Azərbaycan Respublikası İnsan Hüquqları üzrə Müvəkkili (Ombudsman) Xocalı soyqırımının 28-ci ildönümü ilə əlaqədar bəyanat yayıb. Bəyanatda deyilir:
"1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə Ermənistanın Azərbaycana qarşı uzun illər həyata keçirdiyi işğalçılıq və etnik təmizləmə siyasətinin davamı olaraq Ermənistan silahlı qüvvələri keçmiş SSRİ-nin 366-cı motoatıcı alayının köməyi ilə Xocalını işğal edib, dinc əhaliyə qarşı soyqırımı törədilib. Artıq Xocalı faciəsindən 28 il ötür.
Bu soyqırımı zamanı etnik mənsubiyyətlərinə - azərbaycanlı olduqlarına görə 613 nəfər, o cümlədən 106 qadın, 63 uşaq və 70 qoca xüsusi qəddarlıqla öldürülüb, 487 nəfər müxtəlif dərəcəli bədən xəsarətləri alıb. Eyni zamanda, 8 ailə tamamilə məhv edilib, 130 uşaq valideynlərindən birini, 25 uşaq isə hər iki valideynini itirib. 1275 insan əsir və girov götürülərək işgəncələrə məruz qalıb, onlardan 150 nəfərin, o cümlədən 68 qadın və 26 uşağın taleyi bu günədək məlum deyil.
Həmçinin Xocalı şəhərinin işğal edilməsi ilə əlaqədar Azərbaycan dövlətinə və vətəndaşlarına 170 milyon ABŞ dollarından artıq ziyan vurulub. 1994-cü ilin fevralında Ümummilli Lider Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi Xocalı soyqırımına siyasi-hüquqi qiymət verib, 26 fevral tarixi - “Xocalı soyqırımı günü” elan olunub.
BMT Baş Məclisinin 1946-cı il 11 dekabr tarixli 96 (I) saylı qətnaməsinə və 1948-ci il 9 dekabr tarixli 260 (III) saylı qətnaməsi ilə qəbul olunmuş “Genosid cinayətinin qarşısının alınması və cəzalandırılması haqqında” Konvensiyaya görə, Xocalıda erməni qəsbkarları tərəfindən törədilən bu kütləvi insan qırğını məhz soyqırımıdır.
Xocalıda törədilən soyqırımı azərbaycanlılara qarşı törədilən ilk sistemli cinayət aktı deyil, Ermənistanın Azərbaycana qarşı işğalçılıq müharibəsi zamanı dinc azərbaycanlı əhaliyə qarşı törədilmiş soyqırımı cinayətlərinin ən dəhşətlisidir. Bundan əvvəl Azərbaycanın Ermənistanla həmsərhəd Qazax rayonunun Bağanis Ayrım kəndinin, Dağlıq Qarabağda azərbaycanlıların yaşadığı İmarət Qərvənd, Tuğ, Səlakətin, Axullu, Xocavənd, Cəmilli, Nəbilər, Meşəli, Həsənabad, Kərkicahan, Qaybalı, Malıbəyli, Yuxarı və Aşağı Quşçular kəndlərinin işğalı ilə yanaşı, qabaqcadan düşünülmüş şəkildə mülki azərbaycanlılar xüsusi amansızlıqla qətlə yetirilib. Bundan başqa, Qaradağlı kəndində 80 nəfərdən çox, Ağdaban kəndində 67 nəfər mülki əhali, o cümlədən uşaqlar, qadınlar və qocalar işgəncə verilərək qəddarcasına öldürülüb, onlarla insan girov götürülüb, itkin düşüb, kəndlər isə yandırılaraq yer üzündən silinib.
