İranın şübhəsi... - RAKURS

İsrailə qarşı zərbələr İran, Yəmən və Livandan həyata keçiriləcək. Bunu çərşənbə axşamı Livanın şiə Hizbullah hərəkatının rəhbəri Həsən Nəsrullah deyib. O, İsrail ordusunun Hizbullah komandiri Fuad Şükrü və Fələstin HƏMAS lideri İsmayıl Haniyəni öldürməsinə “güclü, həssas və təsirli” cavab vəd edib. Bu arada İranın müttəfiqləri “istiləşməyə” başlayıblar. Avqustun 6-da Hizbullah İsrailin şimalında bir neçə hücuma keçib və İraq milisləri Amerikanın Ayn əl-Ərəb hərbi bazasına zərbələr endirib.

İranın İraq, Livan və Yəməndə Tehrana yaxın milislərdən ibarət “Müqavimət Oxusu” İsrailə vəd edilən zərbədən əvvəl tədricən “istiləşməyə” başlayıb. Belə ki, Hizbullah avqustun 6-da ölkənin şimalına kütləvi hücumlara başlayıb. Hayfa və Akka da daxil olmaqla 20 məntəqədə həyəcan siqnalları səslənib. Xüsusilə, Qərbi Qalileydəki Nahariya şəhəri kamikadzelərin hücumuna məruz qalıb, orada 7 nəfər yaralanıb. Livan qrupu öz Telegram kanalında iddia edir ki, hücumların hədəfi hərbi hədəflər, xüsusən də Nahariyadakı Egoz batalyonunun bazası, həmçinin Qolani motoatıcı briqadasının kazarmaları olub.

İsrailin cavab olaraq Livanın cənubuna hücum edərək 4 nəfərin öldüyü bildirilir. İsrail Müdafiə Qüvvələri (IDF) öldürülənlərin hamısının Hizbullah üzvləri olduğuna aydınlıq gətirib. Bundan əlavə, İsrail qırıcıları xəbərdarlıq jesti olaraq Livanın paytaxtı Beyrut üzərindən, üstəlik, aşağı hündürlükdə və maksimum sürətlə nümayişkaranə şəkildə uçub. AFP yerli sakinlərə istinadən xəbər verir ki, qırıcı təyyarələr səs sürətini aşaraq Beyrut səmasında iki güclü səs partlayışına səbəb olub. Bütün bunlar Hizbullah rəhbəri Həsən Nəsrullahın çıxışına bir neçə dəqiqə qalmış edilib. İsrailin aviasiya uçuşları qrupun baş katibinin diqqətindən yayına bilməyib, o, bunu təxribat adlandırıb.

Bundan əlavə, Həsən Nəsrullah deyib: “İran, Yəmən və Livandan İsrailə zərbələr hazırlanır. Kollektiv cavabımız güclü, həssas və təsirli olacaq”. Təkcə Hizbullah deyil, İraq şiə milisləri, xüsusən də Kataib Hizbullah fəallaşıb. Reuters yazır ki, avqustun 5-də onlar İraqın qərbindəki Ayn əl-Əsədin Amerika bazasına iki Katyuşa raketi atıblar. Hücum zamanı ən azı 5 amerikalı hərbçi yaralanıb. İraq İslami Müqaviməti qruplarının amerikalılardan qisas almaq üçün öz səbəbləri var: 30 iyulda ABŞ ordusu İraqda Musaybə hücum edib və nəticədə dörd Kataib Hizbullah döyüşçüsü həlak olub. Bundan əlavə, “The Washington Post”un yazdığına görə, yəmənli husilər üçün pilotsuz təyyarələrin baş tərtibatçısı Abdulla Məstur əş-Şəbal öldürülüb.

İran öz müvəkkil qüvvələrindən fərqli olaraq hələ də hərbi əməliyyatlara əl atmayıb. Axios portalının məlumatına görə, Amerika kəşfiyyatı avqustun 5-də prezident Co Baydenə xəbərdarlıq edib ki, ən çox ehtimal olunan ssenari iki hücum dalğasıdır: biri İrandan, ikincisi Hizbullahdan. Bununla belə, ABŞ rəsmilərinin fikrincə, ilk olaraq kimin zərbə endirəcəyi və hansı növ hücumun gözlənilməli olduğu hələ də bəlli deyil. Axios portalının mənbələri qeyd edir ki, “Müqavimət oxu”nun bütün qüvvələrinin eyni vaxtda zərbə endirmə variantını istisna etmək olmaz.

Bundan əvvəl həmin portal mənbələrə istinadən İranın İsrailə hücumunun avqustun 5-dən avqustun 7-dək həyata keçiriləcəyini iddia etmişdi. Bununla belə, başqa versiya da var - Britaniyanın Sky New Arabia kanalı İranın avqustun 12-13-də İsrailə hücum etməyi planlaşdırdığını bildirir. Bu dövrdə bütün dünya yəhudiləri Tişa B'Av bayramını - Qüdsdəki Birinci və İkinci Məbədlərin dağıdıldığı günü qeyd edəcəklər.

Bu arada, İordaniya, Misir və Körfəz monarxiyalarından Macarıstana qədər İran və İsrail arasında gərginliyi azaltmaq üçün getdikcə daha çox ölkə birləşir. Belə ki, avqustun 5-də Macarıstan Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri Peter Sijarto israilli həmkarı İsrail Katsa İranın nəhayət ki, qisas planı ilə bağlı qərar verdiyi mesajını çatdırıb. Cənab Szijarto bu məlumatı İranın xarici işlər naziri Əli Baqiridən aldığını deyib. “İran bizə bildirdi ki, İsrailə hücum etmək niyyətindədir. Dünya etdiyi hər hansı aqressiv hərəkətin əvəzini İrana ödəməyə məcbur etməlidir”, - nazir Katz sosial şəbəkələrdə yazıb.

Eyni zamanda, ABŞ və müttəfiqləri təkcə İrana deyil, İsrailə də təzyiq göstərir, yəhudi rəhbərliyini İranın cavabının qaçılmaz olduğu ilə barışmağa və genişmiqyaslı cavabdan imtina etməyə çağırır. Bu məlumatı İsrailin Kan kanalı yayıb. Onun mənbələri qeyd edir ki, ABŞ rəsmiləri guya israilli həmkarlarına belə bir mesaj veriblər: “Hərtərəfli müharibənin qarşısını almaq üçün əlinizi çox uzatmayın”.

İsrail Tehran və Hizbullahın hərəkətlərini proqnozlaşdırmağa çalışır

Rusiya da sülhməramlı səylərə qoşulub. Avqustun 5-də Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının rəhbəri Sergey Şoyqu İrana səfər edib və İran rəhbərliyi ilə “Tehranda baş verən faciəli hadisələri” müzakirə edib. Reuters agentliyi mənbələrə istinadən xəbər verir ki, Rusiya prezidenti Vladimir Putin Sergey Şoyqu vasitəsilə İranın ali dini lideri Ayətullah Əli Xameneiyə mesaj göndərib və o, İsmayıl Haniyənin qətlinə “təmkinlə reaksiya verməyi” istəyib.

V.VƏLİYEV