Sosial şəbəkələrdə gündəlik, həftəlik və aylıq “diet” paketləri, eləcə də sürətli arıqlama üçün müxtəlif əlavələr geniş şəkildə satılır. Bu məhsulların reklamı çoxdur və qiymətləri də kifayət qədər bahadır. Onlar adətən “təbii”, “zərərsiz” və “həkim məsləhəti olmadan istifadə üçün uyğun” kimi təqdim edilir. Lakin bu tip məhsulların təhlükəsizliyi, etibarlılığı və qidalanma dəyəri ilə bağlı ciddi risklər var. Araşdırmalar göstərir ki, bəzi arıqladıcı məhsulların tərkibində gizli və sağlamlığa zərərli maddələr aşkarlanıb. Əvəzedici yemək (meal-replacement) məhsulları isə balanslı qidalanmanı tam əvəz etmir. Bəzi arıqladıcı əlavələrin qaraciyərə, ürəyə və digər orqanlara zərər verdiyi də sübut olunub. Bu səbəbdən bu məhsulları almaqdan əvvəl diqqətli olmaq və mütəxəssisə müraciət etmək vacibdir.
SİA mövzu ilə bağlı araşdırma edib.
Məhsulların təhlükəsizliyi: saxtalaşdırma və gizli maddələr
Bir çox araşdırma və yoxlamalar göstərir ki, arıqlatma məqsədilə satılan əlavələrin tərkibində bəzən etiketdə göstərilməyən dərman maddələri (məsələn, sibutramin, fenolftalein, sildenafil və s.) və ya zərərli bitki ekstraktları olur. Bu maddələr ürək-damar sisteminə, qan təzyiqinə və qaraciyərə ciddi zərər vura bilər. ABŞ Qida və Dərman Administrasiyası (FDA) belə məhsullar barədə dəfələrlə xəbərdarlıq yayıb.
Qaraciyər, ürək və digər orqanlara təsir edən risklər
Tibbi mənbələr göstərir ki, ən çox zərər verən məhsullar arıqlama və bədən formalaşdırma məqsədilə satılan əlavələrdir. Bu əlavələrin bir qismi qaraciyər zədələnməsi, ürək problemləri və digər ciddi fəsadlara səbəb ola bilir. Bu barədə həm elmi araşdırmalar, həm də beynəlxalq qurumların xəbərdarlıqları mövcuddur.
Əvəzedici yeməklər və qidalanma çatışmazlığı
Əvəzedici yemək (meal-replacement) və çox aşağı kalorili pəhriz məhsulları qısa müddətdə çəkinin azalmasına təsir göstərə bilər. Amma onların təhlükəsiz istifadəsi tərkibinə, kalorisinə və tibbi nəzarətə bağlıdır. Bu məhsullardan uzun müddət və həkim nəzarəti olmadan istifadə etmək vitamin-mineral çatışmazlığına və digər sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər.
Psixoloji təsirlər və “yo-yo effekti”
Sürətli arıqlama və çox sərt dietlər bəzən bədənin yenidən çəki yığmasına gətirib çıxarır. Bu proses “yo-yo effekti” adlanır. Bu hal metabolizmi zəiflədə, qarın piylənməsini artıra, insulin müqaviməti və psixoloji narahatlıq kimi problemlərə yol aça bilər.
Sosial media reklamları, yanlış məlumat və yüksək qiymətlər
Influencer reklamları bu məhsulların sürətlə yayılmasına səbəb olur. Çox vaxt elmi sübuta əsaslanmayan fikirlər, “mütəxəssis tövsiyəsi” kimi göstərilən yanlış məlumatlar və aldatıcı reklam üsullarından istifadə edilir. Üstəlik, bu məhsulların əksəriyyəti baha satılır və istehlakçı həm pul itkisi, həm də sağlamlıq riski ilə üzləşir.
Real nümunələr
FDA bir neçə dəfə onlayn satılan arıqladıcı məhsulların tərkibində toksik və ya gizli dərman maddələri aşkarlayıb və bununla bağlı xəbərdarlıq yayıb.
Tədqiqatlar göstərir ki, analiz olunan bir çox pəhriz əlavəsinin tərkibində sibutramin və fenolftalein kimi təhlükəli maddələr mövcuddur.
İstehlakçılar üçün qısa yoxlama siyahısı:
1. “Möcüzə nəticə”, “sürətli arıqlama” və ya “tam təbii” iddialarına inanmayın.
2. Etiketdə tam tərkib, istehsalçı adı və dozajın göstərilib-göstərilmədiyini yoxlayın.
3. Məhsulun tanınmış laboratoriyalarda (NSF, USP və s.) test edilib-edilmədiyinə baxın.
4. Əgər xəstəliyiniz varsa və dərman qəbul edirsinizsə, mütləq həkimlə məsləhətləşin.
5. Sosial şəbəkədəki rəylərə və “tövsiyəçi” videolara kor-koranə inanmayın.
6. Yan təsir hiss etdikdə məhsulu dərhal dayandırın və həkimə müraciət edin.
Ayşən Vəli
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
.png)
.jpg "Əxlaq pozuntusu edənlərə- AĞIR CƏZA!")
.jpg "Hansı Dövlət Qurumları Bağlanır? - KİMLƏR TƏŞVİŞDƏDİR?")
USD
EUR
GBP
RUB