Ermənistan tərəfindən Azərbaycana qarşı davam edən hərbi təcavüz fonunda törədilmiş müharibə, insanlıq əleyhinə cinayətlər və Xocalı soyqırımı insan hüquqları və beynəlxalq humanitar hüququn, xüsusilə 1949-cu il Cenevrə konvensiyaları, Soyqırımı cinayətinin qarşısının alınması və cəzalandırılması haqqında Konvensiya, Mülki və Siyasi Hüquqlar haqqında Beynəlxalq Pakt, İqtisadi, Sosial və Mədəni Hüquqlar haqqında Beynəlxalq Pakt, İşgəncələrə və digər qəddar, qeyri-insani, yaxud ləyaqəti alçaldan davranış və cəza növlərinə qarşı Konvensiya, İrqi ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğv edilməsi haqqında beynəlxalq Konvensiya, Uşaq hüquqları haqqında Konvensiya və İnsan hüquqlarının və əsas azadlıqların müdafiəsi haqqında Konvensiyanın ciddi şəkildə pozulmasıdır.
İşğal edilmiş Dağlıq Qarabağ və yeddi ətraf rayonun Azərbaycan Respublikasının ayrılmaz tərkib hissəsi olduğunu beynəlxalq hüquq, o cümlədən BMT Təhlükəsizlik Şurasının 1993-cü il tarixli məlum 822, 853, 874 və 884 saylı Qətnamələri, BMT Baş Məclisinin “Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərində vəziyyət” adlı 14 mart 2008-ci il tarixli Qətnaməsi, AŞPA-nın 2005-ci il tarixli 1416 saylı qətnaməsi və 1690 saylı tövsiyəsi, Avropa Parlamentinin Dağlıq Qarabağla bağlı 23 oktyabr 2013-cü il tarixli qətnaməsi, Avropa Parlamentinin 12 dekabr 2018-ci il tarixli qətnaməsi bir daha sübut edir.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin ölkəmizin ərazi bütövlüyü çərçivəsində sülh yolu ilə həll edilməsinin tərəfdarı olduğunu, həmçinin, xalqımıza qarşı törədilən cinayətlərə ədalətli siyasi-hüquqi qiymətin verilmədiyini dəfələrlə mötəbər beynəlxalq tədbirlərdə bəyan etmişdir.
Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti Leyla Əliyevanın təşəbbüsü ilə başlanmış “Xocalıya ədalət!” beynəlxalq kampaniyası da Xocalı soyqırımının dünya miqyasında tanıdılması istiqamətində aparılan sistemli işə mühüm töhfədir.
Meksika, Pakistan, Çexiya, Peru, Kolumbiya, Panama, Honduras, Sudan, Qvatemala və Cibuti parlamentlərinin müvafiq sənədlərində Xocalıda törədilmiş kütləvi qətllərin soyqırımı aktı olduğu təsdiq edilib. Rumıniya, Bosniya və Herseqovina, Serbiya, İordaniya, Sloveniya, Şotlandiya və Paraqvay parlamentləri, eləcə də ABŞ-ın 22 ştatının icra və qanunvericilik orqanları Xocalı faciəsini qətliam kimi qiymətləndirərək qətiyyətlə pisləyib, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı Ermənistanı təcavüzkar, Xocalı faciəsini isə soyqırımı kimi tanıyıb.
Xocalı faciəsi zamanı yol verilmiş cinayət əməllərinin qabaqcadan düşünülmüş qaydada, milli mənsubiyyətinə görə insanların tamamilə və ya qismən məhv edilməsi niyyəti ilə törədilməsi beynəlxalq və dövlətdaxili hüquqa əsasən məhz soyqırımı olduğunu sübut edir.
BMT-nin “Genosid cinayətinin qarşısının alınması və cəzalandırılması haqqında” Konvensiyasına görə, soyqırımını törədənlər qanunvericiliyə uyğun olaraq cəzalandırılmalıdırlar.
