...Bilmirəm, rellıqdır, yoxsa nədir, amma bəziləri elə bilir ki, əgər bir ulduza bir arzu etsən, o, mütləq gerçəkləşəcək. Amma sosial şəbəkələrdə ulduzların çoxdan öldüyünə dair getdikcə daha çox yayılmış bir mif var - biz yalnız onların işığının əks-sədasını görürük. Bu həqiqətən doğrudurmu?
SİA-nın məlumatına görə, Space.com portalı məsələni araşdırıb.
Kimsə bu həqiqəti xatırlayanda adətən ulduzların bizdən “milyonlarla işıq ili” uzaqda olduğunu söyləməklə başlayır. Texniki cəhətdən bu o deməkdir ki, ulduzun işığı milyonlarla il yol qət edərək gözlərimizə çatmışdır və bu nöqtəyə qədər ilkin ulduz (çox güman ki) ölmüşdür.
Halbuki insanların dilək tutduqları ulduzlar əslində o qədər də uzaqda deyillər. Çılpaq gözlə görə bildiyimiz ulduzlar bizim qalaktikamızda, yəni Süd Yolundadır. Onun eni təxminən 100.000 işıq ili, Günəş sistemi isə qalaktika mərkəzindən təxminən 26.000 işıq ili uzaqlıqdadır. Beləliklə, qalaktikanın ən uzaq kənarındakı ulduzlar bizdən cəmi 74.000 işıq ili uzaqdadır. Burada milyonlardan söhbət gedə bilməz.
Əslində görünən ulduzların əksəriyyəti Yerə düşündüyünüzdən daha yaxındır. Gecələr qaranlıq səmaya Aysız və yaxşı görmə ilə baxsanız, ən zəif ulduzun parlaqlığı təxminən 6,5 bal olacaq. Böyüklük nə qədər kiçik olsa, ulduz daha parlaqdır - və əksinə.
Məsələn, Crux bürcündə ən parlaq ulduzun böyüklüyü 0,8, ən kiçikinin isə 3,6 bal gücündədir. Görünən parlaqlıq həddi 6,5 bal deməkdir ki, insan görmə qabiliyyəti yalnız planetin 10.000 işıq ili daxilində olan ulduzları ayırd edə bilir. Deməli, kimsə uzaq bir ulduza arzu edərsə, onun işığı təxminən bu qədər uzun müddət səyahət edərdi. Və fərz etsək ki, istəklər işıq sürəti ilə yayıla bilər, o zaman ulduza gedən yol da bir o qədər uzun sürəcək. Başqa sözlə desək, ən uzaq ulduz belə arzu ona çatana qədər yalnız 20.000 il yaşlanmış olacaq.
Məntiqi sual yaranır: ulduzlar 20 min ildən çox yaşayır?
Yale Parlaq Ulduz Kataloqunda 7 ballıqdan daha parlaq olan 9096 ulduz var - insanın görmə qabiliyyətinin hüdudlarında. Kataloqdakı ulduzların çoxu sözdə olanlara aiddir üç növü olan nəhəng ulduzlar: adi, parlaq və super nəhənglər.
İrəlidə gərək ki, dedik, ulduz nə qədər böyük olsa, ömrü də bir o qədər qısa olar. Ancaq buna baxmayaraq, böyük ulduzlar yüz minlərlə il yaşayırlar - bu, keçmək arzusu üçün kifayət qədər uzun müddətdir. Əgər hələ də bir az narahatlıq hiss edirsinizsə və ölü bir ulduza baxarkən təsadüfən bir arzu etmək istəmirsinizsə, bir neçə etibarlı seçim var.
Alpha Centauri Yerə ən yaxın ulduzdur və eyni zamanda gecə səmasında dördüncü ən parlaq ulduzdur. Daha doğrusu, bunlar planetimizdən cəmi dörd işıq ili uzaqda yerləşən üç ulduzdur. Yerdən cəmi 8,6 işıq ili uzaqlıqda olan səmanın ən parlaq ulduzu Siriusu da unutmaq olmaz.
Nazlı Almuradova
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
USD
EUR
GBP
RUB
