...Bir çox insan ən azı bir dəfə öz uğurlarına mane olan vəziyyətlərlə qarşılaşıb: vacib tapşırıqları təxirə salmaq, perspektivli layihələrdən imtina etmək və ya boş yerə mübahisə etməklə..?
Psixoloqlar bunu özünə sabotaj adlandırırlar - insanın şüuraltı olaraq öz rifahını pozduğu davranış...
SİA-nın məlumatına görə, bu barədə Forbes jurnalı yazır. Tədqiqatlar bu fenomenin dörd əsas səbəbini müəyyən edir:
1. Günahdan yayınmaq istəyi. Özünü sabotajın ən yaxşı öyrənilmiş təzahürlərindən biri günahdan yayınmaq istəyidir. İnsanlar uğursuzluq halında xarici şəraiti günahlandıra bilmək üçün özləri üçün maneələr yaradırlar. Məsələn, imtahana hazırlaşmağı təxirə salan tələbələr sonradan uğursuzluğu öz davranışlarından daha çox vaxt çatışmazlığı ilə əlaqələndirirlər. Bu özünəhörmət müdafiəsi yalnız qısa müddətdə işləyir və uzun müddətdə nailiyyəti azaldır.
2. Uğursuzluq və uğur qorxusu. Təkcə səhv etmək qorxusu deyil, həm də uğurun nəticələrindən qorxmaq insanları özünə sabotaj etməyə sövq edə bilər. Uğur yenilənmiş səy tələb edir, başqalarının gözləntilərini artırır və insanın cəmiyyətdəki ənənəvi rolunu dəyişdirə bilər. Psixoloqlar bunu "Yunus kompleksi" - öz potensialını reallaşdırmaq qorxusu adlandırırlar.
3. Mənfi özünəinamlar. Dəyərlərinə və xoşbəxtlik hüququna şübhə edən insanlar ideal imiclərinə uyğunsuzluqlarını təsdiqləyə biləcək fürsətlərdən qaçmağa meyllidirlər. Beləliklə, özünə sabotaj kövrək özünəinamını qorumaq cəhdinə çevrilir.
4. Stress və narahatlıq. Yüksək stress altında psixika qısamüddətli təhlükəsizliyi seçir: təxirə salma, geri çəkilmə və ya tərk edilmə. Bu, dərhal narahatlığı azaldır, lakin uzunmüddətli məqsədləri sarsıdır. Psixoloqlar qeyd edirlər ki, kök səbəbləri anlamaq dəyişikliyin ilk addımıdır.
Səhvləri yenidən düşünmək, özünə şəfqət inkişaf etdirmək, münasibətlərlə işləmək və stressi azaltmaq kömək edə bilər.
Nazlı Almuradova
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
USD
EUR
GBP
RUB