75 il öncə Nizamnaməsi qəbul olunarkən BMT-nin elan etdiyi prinsiplərə və 2030-cu ilə qədər dünyanı inkişafa hədəfləyən Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinə nail olmaq üçün bu mötəbər beynəlxalq təşkilat tərəfindən qəbul olunmuş konvensiyaların müddəaları, həmçinin Təhlükəsiz Şurasının Qətnamələri qeyd-şərtsiz icra edilməli, Azərbaycanın ərazi bütövlüyü bərpa olunmalı, bir milyondan çox qaçqın və məcburi köçkün öz doğma torpaqlarına qayıtmalı, əsir və girovlar azad edilməli, Xocalıya ədalət təmin olunmalıdır".
Qeyd edək ki, bəyanat BMT-nin Baş Katibinə, BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasına, BMT-nin İnsan Hüquqları üzrə Ali Komissarına, BMT-nin Qaçqınlar üzrə Ali Komissarına, BMT-nin İnsan Hüquqları Şurasına, YUNİSEF-in, YUNESKO-nun, Avropa İttifaqının, Avropa Şurasının, ATƏT-in rəhbərlərinə, Beynəlxalq və Avropa Ombudsmanlar İnstitutlarına, Asiya Ombudsmanlar Assosiasiyasına, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına və bu quruma üzv dövlətlərin Ombudsmanlar Assosiasiyasına, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının Müstəqil Daimi İnsan Hüquqları Komissiyasına, Avropa Uşaq Hüquqları Ombudsmanları Şəbəkəsinə, Beynəlxalq Sülh Bürosuna, müxtəlif ölkələrin ombudsmanlarına və milli insan hüquqları institutlarına, Azərbaycan Respublikasının xarici ölkələrdəki və xarici ölkələrin respublikamızdakı səfirliklərinə, Azərbaycanın diaspor təşkilatlarına göndərilib.
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
Digər xəbərlər
Xəbər lenti
Əkin və içməli suya olan tələbat aradan qaldırılacaq - MÜNASİBƏT
İqtisadiyyat 11:43Baş prokuror Ağdaşda vətəndaşları qəbul edəcək
Siyasət 11:11“Azərişıq” Şirvanda elektrik şəbəkəsini yenidən qurur - VİDEO
İqtisadiyyat 10:58Test imtahanına qeydiyyat davam edir
Təhsil 10:34Qızıl ucuzlaşıb
İqtisadiyyat 10:17“Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi” auditor seçir
Sosial 09:55Bu ilin I rübündə Energetika Nazirliyinə 2 mindən çox müraciət daxil olub
İqtisadiyyat 09:48Polis 6 kiloqramdan çox narkotik vasitə aşkar edib
Hadisə 09:43Axtarışda olan 80 nəfər saxlanılıb
Hadisə 09:34Xankəndidə avtomat, qumbara və qumbaraatan tapılıb
Hadisə 09:31Bugünə olan valyuta MƏZƏNNƏLƏRİ
İqtisadiyyat 09:25Azərbaycan neftinin qiyməti 88 dollara düşüb
İqtisadiyyat 09:19Ağdərə-Ağdam avtomobil yolunun inşasına başlanılıb - FOTOLAR
İqtisadiyyat 09:15Salyanda minik avtomobilləri toqquşub, yaralılar var
Hadisə 09:01Cem Yılmazın mal varlığı eşidənləri təəccübləndirib
Şou-Biznes 08:42Bakının bir sıra yollarında tıxac yaranıb - SİYAHI
Sosial 08:21Qəsdən adam öldürməkdə şübhəli bilinən şəxs tutulub
Hadisə 08:09Bu günə olan hava PROQNOZU
Sosial 07:40"Google”da əməkdaşlar ixtisar edilirlər
Dünya 07:25İranda partlayış baş verib
Dünya 06:42İsrail İranın obyektinə raket zərbəsi endirib
Dünya 06:30Mali frankdan imtina etmək istəyir
Dünya 06:14Dubay aeroportu fəaliyyətini qismən bərpa edib
Dünya 05:45Netanyahu İsraili birliyə çağırıb
Dünya 04:55Təxminən 250 min uşağın yardıma ehtiyacı var
Dünya 04:46Suriyada terrorçular 16 hərbçini öldürüb
Dünya 03:49“Madriddə "Real"a qalib gəlməliyik"
İdman 01:15AZAL Bakıdan Kəraçiyə ilk reysini həyata keçirib
İqtisadiyyat 01:02“ABŞ pulu artıq Kiyevə kömək etməyəcək..?”
Dünya 00:14Boston Dynamics yeni nəsil insanabənzər robot təqdim edib
Texnologiya 18 Aprel 23:53Konfrans Liqası: "Fiorentina" yarımfinala vəsiqə qazanıb
İdman 18 Aprel 23:48Tarantino son filmi ilə bağlı fikrini dəyişdi
Şou-Biznes 18 Aprel 23:45Neyroloqlar göz qırpmağın nə üçün faydalı olduğunu izah edirlər
Səhiyyə 18 Aprel 23:37İsveçrə Ukraynanın bərpası üçün 5 milyard avrodan çox vəsait ayıracaq
Dünya 18 Aprel 23:26Tədqiqatçılar asteroidləri öyrənmək üçün qeyri-adi robot yaradıblar
Texnologiya 18 Aprel 23:14İran İsrailin bütün nüvə obyektlərinin yerini açıqlayıb
Dünya 18 Aprel 23:06Kopenhagendə yanan tarixi birjanın fasadı uçub
Dünya 18 Aprel 23:00Avropa İttifaqı İrana qarşı yeni sanksiyalar tətbiq edib
Dünya 18 Aprel 22:54Kobaxidzenin Ukrayna haqqında dediyi sözlər Kiyevi qəzəbləndirib...
Dünya 18 Aprel 22:43Gündoğan "Barselona"nı istəmir
İdman 18 Aprel 22:34ABŞ səfiri Ağdamın işğaldan azad edilmiş ərazisində səfərdə olub
Siyasət 18 Aprel 22:22"Düşünürəm ki, bir-birimizə ehtiyacımız var..."
Siyasət 18 Aprel 22:16Türkiyədəki zəlzələ bir neçə tikiliyə ciddi ziyan vurub...
Dünya 18 Aprel 22:05Rəsmi Parisin ölkəmizdəki səfirini geriyə çağırmasının əsas səbəbləri
Siyasət 18 Aprel 21:53Sergey Aksenov özünü “prezidentin əsgəri” adlandırıb...
Dünya 18 Aprel 21:46Kirkorovun Litvaya qarşı iddiası ilə bağlı qərar qəbul edilib
Şou-Biznes 18 Aprel 21:35Rusiyada “əmək haqqı inqilabı” olacaq..?
Dünya 18 Aprel 21:27Amerikaya məxsus pilotsuz uçan aparat Qara dəniz üzərində..?
Dünya 18 Aprel 21:13“Real”ın bu qədər müdafiə olunacağını gözləmirdik"
İdman 18 Aprel 21:06Naxçıvanın 100 illiyinə həsr olunmuş rəsm sərgisi açılıb
Mədəniyyət 18 Aprel 20:57BMT Qəzza ilə bağlı çağırış etdi
Dünya 18 Aprel 20:45İranlıdan 12 kq marixuana alan şəxs saxlanıldı
Hadisə 18 Aprel 20:32Türkiyədə yenə güclü zəlzələ olub...
Dünya 18 Aprel 20:26Cozep Borrell Devid Kameronla görüşüb
Dünya 18 Aprel 20:17Yaxın Şərqin ən qədim mədəniyyət ocaqlarından biri – Naxçıvan
Təhsil 18 Aprel 20:06Gürcüstanda torpaq sürüşməsi baş verib
Dünya 18 Aprel 19:58Özəl xəbərlər
Digər xəbərlərRedaktorun seçimi
Köşə yazıları
Populyar
Valyuta məzənnəsi
- USD 1,7000 0,00%
- EUR 1,8082 -0,39%
- GBP 2,1115 -0,39%
- RUB 0,0181 +0,55%