Bölgədə böyük güclərin maraqları toqquşur, çanaq isə... - TƏHLİL

Azərbaycanın mövqeyi hər üç dövlət üçün önəmlidir


Cəbhədə vəziyyət gərgin olaraq qalır. Ermənilər atəşkəs rejimini pozmaqda davam edir, atışmalar intensiv xarakter daşıyıb.

Xarici mətbuatda Azərbaycandakı vəziyyətlə bağlı fikirlərini bildirən ekspertlərin sözlərinə görə, "cəbhədə hər iki tərəfdən itkilərin olduğu qarşıdurma və gərginliyə səbəb ABŞ dövlət katibi Hillari Klintonun bölgəyə ziyarətini sabotaj etməkdir". Bir sözlə bölgədəki maraqlı güclər Ermənistan vasitəsilə xanım diplomata bir mesaj verdi. Çünki Klinton Bakı səfərindən əvvəl istər Yerevan, istərsə də Tbilisi səfərlərində Dağlıq Qarabağla bağlı mənfi fikir səsləndirmədi.

Əhəmiyyətli ip ucu

Rusiyanın MDB Ölkələri İnstitutunun rəhbəri Konstantin Zatulinin fikrincə, xanım Klintonun ziyarəti Cənub Qafqazın gələcəyi mövzusunda əhəmiyyətli ip ucu verib. Onun sözlərinə görə Qafqaz bölgəsindəki istənilən vəziyyət Orta Şərq və İrandakı hadisələrə təsir edə biləcək bir durumdadır. Bölgə üzrə mütəxəssis ABŞ-da prezident seçkiləri öncəsində İrana qarşı savaşın başladılması fikrinin belə məntiqsiz olduğunu deyib. Hərbi güc baxımdan da müqayisə edildiyi zaman İrana qarşı əməliyyatın İraq və Liviya hücumlarından daha çətin olacağı ehtimalı böyükdür. Zatulin bu vəziyyətdə ABŞ-ın İran ətrafındakı ölkələrdən ibarət ittifaq yaratma səylərinin artdığını və bunu prioritet məsələ olduğunu vurğulayıb: "Bu vəziyyətdə Azərbaycanın tutduğu mövqe xüsusi bir önəm kəsb etmiş olacaq. Vaşinqton rəhbərliyi İrandakı Fars rejimini aradan götürmək üçün Azərbaycanın siyasi təzyiqinin kilid mövqedə olduğunun fərqindədir".

Fars rejimini devirmək üçün yeni plan

Rusiya mətbuatının da yaydığı xəbərlərdə bildirilir ki, Pentaqon İranda rejimi devirmək üçün plan hazırlayır. Məlumatlara görə, İrana zərbələr endirmək üçün ABŞ hərbi qüvvələri İraq ərazisindən istifadə etməyi planlaşdırır, bununla yanaşı Azərbaycan və Gürcüstanın ərazilərin də istifadə edilməsi nəzərdə tutulur. Rəsmi Bakı isə Azərbaycanın İrana qarşı əməliyyatlarda mümkün iştirakı haqda məlumatları təkzib edərək bunun Azərbaycan-İran münasibətlərində gərginlik yaratmaq istəyən qüvvələr tərəfindən yayıldığını bildirib. Prezident Administrasiyasının xarici əlaqələr şöbəsinin müdiri Novruz Məmmədov deyib ki, Azərbaycanın Birləşmiş Ştatların İrana qarşı əməliyyatlarına qoşulması haqda verilən məlumatlar həqiqətə uyğun deyil. Bu informasiya Azərbaycan və İran arasında münasibətlərin gərginləşməsində maraqlı olan bəzi mənbələr tərəfindən verilib.

Birləşmiş Ştatların Azərbaycandakı səfiri Ross Vilson da Amerikanın İrana qarşı hərbi əməliyyatlara Qafqaz respublikalarını cəlb etmək planları olmadığını deyib.

