...Qlobal istiləşmə Atlantik okeanında okean axınları sistemini məhv etmək təhlükəsi yaradır ki, bu da öz növbəsində Avropa üçün iqlim fəlakətinə çevriləcək.
SİA-nın məlumatına görə, bu barədə Scienmag yeni araşdırmaya istinadən xəbər verir.
Atlantik meridional çevrilmə sirkulyasiyası (AMOC) qlobal okean sisteminin əsas komponentlərindən biridir. Xüsusilə AMOC-a Qərbi Avropanı mülayim iqlimi ilə təmin edən məşhur Gulf Stream daxildir. Lakin qlobal istiləşmə sürəti aşağı düşməsə, bu sistem dağıla bilər.
SİA xəbər verir ki, bunu Potsdam İqlimə Təsirin Tədqiqat İnstitutunun alimlərinin yeni araşdırması sübut edir və onun nəticələri Environmental Research Letters jurnalında dərc olunub.
AMOC nəhəng konveyer kimi işləyir: tropiklərdən gələn isti duzlu sular okean səthi boyunca şimala doğru hərəkət edir, soyuq və daha sıx sular isə okeanın dərinliklərində cənuba qayıdır.
Məhz bu dövriyyə Avropanın iqlimini yumşaldır, qışı nisbətən isti edir və qlobal hava sistemlərinə təsir göstərir. Amma modelləşdirmə göstərir ki, 21-ci əsrin ikinci yarısında sistem “kritik nöqtəyə” çata bilər ki, bu da geri dönməz zəifləməyə və nəticədə bu dövriyyənin tamamilə dayanmasına gətirib çıxaracaq.
...Səbəb qlobal istiləşmədir. Daha yüksək hava temperaturu səth sularının soyumasına və dibinə batacaq qədər sıx olmasına mane olur.
Bu, Şimali Atlantikada, xüsusən Labrador, İrminger və Norveç dənizlərində dərin konveksiya mexanizmini pozur. Proqnozlara görə, AMOC dayanarsa, şimala istilik axını 80 faizdən çox azala bilər.
Bu, kəskin iqlim dəyişikliklərinə gətirib çıxaracaq: Avropanın şimal-qərbində quraq yaylar və əhəmiyyətli dərəcədə sərt qışlar gözlənilir. Tropik bölgələrdə yağıntı kəmərləri dəyişəcək, bu da daha güclü mussonlara, quraqlıqlara və ya əksinə daşqınlara səbəb ola bilər. Tədqiqatın müəlliflərindən biri Stefan Rahmstorf qeyd edir ki, indiki mərhələdə yəqin ki, AMOC-un bağlanması risklərini tam aradan qaldırmaq mümkün deyil, lakin istixana qazlarının emissiyalarının sürətlə azalması bu ssenarinin baş vermə ehtimalını və ya onun nəticələrinin miqyasını azalda bilər.
Nazlı Almuradova
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
USD
EUR
GBP
RUB