Gürcüstan yeni inqilaba hazırlanır - ANALİTİK

Hakim partiya öz mövqelərini müdafiə etmək niyyətindədir

Gürcüstanda çevriliş təhlükəsi fonunda Bidzina İvanişvili hakim partiyanın seçki siyahısına şəxsən başçılıq etmək qərarına gəlib. O və tərəfdarları oktyabrın 26-dan sonra “Gürcü Arzusu”nun konstitusion çoxluğu əldə edəcəyini və müxalifətin fəaliyyətinin qadağan olunacağını iddia edirlər. Onların sözlərinə görə, bunun qarşısını ancaq xarici müdaxilə ala bilər. Müxalifətçilər seçkilərdə qalib gəldikdən sonra ölkəyə 14 milyard avro cəlb edə biləcəklərini iddia edirlər.

Qarşıdan gələn parlament seçkilərində hakim “Gürcü arzusu” partiyasının siyahısına ilk dəfə olaraq partiyanın təsisçisi və fəxri sədri, milyarder Bidzina İvanişvili başçılıq edəcək. İkinci yeri indiki hökumət başçısı İrakli Kobaxidze tutub. Həmçinin, digərləri ilə yanaşı, ilk iyirmiliyə Olimpiya çempionları və əvvəllər “Gürcü Arzusu”ndan rəsmi şəkildə ayrılmış “Xalqın Gücü”nün üzvləri də daxil idi. Yada salaq ki, 2012-ci ildə siyahıya Tiflisin hazırkı meri, keçmiş futbolçu Kaxa Kaladze, 2016-cı ildə o vaxtkı baş nazir Giorgi Kvirikaşvili, 2020-ci ildə isə "Gürcüstan Naminə" müxalifət partiyası rəhbəri Giorgi Qaxariya başçılıq edirdi.

İvanişvili öz qələbəsinə tam inam nümayiş etdirməyə çalışır. Məsələn, o, elan edib ki, oktyabrın 26-da gürcülər millətin müdafiəçiləri və satqınları, psevdoliberal və ənənəvi dəyərlər arasında seçim edəcəklər. “Biz ölkəmiz üçün layiqli Avropa gələcəyi ilə radikal müxalifət və xarici aktyorların avropalılıq kimi təqdim etmək istədikləri qəbuledilməz reallıq arasında seçim edirik”, - İvanişvili vurğulayıb. Eyni zamanda, onun sözlərinə görə, “Gürcü Arzusu”nun qələbəsindən sonra kollektiv Vahid Milli Hərəkat (yəni, demək olar ki, bütün müxalifət) qadağan olunacaq.

Kaladze də partiyasının gözlənilən inamlı qələbəsinə şübhə etmir. “Bu günü xatırla. “Gürcü arzusu” inandırıcı şəkildə qalib gələcək, heç bir koalisiyaya ehtiyac olmayacaq. Bu, konstitusion çoxluğu əldə etmək üçün real imkana malik komandadır”, - Tbilisi meri sentyabrın 11-də bildirib.

Öz növbəsində Milli Assambleyadakı “Gürcü arzusu” fraksiyasının sədri Mamuka Mdinaradze təklif edib ki, əgər xarici müdaxilə olmasa, bütün müxalifət 10 faiz belə səs toplaya bilməyəcək. “Mən sizə zəmanət verirəm ki, kənardan heç kim müdaxilə etməsə, bəlkə də bir partiya baryeri aşa bilməyəcək”, - deyə siyasətçi bildirib.

Bu arada Gürcüstan prezidenti Salome Zurabişvili iddia edir ki, “Gürcü Arzusu” onun gözlədiyi kimi konstitusiya çoxluğu yox, ən yaxşı halda 25% səs alacaq. “Ölkənin gələcək sabitliyi 26 oktyabrda qərbyönlü müxalifətin aşkar qələbəsindən asılıdır. Bunu siyasi partiyalara izah etməyə çalışıram, rəqabət vaxtı deyil. Bu müxalifət yaxın keçmişi nəzərə alsaq, birləşməyəcək, lakin 50 və ya 60% səs toplamaq üçün Avropa ideyası ətrafında kifayət qədər birləşə bilər”, o, Le Figaro-ya bildirib. Eyni zamanda, Zurabişvili jurnalistin səsvermənin nəticələrinin elanından sonra qan tökülə biləcəyi ilə bağlı sualına cavab vermək istəməyib.

Amma deyəsən, Rusiya Xarici Kəşfiyyat Xidməti (XKX) bu sualın cavabını bilir. Departamentin məlumatına görə, ABŞ “Gürcü arzusu”nun parlament seçkilərində qalib gəlməsinin qarşısını almağı planlaşdırır. XKX hesab edir ki, bu məqsədlə Amerika hakimiyyəti ATƏT-in Demokratik Təsisatlar və İnsan Haqları Bürosundan (ATƏT/DTİHB) istifadə etməyə hazırlaşır. “Nəzərdə tutulur ki, ATƏT/DTİHB səsverməyə 10-20 gün qalmış ölkədə azad və ədalətli seçkilərin keçirilməsi üçün heç bir şəraitin olmadığı qənaəti ilə aralıq hesabat dərc edəcək. İradə ifadəsinin ilk nəticələri dərc edildikdən sonra seçki prosesinin demokratiya normalarına uyğun gəlməməsi ilə bağlı rəy təqdim olunacaq”, - Rusiya kəşfiyyatının hesabatında deyilir. Bu, müxalifətin köməyi ilə hakimiyyəti ələ keçirməyə çalışacaq kütləvi etirazların başlaması üçün tətik olmalıdır.

Bu, XKX üçün bu mövzuda ikinci belə bəyanatdır. Avqustun sonunda onlar bildiriblər ki, seçkilərdən sonra müxalifət hüquq-mühafizə orqanlarını küçə toqquşmalarına təhrik edəcək və amerikalılar artıq “həddindən artıq” güc tətbiqinə “amansız” siyasi və iqtisadi cavab variantları hazırlayırlar. XKX-nin rəhbəri Sergey Narışkinin sözlərinə görə, Rusiya kəşfiyyatı Gürcüstanda rəngli inqilabla bağlı məlumatı açıqlamaqla onun qarşısının alınmasına öz töhfəsini verir.

Maraqlıdır ki, “Financial Times” da Gürcüstanda gözlənilən böhranla bağlı xəbərdarlıq edib. Düzdür, Britaniya qəzeti bunu dövlət çevrilişinə cəhdlə deyil, respublikanın hakim elitasının diktatura istəyi ilə əlaqələndiririb. Nəşr yazır: “Əgər “Gürcü Arzusu” uduzsa, amma hakimiyyətini saxlamağa çalışsa, gürcülər nəzərlərini Qərbə çevirəcəklər və bu halda Qərb hökumətlərinin hərəkətləri həlledici ola bilər”.

Paralel olaraq müxalifətin “Aqmaşenebelinin strategiyası”nın lideri Giorgi Vaşadze bildirib ki, müxalifətin qələbəsi 14 milyard avronun açılmasına imkan verəcək. Onun sözlərinə görə, əvvəllər Avropa İttifaqı bu pulu Tbilisiyə köçürmək niyyətində idi, lakin onun fikrincə, Aİ-yə inteqrasiyadan yayınan “Gürcü arzusu”nun hərəkətləri səbəbindən fikrini dəyişib. Bununla belə, respublika parlamentinin hüquq komitəsinin sədri Anri Oxanaşvili hesab edir ki, onun ölkəsi 2020-ci il seçkilərindən sonra böhran və qütbləşmədən qorxub. “Biz bütün ssenariləri hesablamışıq və hər şeyə adekvat cavab veriləcək. Bizi cəmiyyətin böyük əksəriyyəti dəstəkləyir və həqiqət budur ki, 12 ildir ki, edirik”, - Oxanaşvili əmin edib.

Rusiya Elmlər Akademiyasının Şərqşünaslıq İnstitutunun Mərkəzi Asiya, Qafqaz və Ural-Volqa bölgəsinin öyrənilməsi mərkəzinin laboratoriya elmi işçisi Xatiya Xutuaşvilinin izah etdiyi kimi, bu barədə aydın danışmaq mümkün olacaq. “Gürcü arzusu”nun öz proqramını dərc edən oktyabrın 1-dən sonra keçiriləcək parlament seçkilərində siyasi qüvvələrin perspektivləri. “İndi hazırlıq gedir, o cümlədən media nümayəndələrini öz aralarında bölüşdürən tərəflər - idmançılar, musiqiçilər və s. Eyni zamanda, çoxlu sayda insan var ki, əvvəllər dəfələrlə “Gürcü arzusu”na səs verib, lakin son hadisələrdən, xüsusən də “şəffaflıq haqqında qanun”un qəbulundan sonra onlar öz seçimlərinin düzgünlüyünə şübhə etməyə başladılar. Onlar hakim partiyanın kursunun kəskin dəyişməsindən məyus olublar”, - Xutuaşvili vurğulayıb.

Ekspertin fikrincə, “Gürcü arzusu” indi konstitusiya çoxluğu üçün tələb olunan 30 faiz deyil, 65-70 faiz səs toplamaq üçün tərəfdarlarının ona inamını necə bərpa etmək barədə düşünür. İndiyə qədər ən səs-küylü addım pravoslavlığın dövlət dini olması təklifi olub. Lakin kilsə və bütövlükdə cəmiyyət bu fikrə mənfi reaksiya verib.

V.VƏLİYEV

P.S. Məqalədə Gürcüstan mənbələrinə istinadlar var