Bir çox yaradıcı insanlar xəyallarından ilham alırlar. Ancaq yuxuların yalnız REM mərhələsində baş verdiyini eşitmiş ola bilərsiniz.
Salvador Dali və Tomas Edisonun etdiyi şayiələrdə olduğu kimi, başqa mərhələlərdə də xəyal etmək mümkündürmü?
SİA-nın məlumatına görə, Livescience.com bu məsələni araşdırıb.
Əslində, yuxuların yalnız REM yuxusunda mümkün olması haqqında mif ya bu fenomenlə kifayət qədər tanış olmayan, ya da köhnəlmiş biliklər əsasında fəaliyyət göstərən insanlardan gəlir.
REM yuxusu ilk dəfə 1950-ci illərdə təsvir edildikdə, elm adamları onları tələsik yuxularla əlaqələndirməyə sövq edən bir neçə asanlıqla müşahidə edilə bilən xüsusiyyətlərə diqqət yetirdilər.
İnsanın ümumi yuxu vaxtının 25 faizini təşkil edən REM yuxusu, oyaqlığın elektrik aktivliyinə bənzər beyin dalğaları ilə xarakterizə olunur.
Həm də sürətli göz hərəkəti və bədənin tam iflici ilə xarakterizə olunur. O zaman tədqiqatçılar güman edirdilər ki, sürətli göz hərəkəti insanların yuxuları “izləməsinin” nəticəsidir və iflic bədənin yuxuların hərəkətlərini refleks şəkildə təkrarlamasına mane olur.
Bu nəzəriyyələr hələ də aktualdır, lakin elm adamları indi bilirlər ki, bu zahiri fiziki əlamətlər mütləq yuxularla əlaqəli deyil.
Bəli, insanlar REM mərhələsində oyandıqları təqdirdə aydın süjet xətləri ilə canlı yuxuları xatırlamağa meyllidirlər. Lakin o vaxtdan bəri araşdırmalar yuxuların başqa mərhələlərdə də baş verdiyini göstərdi.
Məsələn, bir araşdırmanın müəllifləri kiçik bir könüllülər qrupunda yuxunun REM mərhələsini boğmaq üçün dərmandan istifadə etdilər və sonra bir şey yuxu görüb-görmədiklərini öyrənmək üçün onları gecə boyu müntəzəm olaraq oyandırdılar.
Bir çox iştirakçılar REM mərhələsində olmamalarına baxmayaraq, həqiqətən də yuxulara bənzər bir şeyi xatırladılar.
Bununla belə, onların yuxularının məzmunu və strukturu adi olanlardan bir qədər fərqli idi: onlar daha az tez-tez, daha qısa, daha az canlı və daha konseptual, heç bir süjetsiz idi. Müqayisə üçün, REM yuxularında demək olar ki, həmişə oxşar bir şey var - əlaqəli bir hekayə və bir çox duyğu detalları.
Ancaq qeyd etmək lazımdır ki, yuxularda bir çox varyasyon var. Bəzən digər fazalardakı yuxular məzmunca minimal olur, bəzən isə REM mərhələsindəki yuxulara çox bənzəyir. Alimlər həmçinin elektroensefaloqrafiyadan istifadə edərək yuxuların müxtəlif fazalarında olan yuxuları tədqiq ediblər. Məlum oldu ki, həm REM yuxuları, həm də digər fazalarda görülənlər, skanda fazaların özləri fərqli görünsə də, kifayət qədər oxşar imzalara malikdir.
Bundan əlavə, ekspertlər müəyyən ediblər ki, beyin fəaliyyətinin az olduğu dövrlərdə insanlar yuxuları daha az xatırlayırlar.
Buna baxmayaraq, elmin hələ də çoxlu sualları var.
Məsələn, mütəxəssislər beynin yuxuları necə yaratdığını, insanların niyə yuxu gördüyünü və yuxudan oyanan kimi xatırlamaqda çətinlik çəkdiyini tam başa düşmürlər.
SİA xatırladır ki, REM (Rapid Eye Movement) yuxusu beyin hüceyrələrinin özünü yenilədiyi yuxu mərhələsidir.
Yuxu iflici və ya xalq arasında kabus, yuxu görmə fazası olan REM yuxusu zamanı yuxudan oyanma və ya sadəcə yuxuya getmə anında beynin bədəni kilidlədiyi və insanın hərəkət edə bilməməsi və ya yuxuya getməməsi anında yuxuda müvəqqəti iflic olmasıdır.
Nazlı Almuradova
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
.jpg)
USD
EUR
GBP
RUB