...Rusiyalı mütəxəssis Vladimir Tselmoviçin (RAS) iştirakı ilə keçirilən beynəlxalq araşdırma zamanı alimlər 12800 il əvvəl okeanın dibində Yer kürəsinin əsrlərdir davam edən soyumasına səbəb olan kotaranın Yerlə toqquşmasının izlərini aşkar ediblər.
SİA-nın məlumatına görə, elmi nəşr PLOS One jurnalında dərc olunub. Təxminən 12.800 il əvvəl, pleystosenin son mərhələsində, planeti temperaturun sürətlə azalması - Gənc Dryas dövrü vurdu.
Bu mərhələ 11 700 il əvvəl başa çatan sonuncu buz dövrünün sona çatdığını göstərirdi.
İllik temperaturun 10 dərəcə aşağı düşdüyü və ümumi soyutmanın təxminən 1200 il davam etdiyi bu soyutmanın səbəbləri ilə bağlı tədqiqatçılar arasında hələ də fikir ayrılığı var.
2012-ci ildə Gənc Dryas təsir hipotezi formalaşdırıldı. Bu nəzəriyyəyə görə, iqlim dəyişikliyi atmosferdə partlayan böyük kosmik cismin (kometa və ya asteroid) səthə çatmadan yerə düşməsi nəticəsində baş verib.
Nəticədə yaranan hissəciklər geniş ərazilərə yayıldı. İndiyə qədər kometa fərziyyəsinin təsdiqi yalnız quru çöküntülərində və buz nüvələrində tapıntılarla məhdudlaşırdı; okeanın dərin qatlarından dəlillər yox idi.
Bu boşluğu doldurmaq üçün Kristofer Murun başçılıq etdiyi elmi qrup Qrenlandiyanın qərb sahilindəki Baffin körfəzində 0,5-2,4 km dərinlikdə toplanmış dörd nüvənin geokimyəvi tədqiqatını həyata keçirmişdir.
Bir sıra analitik üsullardan istifadə edilmişdir: skan edən elektron mikroskopiya, uçuş vaxtı kütlə spektrometriyası, enerji-dispersiv rentgen spektroskopiyası və induktiv şəkildə birləşdirilmiş plazma kütlə spektrometriyası...
Tədqiqat nümunələrdə kometa tozuna uyğun metal daxilolmaları (nikel, dəmir) aşkar etdi.
Hissəciklər silikon və dəmirlə zənginləşdirilmiş kürəciklərlə birlikdə tapıldı; onların hibrid tərkibi qismən yerüstü, qismən də yerdən kənar genezisi göstərir.
Alimlər mikrokürələrin ya kometin atmosfer partlaması, ya da süxurların təsirli əriməsi nəticəsində əmələ gəldiyini irəli sürürlər.
Bundan əlavə, tərkibində anomal platin, iridium, nikel və kobalt olan nanohissəciklər aşkar edilib ki, bu da kosmik mənşəyin birmənalı göstəricisidir.
Beləliklə, ilk dəfə olaraq dəniz çöküntülərində Gənc Dryasın təsir dövrü ilə sinxron kimyəvi anomaliya qeydə alınıb.
Nazlı Almuradova
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
USD
EUR
GBP
RUB