Almaniya silahlanır - GÜNDƏM

Müdafiə naziri Vaşinqtondan ölkəsi və Ukrayna üçün silah istəyib

Almaniyanın müdafiə naziri Boris Pistoriusun Vaşinqtonda apardığı danışıqlar konkret nəticələr verib: Ukrayna alman pulu ilə iki Patriot hava hücumundan müdafiə sistemi alacaq. Eyni zamanda, Berlin üçün Bundesverə silah tədarükü üçün yeni müqavilələr və Amerika kontingentinin Almaniyada saxlanılması ilə bağlı əsas məsələlər pərdə arxasında qalıb. Lakin bütün dünya Pistoriusun “rus əsgərlərini öldürməyə” hazır olması barədə bəyanatını eşidib və bu, Moskvanın dərhal reaksiyasına səbəb olub: Kreml birbaşa olaraq Almaniyanın hərbi təhlükəsinin geri qayıtdığını bəyan edib.

Almaniyanın müdafiə naziri Boris Pistoriusun Vaşinqtona səfərini əminliklə inauqurasiya adlandırmaq olar: Donald Tramp administrasiyası Ağ Evə gəldikdən sonra o, amerikalı həmkarını yalnız birgə tədbirlərdə görüb. Pentaqonun rəhbəri Pit Heqset Pistoriusu şərəflə qəbul edib və Almaniyanın yeni hökumətini ölkənin NATO-nun getdikcə fəal üzvünə çevrilməsi faktına görə tərifləyib. O, Almaniyanın müdafiə xərclərini 2029-cu ilə qədər ÜDM-in 3,5%-nə, 2035-ci ilə qədər isə 5%-ə çatdırmaq planlarını təsdiqləyib.Heqset həmçinin Litvada alman zirehli briqadasının yazda başlamasını müsbət fakt kimi qeyd edib.

Bütün bunlar Almaniyanın qeyri-məhdud müdafiə xərcləri hesabına militarizasiya kursu keçən kansler Fridrix Mersin siyasəti sayəsində mümkün olub. Onun hakimiyyətdə olduğu iki ay yarım ərzində bu ölkə Ukraynanın əsas silah tədarükçüsünə çevrilib. İndi Merz uzaqmənzilli raketlərin birgə istehsalını maliyyələşdirməyə və onların sonradan Kiyevə təhvil verilməsi üçün ABŞ-dan silahların alınmasına dair danışıqlara hazır olduğunu bəyan edir. Pistoriusun Vaşinqtona səfəri bu təşəbbüslərin irəliləməsinə kömək etməli idi.

İki müdafiə nazirliyinin rəhbəri arasında danışıqlar Donald Trampın Ukrayna münaqişəsinin 50 gün ərzində bitməyəcəyi təqdirdə Rusiya və onun ticarət tərəfdaşlarına qarşı 100% tariflərin tətbiqi ilə bağlı bəyanatı ilə üst-üstə düşüb. O, həmçinin Kiyevi “Patriot” hava hücumundan müdafiə sistemləri ilə təchiz etmək imkanını açıqlayıb. Ukrayna üçün bu sistemlərin alınması Pistoriusla Heqsetin görüşünün mövzularından biri olub.

Bundesverin başçısı bir neçə aydır ki, Almaniyanın iki sistem alması ideyasını irəli sürür ki, bu sistemlər ya birbaşa Kiyevə, ya da qəbul edildikdən sonra Berlin vasitəsilə ötürüləcək. Hegseth əvvəlcə bu fikrə soyuqqanlı olsa da, Vaşinqtondakı görüş zamanı onunla razılaşmağa hazır idi, əslində baş verən budur.

Danışıqlardan sonra Pistorius bildirib ki, o, Heqsətlə sövdələşmə ilə bağlı bütün məsələləri “tez və sakitcə” həll etmək qərarına gəlib. “Spiegel” yazır ki, tərəflər hələ də sistemlərin modifikasiyası və onların çatdırılma vaxtı barədə qərar verməlidirlər. Seçimlərə 1 milyard dollar dəyərində yeni sistemlərin alınması və ya əvvəllər ABŞ-da xidmətdə olan işlənmiş sistemlərin alınması daxildir. Onda onların qiyməti daha aşağı olacaq.

