Bu gün Azərbaycanda Milli Musiqi Günüdür. SİA xatırladır ki, 1885-ci il sentyabrın 18-də dahi bəstəkar Üzeyir Hacıbəyli dünyaya göz açıb.
Bu tarix Azərbaycanda Milli Musiqi Günü kimi qeyd olunur və 2009-cu ildən başlayaraq Ü.Hacıbəyliyə həsr olunmuş Beynəlxalq Musiqi Festivalı keçirilir.
Bu gündən sentyabrın 28-dək Heydər Əliyev Fondunun və Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə Üzeyir Hacıbəyli XVI Beynəlxalq Musiqi Festivalı keçiriləcək. Festival çərçivəsində Bakı, Gəncə, Qəbələ və Şuşada açıq havada və müxtəlif məkanlarda konsertlər, tamaşalar, sərgilər, elmi konfrans, ustad dərsləri və digər tədbirlər nəzərdə tutulur.
Sentyabrın 18-də ilk olaraq Azərbaycan Milli Konservatoriyasında Üzeyir Hacıbəylinin xatirəsinə həsr olunmuş tədbir keçiriləcək. Daha sonra ev muzeyi ziyarət edilərək ədəbi-musiqili tədbirin keçirilməsi nəzərdə tutulur. Sentyabrın 21-də isə Şuşa şəhərində Ü.Hacıbəylinin heykəlinin qarşısında Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının təqdimatında “Leyli və Məcnun” operası nümayiş olunacaq.
ABŞ, Fransa, Gürcüstan, Xorvatiya, Rusiya, Sinqapur və digər ölkələrdən tanınmış musiqiçi və kollektivlərin də iştirak etdiyi festival günlərində Müslüm Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Akademik Filarmoniyası, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi, Beynəlxalq Muğam Mərkəzi, Azərbaycan Dövlət Akademik Filarmoniyasının Kamera və Orqan Musiqisi Zalı, Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasının Opera Studiyasında və digər məkanlarda müxtəlif proqramlar təqdim olunacaq.
Üzeyir Hacıbəyli bəstəkar, alim, yazıçı, publisist, ictimai və siyasi xadim kimi çoxşaxəli fəaliyyəti ilə yanaşı, Şərqdə ilk operanın banisi kimi tanınan sənətkardır. Məhz onun fədakar əməyi sayəsində Azərbaycan milli opera sənətinin tarixi 116 il əvvəl tamaşaya qoyulan “Leyli və Məcnun” operası ilə başlanıb. Operanın ilk dirijoru Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev, rejissoru Hüseyn Ərəblinski olub. Məcnun rolunda ölməz sənətkar Hüseynqulu Sarabski, Leyli rolunda isə aşpaz şagirdi Əbdürrəhim Fərəcov çıxış ediblər. İlk tamaşa 1908-ci il yanvarın 12-də (25-də) Bakıda Hacı Zeynalabdin Tağıyevin teatrında oynanılır.
Dahi Azərbaycan şairi Məhəmməd Füzulinin eyniadlı poeması əsasında hazırlanmış “Leyli və Məcnun” yalnız Azərbaycanın deyil, həm də Şərqin ilk operasıdır. Qoca Şərqin opera tarixi məhz bu gündən başlanıb. İlk operanın uğurlarından ruhlanan Üzeyir bəy bir-birinin ardınca “Şeyx Sənan” (1909), “Rüstəm və Söhrab” (1910), “Şah Abbas və Xurşidbanu”, “Əsli və Kərəm” (1912), “Harun və Leyla” (1915) kimi milli operalar yazıb.
Üzeyir Hacıbəyli yaradıcılığının zirvəsi “Koroğlu” operasıdır. “Koroğlu” təkcə Azərbaycan mədəniyyətində deyil, dünya operalarının sırasında əzəmətlə dayanan parlaq nümunələrdən biridir. “Koroğlu” operası Moskva tamaşaçılarını da məftun edib. Taleyi uğurlu gətirmiş bu nəhəng əsər keçmiş sovet respublikalarının opera və balet teatrlarında dəfələrlə göstərilib.
Üzeyir Hacıbəylinin “Füruzə” adlı yarımçıq qalmış bir operası da olub. Xalq rəvayətləri əsasında hazırlanan bu operanın musiqi parçaları arasında “Füruzə”nin ariyası xüsusilə diqqətəlayiqdir. Bəlkə elə buna görədir ki, opera yarımçıq qalsa da, ariya uzun illər müğənnilər tərəfindən məharətlə ifa edilib.
Şərqdə ilk operetta janrının yaranması da Üzeyir Hacıbəylinin adı ilə bağlıdır. Dahi bəstəkarın ilk musiqili komediyası üç pərdədən ibarət “Ər və arvad”dır. Bu əsər Azərbaycanda musiqili komediyanın ilk nümunəsidir. Əsərin ilk tamaşası 1910-cu ildə olub. Rollarda H.Sarabski (Mərcan bəy), Ə.Ağdamski (Minnət xanım) və başqaları çıxış ediblər.
Müəllifin ikinci musiqili komediyası “O olmasın, bu olsun”dur. Əsərin ilk tamaşası 1911-ci ilin aprelində Bakıda olub. Sonralar musiqili komediya müxtəlif dillərə tərcümə olunaraq səhnələşdirilib.
Ölməz sənətkarın üçüncü və sonuncu musiqili komediyası “Arşın mal alan”dır. Bu operetta 70-ə yaxın xarici dilə tərcümə edilib, 100-dən çox teatrın səhnəsində oynanılıb. “Arşın mal alan” beş dəfə ekranlaşdırılıb, dəfələrlə qrammofon valına yazılıb. Bu musiqili komediya əsasında ilk bədii film 1916-cı ildə çəkilib. Bu, səssiz film olub.
Üzeyir Hacıbəylinin ədəbi irsi də çox zəngin və qiymətlidir. Bütün ömrü boyu Azərbaycan mədəniyyətinə, musiqisinə xidmət edən bu unudulmaz şəxsiyyət 300-dən çox xalq mahnısını nota salıb, marş, kantata, fantaziya, mahnı və romanslar, kamera və xor əsərləri yazıb. Maraqlıdır ki, həm Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin, həm də sovet Azərbaycanının himnləri dahi sənətkara məxsus olub. Müstəqilliyimizi qazandıqdan sonra xalqımıza azadlıq şərafəti çatdıran ilk himni biz bu gün yenə də məhəbbətlə səsləndiririk.
Üzeyir Hacıbəyli təkcə musiqi bəstələmirdi, həm də xalq musiqisinin nəzəri əsaslarını gələcək nəslə çatdırmaq üçün müxtəlif vəsaitlər hazırlayırdı. 1945-ci ildə nəşr edilmiş “Azərbaycan xalq musiqisinin əsasları” adlı elmi əsəri Üzeyir Hacıbəylinin musiqişünas-alim olaraq mükəmməl fəaliyyətinin yadigarı kimi bu gün də musiqi dərsliyi kimi istifadə edilir. Bütün ömrü boyu Azərbaycan mədəniyyətinə, musiqisinə xidmət edən bu unudulmaz şəxsiyyət 300-dən çox xalq mahnısını nota salaraq, marş, kantata, fantaziya, mahnı və romanslar, kamera və xor əsərləri yazıb, yaradıb. O, Azərbaycan musiqisində köklü dönüş yaratmış əsl dahidir. Bu gün adını çox iftixarla qeyd etdiyimiz Üzeyir Hacıbəyli Azərbaycan musiqi mədəniyyəti tarixində yeni inkişaf yollarının və milli bəstəkarlıq məktəbinin özülünü qoymaqla yanaşı, Azərbaycan musiqisi tarixində ilk opera, ilk musiqili komediya və bir sıra digər janrlarda ilk nümunələrin yaradıcısı kimi xatırlanır. Onun işıqlı xatirəsi xalqının qəlbində əbədi olaraq daim yaşayacaq.
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
Digər xəbərlər
Xəbər lenti
Biləsuvarda həyətdə kişi meyiti tapılıb
Hadisə 17:04Xaçmaza yeni polis rəisi təyin olunub
Hadisə 16:47Oğuzda ev quşları kütləvi tələf olub
Hadisə 16:45Növbəti köç karvanı Şuşa şəhərinə çatıb
Sosial 16:23MSK-nın növbəti iclası keçirilib
Siyasət 16:23Göygöldə TIR sürücüsü olan Türkiyə vətəndaşı ölüb
Hadisə 15:56“SOCAR Türkiyə”nin gələn il üçün hədəfləri müzakirə edilib
İqtisadiyyat 15:55Gömrük orqanlarına xidmətə qəbul üzrə test imtahanı
Təhsil 15:40Leyla Əliyeva Keniya Prezidenti ilə görüşüb - FOTOLAR
Siyasət 15:37PMS imtahanının ikinci mərhələsi keçirilib
Hadisə 14:51Bələdiyyə seçkilərində qeydə alınan namizədlərin sayı
Siyasət 14:48Azərbaycana qış gəldi
Hadisə 14:00Qiymətləndiricilər Palatasının ilk konfransı keçirilib - FOTOLAR
İqtisadiyyat 13:53Sumqayıtda zavodda baş verən yanğın söndürülüb
Hadisə 13:50Nazirlikdə “Yüksəliş” müsabiqəsinin qalibi ilə görüş
Təhsil 13:49Qazaxda avtomobil piyadanı vuraraq öldürüb
Hadisə 13:49"Sabah" "Abşeron"u məğlub edib
İdman 13:46Rusiya komandirlərinin üsyanı..?
Dünya 13:08Naxçıvan karateçisi ölkə çempionu olub - FOTO
İdman 13:03Sabaha gözlənilən hava şəraiti açıqlanıb
Hadisə 13:01Sumqayıtda zavodların birində yanğın baş verdiyi bildirilir
Şou-Biznes 13:00“Füzuli sevgisi” xalçasının təqdimatı olub - FOTOLAR
Mədəniyyət 12:24349 min elektron arayış verilib
Sosial 12:22Dələduzluqda şübhəli bilinən şəxslər saxlanılıb
Hadisə 11:56EBSCO-nun MDB üzrə meneceri BANM-də - FOTOLAR
Təhsil 11:37Bank kart kodlarını naməlum şəxslərə verməyin
Hadisə 11:11Bank kartlarından 149 min manata yaxın pul oğurlanıb
Hadisə 10:44Dünya birjalarında neft bahalaşıb
İqtisadiyyat 10:3636 cinayətin üstünün açılması təmin olunub
Hadisə 10:3211 kiloqramdan artıq narkotik vasitə aşkarlanıb
Hadisə 10:31AYNA yol nişanlarını quraşdırmağa başlayıb
Hadisə 10:29İlham Əliyev Almaniyanın Prezidentinə başsağlığı verib
Siyasət 10:27DYP bayram günləri ilə bağlı sürücülərə çağırış edib
Hadisə 10:15Zaqatalada 22 yaşlı gənc həmkəndlisini bıçaqlayıb
Hadisə 10:12Ötən gün itkin düşən 8 nəfər tapılıb
Hadisə 10:00505 yol qəzası olub, 344 nəfər ölüb
Hadisə 09:49Azərbaycanla Kolumbiya arasında müzakirə - FOTOLAR
İqtisadiyyat 09:24“Kənddən Şəhərə” Yeni il yarmarkası fəaliyyətə başlayıb
İqtisadiyyat 09:16Bu gün daha iki oyun baş tutacaq
İdman 09:09Azərbaycan-Ermənistan sərhədində 3 zəlzələ olub
Hadisə 09:06Ağstafada avtomobil motosikletlə toqquşub
Hadisə 09:05Seda Sayanın yeni gözəllik sirri BƏLLİ OLDU
Şou-Biznes 08:40Azərbaycanla Türkiyə arasında ticarət dövriyyəsi azaldı
İqtisadiyyat 08:16Bundesliqanın “su qiymətinə” olan 10 futbolçusu
İdman 07:43Şuşa şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - FOTOLAR
Siyasət 07:27Əsədin arvadı Moskvada xərçəngdən müalicə alır
Dünya 06:29Onlar da "TikTok"u və "Telegram"ı qadağan etmək istəyirlər
Texnologiya 05:49Türkiyə Suriyaya ərzaq yardımı göndərdi
Dünya 04:53Azərbaycan-Ermənistan sərhədində zəlzələ baş verib
Hadisə 04:34Putin deputatlara göstəriş verdi
Dünya 04:11“Tesla” 700 min avtomobilini geri çağırır
Dünya 03:40BVF Ukraynaya 1,1 milyard dollar ayırdı
Dünya 03:10Rusiya atəşkəs danışıqlarına razıdır - Orban
Dünya 01:33Evlərdə siqaret çəkməyi qadağan edən Avropa ölkələri...
Maraqlı 01:08Təklik ağrısını görüb duyanlar...
Səhiyyə 00:56“Putinin dostu” Putindən üz döndərib və...
Dünya 00:04Çində BYD-nin yeni idman kupesi görüntülənib
Texnologiya 20 Dekabr 23:53Avropa versiyasından fərqli olaraq…
Texnologiya 20 Dekabr 23:45Bəs nə oldu, qələbəni kim qazandı? - VİDEO
Siyasət 20 Dekabr 23:43Həkim süni yolkanın təhlükələri barədə xəbərdarlıq edib
Maraqlı 20 Dekabr 23:34Xərçəng və pnevmoniya ilə əlaqəli mikroplastiklər
Səhiyyə 20 Dekabr 23:26Xolesteroldan qorxub eləməyin, yeməyinizin yağını bol edin..?
Səhiyyə 20 Dekabr 23:15Erməni köləsi və yalançı “iş adamı” - VİDEO
Siyasət 20 Dekabr 23:082024-cü ilin ən ucuz Kia krossoveri yeni fotolarda göstərilib
Texnologiya 20 Dekabr 23:04Yenilənmiş Mercedes-Maybach S-Class casus fotolarında çəkilib
Texnologiya 20 Dekabr 22:54Audi və FAW Çində elektrikli avtomobil istehsalı zavodunu işə salıb
Texnologiya 20 Dekabr 22:43Moskva təqaüdçüsü fırıldaqçı kuryerə 90 milyon rubl verib...
Maraqlı 20 Dekabr 22:35Müharibədən qayıdan ata ailəsinin qanını töküb...
Dünya 20 Dekabr 22:24Din Tao: Çin və Azərbaycan bərabərhüquqlu etibarlı tərəfdaşlardır
İqtisadiyyat 20 Dekabr 22:20Yakutskda hərbçilərin olduğu təcridxanada yanğın baş verib...
Dünya 20 Dekabr 22:16Tramp NATO ölkələrinin müdafiə xərclərini artıracağını gözləyir
Dünya 20 Dekabr 22:05Özəl xəbərlər
Digər xəbərlər"Turların qiyməti kəskin artıb" - ŞƏRH EDİLDİ
Sosial 20 Dekabr 20:08Sosial Şəbəkə trendlərinə asılılığın nəticəsi - PSİXOLOQ İZAH ETDİ
Sosial 20 Dekabr 20:01Prezident İlham Əliyevin fəaliyyəti GƏNCLƏRİN GÖZÜNDƏ - SORĞU
Sosial 20 Dekabr 17:42Azərbaycanda evlənmək istəyənlərin sayı niyə azalıb? - EKSPERT DANIŞDI
Sosial 20 Dekabr 17:14Redaktorun seçimi
Köşə yazıları
Populyar
Valyuta məzənnəsi
- USD 1,7000 0,00%
- EUR 1,7609 0,00%
- GBP 2,1219 0,00%
- RUB 1,6425 0,00%