Rusiya bölgəyə diqqəti artırır

Bu arada Rusiya Prezident Administrasiyasında Cənubi Qafqaz respublikaları, habelə bölgədəki separatçı bölgələrlə iş üzrə kuratorunu dəyişməsi və bu vəzifəyə daha təcrübəli şəxs olan Sergey Çebotaryovun gətirilməsi Rusiyanın bölgəyə diqqətinin artmasından xəbər verir.

Qərb mətbuatı isə Rusiyanın hərbi təyyarələrinin Ermənistan üzərində təlim uçuşlarının sayının artırması ilə bağlı xəbər yayıb. ABŞ-ın "New-York Times" qəzetinin yaydığı məlumatda bildirilir ki, Rusiya bununla Ermənistan-Azərbaycan arasında hərbi əməliyyatlar yenidən başlayacağı təqdirdə müdaxilə edə biləcəyi barədə xəbərdarlıq edir.

Hərbi təyyarələr döyüşə hazırlaşır

Ötən ilə nisbətən 2012-ci ildə Rusiyanın Ermənistandakı hərbi bazalarında təlim uçuşlarının sayı 20 faiz artaraq 300-ə çatdırılıb. Qəzet Rusiya hərbi qüvvələrinin rəsmisi polkovnik İqor Qorbula istinadən yazır ki, hərbi təyyarələr bu təlimlərlə real döyüşə hazırlaşır.

"New-York Times" xatırladır ki, Rusiya dəfələrlə tərəfləri Dağlıq Qarabağ münaqişəsini dinc yolla həll etməyə çağırsa da, hərbi bazasını bu ölkədə yerləşdirməklə yanaşı, Ermənistana mütəmadi olaraq silah satır.

Qəzet onu da qeyd edir ki, hazırda BMT Təhlükəsizlik Şurasının üzvü olan Azərbaycan BMT-yə müraciət edərək vasitəçilərin köməyi ilə münaqişədə bu il həll yolunun tapılmasına ümid edir.

Regionda vəziyyətin pisləşməsi kimə sərf edir?

Son zamanlar Dağlıq Qarabağ məsələsinin müzakirəsinin intensivliyi artıb. Bu istiqamətdə ABŞ-ın səyləri sözsüz ki, regiondakı böyük gücləri narahat edir. Yerli ekspertlərin sözlərinə görə, əslində regionda siyasi vəziyyətin pisləşməsi Rusiyadan çox İrana sərf edir. Çünki Azərbaycan-İran münasibətləri müəyyən mənada gərginlik müstəvisindədir. Bu istər-istəməz İranı qorxudur. Fars rejimi narahatdır ki, Azərbaycan öz ərazi bütövlüyünü bərpa eləsə, İranın sərhədi boyu işğal olunmuş ərazilərin yenidən bərpasında öz sözünü deməyə başlayacaq. Bu isə İranın daxilində gərginlik yaradacaq. Rusiya isə Azərbaycanla isti münasibətlər qurmaqda maraqlıdır. Kremlin sahibi dərk edir ki, Azərbaycan Qafqazda açar dövlətdir. O, Azərbaycanı itirsə, birmənalı olaraq bölgədə nüfuzdan düşəcək və Ermənistanı da itirəcək. Yalnız Rusiya bəzən gövdə göstərişləri nümayiş etdirməklə, özünü önəmli fiqur, güc olduğunu xatırladır. Rəsmi Moskva eyni zamanda ABŞ-la İran arasındakı gərginlikdən yararlanaraq Fars rejiminin Amerika antipatiyasından istifadə edərək ABŞ-ın İran ətrafındakı ölkələrdən ibarət ittifaq yaratma "qorxusunu" ortaya atır. Rusiyanın "qazı" ilə hərəkət edən İran isə ABŞ-ı öz həndəvərindən uzaqlaşdırmaq üçün bütün səylərini səfərbər edib. Bir sözlə cəbhədə təkcə tərəflər deyil, böyük güclərin maraqları toqquşur, çanaq isə...

Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə