Süni intellektdən (AI) istifadə səhiyyə sahəsində də sürətlənir, amma xəstələri və səhiyyə işçilərini qoruyan əsas hüquqi təhlükəsizlik şəbəkələri yoxdur. SİA xəbər verir ki, bu xəbərdarlıq BMT-nin Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) Avropa ofisinin hesabatında yer alır.
Hesabatda bildirilir ki, AI artıq həkimlərə xəstəlikləri aşkar etməyə, inzibati vəzifələri azaltmağa və xəstələrlə ünsiyyət qurmağa kömək edir. Texnologiya pasiyentlərə qayğını, məlumatların şərh olunmasını və resursların təsnifatını yenidən formalaşdırır.
ÜST-nin Avropa üzrə regional direktoru Hans Klüge bildirib: “Aydın strategiyalar, məlumatların məxfiliyi, hüquqi maneələr və AI təlimi sahələrinə investisiya qoyulmalıdır, əks halda, bərabərsizlikləri azaltmaq əvəzinə, onları daha da dərinləşdirmək riski daşıyırıq”.
Hesabat, süni intellektin regional səhiyyə sistemlərində necə qəbul edildiyini və tənzimləndiyini göstərən ilk hərtərəfli qiymətləndirmədir. Onun hazırlanması zamanı 53 ölkəyə sorğu göndərilib, prosesdə 50 ölkə iştirak edib. Bu ölkələrin demək olar ki, hamısı süni intellektin diaqnostikadan xəstəliklərin müşahidəsinə və fərdiləşdirilmiş tibbə qədər necə dəyişdirə biləcəyindən məlumatlı olsa da, yalnız dörd ölkənin xüsusi milli strategiyası var, daha yeddi dövlət isə müvafiq strategiya hazırlayır.
Bəzi ölkələr, məsələn, Estoniya proaktiv addımlar atır. Burada elektron sağlamlıq qeydləri, sığorta məlumatları və əhali məlumat bazaları süni intellekt alətlərini dəstəkləyən vahid platformada birləşdirilir. Finlandiya səhiyyə işçiləri üçün süni intellekt təliminə investisiya qoyub, İspaniya isə erkən xəstəliklərin aşkarlanması üçün süni intellektdən istifadəni sınaqdan keçirir. Amma bir çox ölkədə tənzimləmə texnologiya ilə ayaqlaşmaqda çətinlik çəkir. Qırx üç ölkə süni intellektdən istifadəyə qarşı əsas maneə kimi hüquqi qeyri-müəyyənliyi bildirir, 39 dövlət isə maliyyə imkanlarının olmadığını bildirir.
Bu arada, ölkələrin 10 faizindən azı səhiyyədə süni intellekt üçün məsuliyyət standartlarına malikdir ki, bu da AI sisteminin səhv etməsi və ya zərər verməsi halında kimin məsuliyyət daşıdığını müəyyən etmək üçün vacibdir. Hesabatda deyilir: “Bu çətinliklərə baxmayaraq, süni intellektdən istifadəni asanlaşdıra biləcək siyasət tədbirləri ilə bağlı geniş fikir birliyi mövcuddur. Demək olar ki, bütün üzv dövlətlər süni intellekt sistemlərinin istehsalçıları, tətbiqçiləri və istifadəçiləri üçün aydın məsuliyyət qaydalarını əsas amil kimi götürüb. Eynilə, süni intellekt həllərinin şəffaflığını, yoxlanılmasını və izahlılığını təmin edən təlimatlar AI vasitəsilə idarə olunan nəticələrə inam yaratmaq üçün vacib hesab olunur”.
ÜST ölkələri ictimai səhiyyə məqsədlərinə uyğun süni intellekt strategiyaları hazırlamağa çağırıb. Onlar, həmçinin AI ilə işləyən işçi qüvvəsinə investisiya qoymağa, hüquqi və etik təhlükəsizlik tədbirlərini gücləndirməyə, ictimaiyyətlə əlaqə saxlamağa və sərhədlərarası məlumatların idarə olunmasını təkmilləşdirməyə təşviq edilir. “Süni intellekt səhiyyədə inqilab etmək ərəfəsindədir, lakin onun faydalı olması üçün insan amili mərkəzdə dayanmalıdır. İndi etdiyimiz seçimlər süni intellektlə işləyən insanların və səhiyyə işçilərinin gələcəyini müəyyən edəcək”, - deyə ÜST nümayəndəsi bildirib.
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
USD
EUR
GBP
RUB
