmilər atmosferdən kosmosa qaçan gözləniləndən daha çox hissəcik aşkar ediblər. Bu “qütb küləyi” səsdən yüksək sürətlə hərəkət edən, lakin soyuq qalan hissəciklərdən ibarət idi ki, bu da gözlənilənlərin əksinə idi. Alimlər bunun ambipolyar elektrik sahəsi ilə bağlı ola biləcəyini irəli sürdülər. Bu sahə qütblərdən təxminən 250 km yüksəklikdə başlayır.
Bu yüksəklikdə elektronlar hidrogen və oksigen atomlarını daha asan tərk edərək müsbət yüklü ionları geridə qoyurlar. Daha ağır olan ionlar cazibə qüvvəsinin təsiri altında aşağı düşəcək, elektronlar isə kosmosa qaçacaqdılar. Lakin əks yüklərə görə ionlar və elektronlar bir-birinə cəlb olunur ki, bu da yüksək hündürlükdə atmosferin sıxlığının artmasına səbəb olur.
Lakin bu sahə çox zəifdir və aşkarlanması çətindir. Bu fərziyyəni təsdiqləmək üçün NASA 2022-ci il mayın 11-də Şpitsbergen arxipelaqı boyunca başlanan Dözümlülük missiyasını həyata keçirdi.
19 dəqiqəlik uçuş zamanı alətlər 0,55 volt dəyişikliyi aşkar edərək, 250-dən 768 km-ə qədər yüksəklikdə elektrik potensialının dəyişməsini qeydə alıb. Bu kiçik olsa da, cazibə qüvvəsindən on qat daha böyük bir qüvvə yaradır, hissəciklərin səsdən yüksək sürətə çatmasına və kosmosa qaçmasına kömək edir.
Nazlı Almuradova
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
USD
EUR
GBP
RUB