...ABŞ prezidenti Donald Tramp 2025-ci ildə Ağ Evə qayıdanda Ukraynadakı müharibəni tez – cəmi “24 saat” ərzində bitirəcəyini vəd etmişdi. Onun planı Rusiya üçün faydalı, Kiyev üçün isə ağrılı görünürdü: Ukraynaya dəstəyi dayandırmaq, NATO-ya üzv olmaqdan imtina etmək və işğalı faktiki olaraq tanımaq. Lakin gözlənilənlərin əksinə olaraq, Kreml təklifi rədd etdi.
SİA-nın əldə etdiyi məlumata görə, bu barədə “Foreign Affairs” yazır.
Münaqişənin başa çatması üçün ən əlverişli məqam niyə əldən verildi?
Bir çox Qərb analitiklərinin fikrincə, Trampın planı Putini qane etməli idi. Buraya artıq işğal olunmuş ərazilərin Rusiya üçün de-fakto konsolidasiyası, Qərbin Ukraynaya dəstəyinin dayandırılması və onun NATO-ya inteqrasiyasından imtinası daxildir.
Deyəsən, Kremlin açıq şəkildə tələb etdiyi bütün bunlardır. Üstəlik, bu, sanksiyaların bir hissəsini ləğv etməyə və ABŞ-la münasibətləri normallaşdırmağa başlamağa imkan verərdi.
Lakin Putin bundan imtina edib.
Səbəb isə onun üçün çox sərfəli olan belə bir planın belə maksimalist məqsədlərinə uyğun gəlməməsidir. Kreml təkcə ərazi güzəştləri deyil, həm də Ukraynanın tam demilitarizasiyası, neytrallıq və ilhaqların legitimliyinin tanınmasını tələb edirdi.
Tramp bütün bu zəmanətləri verə bilmədi və ya istəmədi…və onun təklif etdiyi kompromis Putinə ya qeyri-kafi, ya da müvəqqəti… etibarsız göründü.
Qavrama amili də rol oynadı.
Görünür, Putin Trampın təşəbbüsünü yekun təklifdən çox Qərbin zəifliyinin əlaməti kimi qiymətləndirib. Üstəlik, o, Amerikanın köməyi olmadan Ukraynanın müharibəni uduzacağını və sadəcə olaraq hücumu davam etdirməklə daha çox şey əldə edə biləcəyinə qərar verdi.
Beləliklə, Trampın planı Putin üçün “arxada qalan” həll yolu deyil, onun təcavüzünü davam etdirmək üçün başqa bir səbəb oldu.
Bu, Amerika təşəbbüsünün strateji səhvi idi: o, Kremlin rasionallığını həddən artıq qiymətləndirdi və Rusiya rejimi üçün simvolik qələbənin əhəmiyyətini lazımınca qiymətləndirmədi.
Əslində, sülh şansını əldən verən Putin deyil, Moskvanın əslində nəyin arxasınca getdiyini səhv başa düşən Tramp idi.
Əli Babayev
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə