Avrasiya təhlükəsizliyinin gələcəyi Ermənistan və Azərbaycan arasında sülhlə bağlıdır
KTMT-nin Qırğızıstanda keçirilən sammiti Ermənistanın iştirakı olmadan baş tutub. İrəvan təşkilatdakı statusu ilə bağlı hələ də qərarsızdır. Bəziləri faktiki olaraq geri çəkilməkdən danışır, bəziləri isə nəticə çıxarmaqda gecikməyi təklif edir. Yekun qərar çox güman ki, Ermənistan və Azərbaycan sülh müqaviləsi imzalandıqdan sonra veriləcək. Rusiya prezidenti Vladimir Putin bəyan edib ki, İrəvan bütün qərarları dəstəkləyir və özünü KTMT-nin üzvü hesab edir, lakin hazırda tədbirlərdə iştirakdan çəkinir. "Bu, onların seçimidir", - Putin vurğulayıb.
Ümumilikdə sammit iştirakçıları kollektiv müdafiə mexanizmlərinin gücləndirilməsi, təşkilat ölkələri arasında təhlükəsizlik sahəsində qarşılıqlı əlaqələrin təkmilləşdirilməsi, hərbi-siyasi əməkdaşlığın genişləndirilməsi ilə bağlı 10-dan çox sənəd imzalayıblar. Onlar həmçinin Ermənistan və Azərbaycan arasında sülh danışıqlarını alqışlayan bəyannamə qəbul ediblər. "Biz Ermənistan Respublikası ilə Azərbaycan Respublikası arasında fəal dövlətlərarası dialoqu məmnunluqla qeyd edirik. Biz hərtərəfli nizamlanmanın və tərəflər arasında qeyd-şərtsiz sülh müqaviləsinin tezliklə bağlanmasının tərəfdarıyıq", - sənəddə deyilir.
Buna baxmayaraq, Ermənistan xarici işlər nazirinin müavini Mnatsakan Səfəryan təsdiqləyib ki, İrəvan qərarların və sənədlərin qəbulunda iştirak etmir, lakin buna mane olmur. Nazir müavini KTMT-dən çıxmaq məsələsinin nazirliyin gündəmində olub-olmaması ilə bağlı sualı cavablandırıb: "Bizim qarşımıza hələlik bu tapşırıq qoyulmayıb. Belə bir inkişaf olarsa, hamı bundan xəbər tutacaq". Eyni zamanda, Səfəryan vurğulayıb ki, Ermənistan xarici siyasətini öz maraqları əsasında və inkişaf edən situasiyaya uyğun aparır. "Həm diversifikasiya, həm də balanslaşdırma siyasəti elan edilib. Ermənistan qərarlar qəbul edir və əlavə məlumat olarsa, biz sizə məlumat verəcəyik", - diplomat bildirib.
Öz növbəsində Ermənistan parlamentinin sədri Alen Simonyan İrəvanın KTMT-dən “səmərəli şəkildə çıxdığını” açıqlayıb. "Biz faktiki olaraq geri çəkildik. Qalanını siyasi məqsədəuyğunluğumuza və danışıqlarımıza buraxın", - Simonyan bildirib.
MDB İnstitutunun Ermənistan bölməsinin rəhbəri Aleksandr Markarov izah etdiyi kimi, bu cür ziddiyyətli şərhlər Ermənistanın təşkilatdan çıxmağa bir addımlığında olduğu, lakin hələlik buna hazır olmaması ilə bağlıdır. "Deyildiyi kimi, əgər kimsə gecələr üzünü qırxırsa, bu, hələ də ümidlərinin olması deməkdir. Üstəlik, İrəvanın nöqteyi-nəzərindən KTMT-dən çıxmaq regional təhlükəsizlik arxitekturasının hələ hazır olmadığı dəyişikliyinə gətirib çıxara bilər", - ekspert bildirib.
Xatırladaq ki, 2024-cü ilin fevralında İrəvan KTMT-yə üzvlüyünü dayandırdığını elan edib. Buna bəhanə kimi 2022-ci ildə Ermənistan və Azərbaycan arasında silsilə silahlı toqquşmalar olub. Baş nazir Nikol Paşinyan KTMT üzrə müttəfiqlərini qonşusunu təcavüzə görə qınamağa çağırıb, lakin onlar insidentlə bağlı daha yumşaq ifadələr işlətməyə çalışıblar.
Maraqlıdır ki, 2025-ci ildə İrəvan da bu həssas məsələdən yayınsa da, hərbi blokla bağlı mövqeyi daha da sərtləşib. Martda respublikanın hakimiyyət orqanları KTMT-nin maliyyələşdirilməsini dayandırıb, iyunda isə xarici işlər nazirinin müavini Vahan Kostanyan üzvlüyün dondurulmasının uzun sürməyəcəyini bəyan edib. “Əgər son nəticədə KTMT üzrə tərəfdaşlar, o cümlədən Rusiya illər əvvəl Ermənistanın suveren ərazisinə hücumdan sonra müzakirə olunan siyasi bəyanatlar verməsələr, o zaman Ermənistan yekun qərarları verəcək”.
İyulda Ermənistanın müxalif “Hraparak” qəzeti yazıb ki, İrəvan 2026-cı ilin fevralında KTMT-dən çıxa bilər, payıza qədər nisbi sakitlik olub, oktyabrda isə Paşinyan bəyan edib ki, 2022-ci ildə onun hökuməti başa düşüb: “KTMT Ermənistan qarşısında götürdüyü öhdəlikləri yerinə yetirməyib, yerinə yetirmir və yerinə yetirməyəcək”. “O an biz müstəqil olduq, çünki başa düşdük ki, yalnız özümüzə arxalana bilərik”, - Paşinyan bəyan edib. O, həmçinin vurğulayıb ki, KTMT guya Ermənistanın öz məqsədlərinə çatmasına mane olan “köpük”dür.
Bu arada Qafqaz İnstitutunun elmi işçisi Qrant Mikaelyan qeyd edib ki, İrəvan və Bakı sülh müqaviləsi imzaladıqdan sonra Ermənistan KTMT-dən çıxa bilər. "Bu gün İrəvanın özü də açıq şəkildə işğaldan danışmır, çünki o, mümkün qədər tez sülh müqaviləsi imzalamaq istəyir. Təcavüz ittihamları Paşinyanın Bakı ilə razılığa gəlmək cəhdlərinə mane ola bilər - danışıqlar onsuz da çətindir. İkincisi, Ermənistan hakimiyyətinin KTMT üzrə müttəfiqlərinə qarşı ittihamları, ilk növbədə, onların təşkilatçılığı və Qərbdən uzaqlaşmaq istəyi ilə bağlı idi. lazım idi və Paşinyan bunu tapdı”, - ekspert yekunlaşdırıb.
V.VƏLİYEV
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
.jpg "Ramiz Mehdiyevə arxalanan Məmurlar Kimlərdir? - İÇİMİZDƏKİ QURDLAR!")
USD
EUR
GBP
RUB
