...Rusiyanın Milli Tədqiqat Universiteti Ali İqtisadiyyat Məktəbinin dilçi alimləri ölkənin yeddi rayonundan ikidilli danışanların 4000-dən çox şifahi rus nitq nümunəsini təhlil edərək belə qənaətə gəliblər ki, ikidillilərin dil strukturlarını mənimsəməsi qrammatik qaydalardan çox, gündəlik nitqdə ifadələrin istifadə tezliyindən asılıdır.
SİA-nın məlumatına görə, “International Journal of Bilingualism” jurnalında dərc olunan araşdırma 21 dildə, o cümlədən nanay, ulçi, çuvaş və digər dillərdə danışan 180-dən çox iştirakçı ilə müsahibələrin təhlilinə əsaslanır.
Məlumatların toplanması ikidilliliyin yüksək səviyyədə olduğu regionlarda aparılıb: Dağıstan, Başqırdıstan, Çuvaşiya, Mari El, Kareliya və s.
Kardinal nömrələri olan konstruksiyalara xüsusi diqqət yetirilib. Məlum olub ki, “iki saat” və ya “beş kilometr” kimi müəyyən ifadələr demək olar ki, həmişə ədəbi normaya uyğun gəlir.
Bununla belə, daha az tanış olan konstruksiyalar, xüsusən də ikidən dördə qədər rəqəmlərlə və ya kollektiv formalarla (“iki”, “üç”) qeyri-standart şəkildə istifadə olunur.
...Demək olmaz ki, ikidillilər rus dilindən istifadə etdikdə, sadəcə olaraq, öz ana dilinin qrammatikasını onun üzərinə proyeksiya edirlər. Ana dilində danışan şəxs rəqəmlərin rus dilindən fərqli işlədiyi mühitdə böyüyübsə belə, bu o demək deyil ki, o, rus dilində nitqində ana dilinin strukturlarını sistematik surətdə kopyalayacaq.
Bunu məqalənin müəlliflərindən biri, Beynəlxalq Dil Konvergensiyası Laboratoriyasının elmi işçisi, Milli Tədqiqat Universiteti İqtisadiyyat Ali Məktəbinin Humanitar Elmlər Fakültəsinin dosenti Kiara Nakkarato izah edir.
Tədqiqatın nəticələri linqvistik konstruksiyaların formal qaydalar vasitəsilə deyil, müntəzəm istifadə yolu ilə əldə edildiyi fərziyyəsini dəstəkləyir. İfadə nitqdə nə qədər tez-tez baş verirsə, onun düzgün istifadə olunma ehtimalı bir o qədər yüksəkdir.
Nazlı Almuradova
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
USD
EUR
GBP
RUB