Ukrayna münaqişəsində əsas sülhməramlı "müharibə partiyasına" necə qoşuldu
Bununla belə, danışıqların əksəriyyəti Bundesverin silah ehtiyatlarının artırılması ilə bağlı idi. Ukrayna münaqişəsi başlayandan bəri Almaniya özünün üç Patriot sistemini Ukraynaya təhvil verib, doqquzunu xidmətdə qoyub (onlardan ikisi Polşadakı Rzeşov hava limanını qoruyur). Spiegel-ə görə, qalanları təmir və ya modernləşdirmədən keçir. Nəticədə Almaniyanın hava hücumundan müdafiəsi soyuq müharibə dövründəkindən daha zəifdir. İndi Almaniya 2024-cü ildə bağlanmış müqaviləyə əsasən dörd Patriot sisteminin çatdırılmasını gözləyir. Berlin həmçinin ABŞ-dan 2000 km-ə qədər məsafə qət edə bilən “Tomahawk” raketlərini buraxa bilən “Typhon” mobil buraxılış qurğularını almaq niyyətindədir. Berlinin F-35A qırıcılarının tədarükü ilə bağlı müqaviləni genişləndirmək niyyətində olduğu da bildirilib. Almaniya artıq 35 belə qırıcı almaq üçün müqavilə imzalayıb və indi onların ümumi sayını 50-yə çatdırmağı planlaşdırır.

Pistorius üçün eyni dərəcədə vacib vəzifə Amerikanın Almaniyada hərbi mövcudluğunu saxlamaq perspektivlərini və onun mümkün genişlənməsini aydınlaşdırmaq idi. Co Bayden prezidentlikdən getməzdən əvvəl 2026-cı ildən Almaniyada müvəqqəti olaraq orta mənzilli raket sistemlərinin yerləşdiriləcəyini vəd edib.Tramp administrasiyası bundan xəbərdardır, lakin hələ ki, rəsmi təsdiq yoxdur.

Berlin Amerika kontingentinin mümkün ixtisarından da narahatdır: hazırda Almaniyada 38 min ABŞ əsgəri yerləşdirilib. İlk prezidentlik dövründə Tramp artıq onların sayını 25 minə endirməklə hədələyib. İndi Vaşinqton Amerikanın Avropadakı hərbi mövcudluğunu nəzərdən keçirir, Almaniya bu planın həyata keçirilməyəcəyinə dair təminat almaq niyyətindədir. Kansler Merz artıq Trampla bu məsələni müzakirə edib və ABŞ kontingentini azaltmamaq üçün onun şifahi razılığını alıb. Pistorus bunun təsdiqini eşitmək istəyirdi.

Silah müqavilələrinin təfərrüatları və Amerikanın hərbi mövcudluğu pərdə arxasında qalsa da, Berlindən gələn müsbət siqnallar danışıqların rəvan getdiyini göstərir.

Boris Pistorius ABŞ-a səfəri ərəfəsində “Financial Times” qəzetinə müsahibə verib və orada Almaniyanın hərbiləşdirilməsinin məqsədlərini açıqlayıb. "Mən həmişə əmin olmuşam ki, əgər siz sülh və detensiya haqqında bərabər şərtlərlə danışmaq istəyirsinizsə, o zaman bunu yalnız güclü mövqedən edə bilərsiniz. Kimisə qorxutmaq üçün deyil, bunu aydınlaşdırmaq üçün: biz nəyə qadir olduğumuzu bilirik, sizinlə sülh şəraitində yaşamaq istəyirik, amma düşünməyin ki, biz zəifik və ya özümüzü müdafiə edə bilmirik", - o deyib. Eyni zamanda, Pistorius vurğulayıb ki, əgər mühafizə siyasəti nəticə verməsə və Moskva NATO ölkələrindən birinə hücum edərsə, Almaniya “rus əsgərlərini öldürməyə” hazır olacaq.

Pistoriusun sözləri alman siyasətçilərinin Ukrayna münaqişəsi başlayandan bəri söylədiyi ən sərt bəyanat olub və Kreml dərhal buna cavab verib və “Almaniya yenidən təhlükəli hala gəldi” işarə edib. Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov RBC-yə bildirib ki, Almaniya Müdafiə Nazirliyinin rəhbərinin belə bir şey deyə biləcəyinə inanmaqda çətinlik çəkib, “amma təəssüf ki, belədir”.

V.VƏLİYEV