...Birminqem Universitetinin molekulyar biogerontoloqu Joay Pedro de Maqalyaynş insanların bioloji cəhətdən indikindən daha uzun - bəlkə də 1000 il və ya daha çox yaşaya biləcəyini təklif edir. Ancaq bir problem var: insanlar daha sürətli qocalmaq üçün inkişaf etmiş ola bilər və bunun səbəbi dinozavrlar dövrünə gedib çıxır.
...DailyGalaxy-nin xəbər verdiyi kimi, BioEssays-də dərc olunan bir məqalədə de Maqalyaynş uzunömürlülük "darboğaz" hipotezini təklif edir.
Onun araşdırmasına görə, dinozavrlar qida zəncirində üstünlük təşkil edərkən, erkən məməlilər çoxalmaq və sürətlə sağ qalmaq üçün güclü təzyiq altında idilər.
Bu təkamül stressi onların bir vaxtlar uzunömürlülük təmin edən müəyyən genetik xüsusiyyətlərini itirməsinə səbəb ola bilər.
Zamanla bu genetik itkilər məməlilərin, o cümlədən bizim biologiyamızın ayrılmaz hissəsinə çevrildi.
...Ən erkən məməlilərdən bəziləri qida zəncirinin ən dibində yaşamağa məcbur oldular... sürətlə çoxalaraq sağ qalmaq üçün təkamül keçirdilər, -deyə izah edir.
Onun fikrincə, bu uyğunlaşma məməlilərin, o cümlədən insanların yaşını geri dönməz şəkildə dəyişdi.
de Maqalyaynş nəzəriyyəsinin bir hissəsi fotoliazlar kimi ultrabənövşəyi radiasiyanın vurduğu zədələri bərpa edən fermentlərin itirilməsini əhatə edir.
Bu fermentlər əksər məməlilərdə, o cümlədən insanlarda yoxdur və dinozavrlar dövründə genomlarımızdan yoxa çıxdığı güman edilir.
Bu itki, erkən məməlilərin özlərini yırtıcılardan qorumaq üçün qəbul etdikləri gecə həyat tərzi ilə əlaqələndirilə bilər ki, bu da ultrabənövşəyi şüalardan qorunma ehtiyacını azaltdı, həm də güclü DNT təmir mexanizmini söndürdü.
O, müqayisə üçün digər növlərə də işarə edir.
Bəzi sürünənlər, məsələn, timsahlar dişlərini davamlı olaraq bərpa edə bilir, insanlar isə bunu edə bilmirlər - bəlkə də sürəti uzunömürlülükdən üstün tutan təkamül mübadilələrinin nəticəsidir.
Bu nümunələr təkamül zamanı bir çox bərpaedici funksiyaları itirdiyimizi göstərir.
de Maqalyaynş deyir ki, bu mexanizmləri başa düşmək bizə insanın qocalmasını yavaşlatmaq və ya hətta geri qaytarmaq üçün müalicələr hazırlamağa kömək edə bilər.
Onun ideyası: bir gün qocalma da onun arxasında olan biologiyanı hədəf alan müalicələrdən istifadə edərək, oxşar şəkildə idarə oluna bilər.
Perspektivli namizədlərdən biri rapamisindir, orqan rədd edilməsinin qarşısını almaq üçün tibbdə artıq istifadə olunan bir birləşmədir.
Araşdırmalar göstərir ki, o, bəzi məməlilərin ömrünü 10-15 faiz uzada bilir və elm adamları indi onun qocalma ilə mübarizədə daha geniş potensialını araşdırırlar. Uzunömürlülük genetik olaraq dəyişdirilənə qədər, elm adamları ömrü uzatmaq üçün xroniki xəstəlik və erkən ölüm riskini azaltmağa kömək edən "superfoodlar" yeməyi tövsiyə edir.
Nazlı Almuradova
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə