Azərbaycanın media sektorunda illərdir həllini tapmayan bir paradoks var: ölkənin 2 telekommunikasiya peyki var, amma internet televiziyaları bu peyklərdə yayıma çıxa bilmir. Çoxları üçün bu, sadəcə texniki məsələ kimi görünə bilər, amma əslində bu, Azərbaycan mediasının inkişafını tormozlayan ən böyük institusional problemlərdən biridir.
SƏS TV, APA TV, Biznes TV, TV1, eləcə də regionlarda fəaliyyət göstərən bir çox yerli kanallar peyk yayımına çıxmaq istəyir, amma Azercosmos onların qarşısını açıq şəkildə bağlayır.
1. Lisenziya var, peyk yoxdur — SƏS TV nümunəsi
SƏS TV-yə ötən il Audiovizual Şura tərəfindən rəsmi televiziya lisenziyası verilib. Yəni dövlət özü bu kanalı TV kimi tanıyıb.
Normal halda bunun ardınca peyk yayımına keçid prosesi başlamalı idi.
Amma nə baş verir?
Lisenziya var.
Tələbat var.
Texniki imkan var.
Dövlətin peyki var.
Amma yayıma icazə yoxdur.
Bu, sadəcə anlaşılmazlıq deyil — sistemli blokdur.
2. Peyklər boşdur, amma qapılar bağlıdır
Azərbaycanda iki telekommunikasiya peyki fəaliyyət göstərir:
Azerspace-1
Azerspace-2
Hər iki peykin tutumu reklam olunur, beynəlxalq bazara satılır, dövlət büdcəsi ilə saxlanılır. Təbliğatda deyilir ki, imkanlar genişdir, xidmətlər əlçatandır, resurs boldur.
Bəs sual:
Bu qədər resurs var, amma niyə ölkənin öz internet televiziya kanalları peyk yayımına buraxılmır?
Niyə SƏS TV, Biznes TV, APA TV, TV1, yerli region kanalları hələ də yalnız YouTube və Facebook kimi platformalarda sıxılıb qalıb?
Bu sualın rəsmi cavabı yoxdur — çünki Azercosmos ictimaiyyətə izahat vermir.
3. Azercosmos şəffaf deyil — meyarlar bilinmir
Peyk yayımına çıxmaq istəyən istənilən internet TV eyni divara dəyir:
“Gözləyin”
“İndi mümkün deyil”
“Tənzimləmə gedir”
“Hazırda qəbul edilmir”
Və ən önəmlisi — heç bir aydın meyar yoxdur.
Hansı kanala niyə “hə”, digərlərinə niyə “yox” deyilir?
Standart nədir?
İmtina əsası nədir?
Texniki uyğunluq hansı qaydalara görə qiymətləndirilir?
Heç kim bilmir.
Bu şəffafsız yanaşma, əslində, media bazarının inkişafını boğur.
4. İnternet televiziyaları peykə niyə çıxmaq istəyir?
Çünki peyk yayımı:
ölkənin bütün bölgələrinə çatır,
internetin zəif olduğu yerlərdə də izlənə bilir,
media subyektini real televiziya səviyyəsinə qaldırır,
reklam bazarında etibarı artırır,
informasiya mühitində rəqabət yaradır.
Amma Azercosmosun tətbiq etdiyi məhdudiyyətlər nəticəsində bu kanallar hələ də sosial şəbəkələrin içində sıxılıb qalıb.
5. Dövlət qurumu öz resursunu niyə milli mediadan əsirgəyir?
Peyk milli resursdur.
Milli media bu resursdan istifadə edə bilmirsə, onda sual yaranır:
Bu peyklərin kimə xidməti var?
Əgər milli TV-lər peykə çıxmaq imkanından məhrumdursa, bu artıq texniki problem yox, siyasət problemidir.
Və bu siyasətin adı çox aydındır:
yeni media subyektlərinin inkişafının qarşısını almaq.
Azercosmos siyasətinə yenidən baxmalıdır
Bu gün Azərbaycan mediasının genişlənməsi, rəqabətin artması, region TV-lərinin güclənməsi üçün hamısından çox peyk yayımı lazımdır.
Ölkənin 2 telekommunikasiya peyki ola-ola, milli mediaya qapıların bağlı qalması nə texniki, nə də məntiqi izah daşıyır.
Azercosmos:
şəffaf meyarlar təqdim etməli,
internet TV-lərin müraciətlərini real qiymətləndirməli,
media sektorunun inkişafına mane olmağı dayandırmalı,
milli peyki milli mediaya açmalıdır.
Əks halda sual elə bu olaraq qalacaq:
Bu qədər peykimiz varsa, niyə öz televiziyalarımız hələ də ona çıxa bilmir?
Müəllif: İlkin Məmmədkərimov
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
USD
EUR
GBP
RUB
