Pul, qızıl və ya smartfon mükafatları təklif edən yemək müsabiqələri vətəndaşların sağlamlığına baha başa gələ bilər. Onlarla hamburger, nəhəng pizza və ya tostları müəyyən edilmiş müddətdə istehlak etmək istəyənlər zamanla mübarizə aparır. Bu təhlükəli rəqabətin mümkün zərərlərinə qarşı xəbərdarlıq edən türk Prof.dr.Ayşegül Atmaca, "Həddindən artıq və sürətli yeməkdən sonra nəfəs borusuna daxil olan qidaya görə halsızlıq, huşunu itirmə və tənəffüs tutulması qeyd edildi" dedi.
SİA mövzu ilə bağlı araşdırma aparıb.
Qida və içki şirkətlərinin təşkil etdiyi təhlükəli yemək yarışmaları vətəndaşların sağlamlığı ilə oynayır. Qısa müddətdə (20-30-60 dəqiqə) istehlak edilməsi gözlənilən nəhəng tostlar, pizzalar, onlarla hamburger, kabab və ya kilolarla doldurulmuş üzüm yarpağı bir içki ilə verilir. Bu qidaları müəyyən edilmiş müddətdə istehlak edən insanlar dörddə bir qızıl sikkə, smartfon və ya pulla mükafatlandırılır. Daha əvvəl müsabiqəyə qatılan müştərilərinin şəkillərini sosial media hesablarında paylaşan müəssisələr yeni namizədləri bu müsabiqədə iştiraka dəvət edir.
Mükafatlı yemək yarışmalarının mümkün zərərləri ilə bağlı Habertürk-ə danışan Türk Endokrinologiya və Metabolizm Dərnəyi Başçısı Ayşegül Atmaca, bir anda çox və tez yeməyin uzun müddətdə bəzi xroniki xəstəliklərin yolunu aça biləcəyini və hətta ani ölümə səbəb ola biləcəyini söylədi.
Prof.dr.Atmaca, "İnsanların çox və tez yemək yediyi yarışlarla bağlı ölkəmizdən heç bir ani ölüm hadisəsi bildirməmişəm. Buna baxmayaraq, belə yarışlar bütün dünyada keçirilir. Bu cür yarışlarda müxtəlif ölkələrdən iştirak edənlər arasında ölüm halları olub. Bu hadisələrə həm gənc, həm də yaşlı müxtəlif yaş və cinslərdən insanlar daxildir. Huşunu itirmə və çox tez nəfəs darlığı kimi əlamətlər var çox və çox tez ani ölümə səbəb ola bilər və eyni zamanda uzun müddətdə ölüm riskini artırır.
Prof.dr.Özcan yarışlarda istehlak edilməsi təşviq edilən qidaların ümumiyyətlə yağ, sadə karbohidrat və şəkərlə zəngin olduğunu vurğuladı. O "Bu cür qidaların qısa müddətdə tez və çox miqdarda istehlak edilməsi həm maddələr mübadiləsinə, həm də həzm sisteminə zərər verəcək" dedi.
Yarışmada qeyd olunan mükafatları qazanmaq üçün tez yemək böyük əhəmiyyət kəsb edir. Prof.dr.Atmaca, "Sürətli yemək yeyən insanlarda yeməkdən sonra qan şəkəri çox tez yüksəlir və mədəaltı vəzi qan şəkərini aşağı salmaq üçün çox miqdarda insulin ifraz edir. Bu dəfə həddindən artıq insulin ifrazı səbəbiylə yeməkdən bir neçə saat sonra qan şəkəri lazım olandan çox düşə bilər. Qanda şəkərin artması və azalması səbəbindən insan çoxlu və sürətli yemək yedikdən sonra özünü çox yorğun və halsız hiss edə bilər" dedi.
Prof.dr.Atmaca qeyd edib ki, sürətli yemək vərdiş halına gəldikdə, davamlı olaraq artıq insulin ifraz etmək məcburiyyətində olan mədəaltı vəzi bir müddət sonra yorulacaq və insulin müqaviməti yaranacaq.
Prof.dr.Atmaca sözlərini belə davam etdirib: "İnsulin müqavimətinə görə qandakı şəkərdən istifadə etmək mümkün olmur. Həddindən artıq şəkər yağa çevrilərək, piylənmə, diabet, ürək-damar xəstəliklərinin inkişafına zəmin yaradır.
Bundan əlavə, tez yeyən insanlar yeməklərini kifayət qədər çeynəmədikləri üçün kifayət qədər toxluq hiss etmirlər və daha çox yemək istəyirlər. Bu, lazım olduğundan daha çox kalorinin bədənə daxil olması deməkdir. Çox və tez yemək də mədə-bağırsaq sistemini yorur. Kifayət qədər çeynəmədən mədəyə çatan qidalar reflü, həzmsizlik, qaz və qarın ağrısı kimi şikayətlərə səbəb olur. Bağırsaqlarda əmələ gələn qazlar faydalı qidaların sorulmasını pozur və orqanizmin lazımi vitamin və mineralların qəbulunu çətinləşdirir.
Prof.dr.Mehmet Özcan, müəyyən zaman kəsiyində böyük miqdarda qidanın sürətlə istehlak edilməsinə görə sosial mediada təbliğ edilən mükafat kampaniyalarının “bir dəfə heç bir zərər verməz” düşüncəsi ilə fərdlərə xitab etdiyini ifadə etdi. Dr.Atmaca, "Bu vəziyyət xüsusilə uşaqlarda və bütün cəmiyyətdə uzun müddətli sosial qida qəbulu və vərdişlərinə mənfi təsir göstərəcək" dedi.
Ayşən Vəli
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
.jpg)
.jpg)
USD
EUR
GBP
RUB