“41”, yoxsa “5”? - RAKURS

Siyasi savaş “Gürcü Arzusu” ilə "kollektiv Milli Hərəkat" arasında gedəcək

Oktyabrın 26-da Gürcüstanda keçiriləcək parlament seçkilərində əsas mübarizə iqtidar partiyası "Gürcü arzusu" ilə "radikal müxalifət" sayılan "kollektiv Milli Hərəkat" arasında davam edəcəyi şəksizdir. Mərkəzi Seçki Komissiyası tərəfindən partiya və hərəkatların nömrələnməsi seçicilərin işini asanlaşdırsa da mübarizə metodu dəyişməyib. Hakim "Gürcü arzusu"nun sıra nömrəsi 41, müxalifətin "Vahid Milli Hərəkat"ın sıra nömrəsi isə 5-dir. Proporsional sistem üzrə keçiriləcək seçkidə 48 siyasi qüvvə iştirak edəcək. Müxalifətin inqilab cəhdi barədə fikirlər dolaşır. "Gürcü arzusu"nun hakimiyyətdən gedəcəyi təqdirdə Rusiya ilə müharibənin baş verəcəyi barədə hakim partiyanın iddiası özünü doğrultmaqdadır. Gürcüstan müxalifəti Avropaya inteqrasiya, demokratiya kimi xülyaların dalınca qaçdığından Qərbin əsas planlarını görməzdən gəlir. Əsas hədəf Rusiyaya qarşı ikinci cəbhənin açılmasıdır. Seçkilər və prosesdən sonra hakimiyyətə gəlmək ehtimalı olan "Vahid Milli Hərəkat"ı bu şansı Qərbə vermiş olacaq. Təsadüfi deyil ki, Gürcüstanda keçiriləcək parlament seçkilərini nəinki Gürcüstanın, o cümlədən bütövlükdə Qafqazın taleyinin həll olunacağı proses adlandırırlar.

Gürcüstan müxalifəti “Gürcüstan Avropanı seçir” adlanan əsas seçki mitinqini Tbilisinin mərkəzində keçirib. Tədbirdə respublikanın prezidenti Salome Zurabişvili ilə yanaşı, Gürcüstanın məşhur musiqiçiləri də iştirak ediblər. Maraqlıdır ki, yerli medianın yazılarına diqqət yetirməsəniz, ümumilikdə seçki kampaniyası kifayət qədər ləng gedir. Hakim “Gürcü arzusu” bunun davam etməsini istəyir və onların opponentləri oktyabrın 26-dan sonra insanları etiraz səsverməsinə deyil, hakimiyyət uğrunda mübarizəyə hazırlamağa ümid edirlər.
Müxalifət ümumilikdə, beş istiqamətdən Gürcüstan paytaxtının mərkəzinə doğru irəliləyib və bununla da şəhər həyatını qismən də olsa iflic edə bilib. Yürüş iştirakçıları mitinq başlamazdan əvvəl əsas tezislərini açıqlayıblar: Gürcüstan Rusiyanın “əyaləti” olmamalıdır və ölkədəki bütün pisliklər “Gürcü arzusu”ndandır. İnsanlar oktyabrın 26-nın Bidzina İvanişvilinin və onun siyasi rejiminin hakimiyyətinin sonunun başlanğıcı olduğuna bir-birini inandıraraq, Gürcüstanın və Avropa Birliyinin nəhəng bayraqlarını açıblar. Üstəlik, hər şey ruhlandırıcı vətənpərvərlik mahnılarının müşayiəti ilə baş verib. Batumi, Qori və ölkənin digər yaşayış məntəqələrində də müxalifətin mitinqləri keçirilib.

Qərb səfirləri müxalifətlə bir cərgədə

“Biz təkpartiyalı hakimiyyətdən imtina edəcəyik, qütbləşmə ilə vidalaşacağıq, qarşılıqlı nifrətlə vidalaşacağıq, çünki indi dayandığımız və alternativsiz olan yol inkişaf, sülh, təhsil yoludur. Sizin qorxacağınız bir şey yoxdur, çünki siz doğru yoldasınız, biz də düz yoldayıq”, bunu ölkənin prezidenti, müxalifətin lideri Salome Zurabişvili əminliklə deyib. Öz növbəsində, Aİ-nin Gürcüstandakı səfiri Pavel Qerçinski mitinq ərəfəsində bildirib ki, gürcülər özləri və uşaqları üçün necə gələcək istədiklərinə qərar verməlidirlər. “Hər birinizin Gürcüstanın Aİ-yə üzv olmasını istəyib-istəmədiyinizə qərar vermək imkanı olacaq... Biz öz tərəfimizdən sizi salamlamağa hazırıq. Biz Gürcüstanın Aİ-yə üzv olmasına hazırıq, lakin bu, hamımıza aid olan qayda və prinsiplərə əsaslanmalıdır... və bu qaydalar çox aydındır: azadlıq, demokratiya, qanunun aliliyi, insan haqları. Bu qaydalar Aİ müqavilələrində nəzərdə tutulub və müzakirə mövzusu deyil”, - səfir qeyd edib.

Onun sözlərinə görə, “rəsmi Tbilisi xarici agentlər və cinsi azlıqların hüquqlarının pozulması ilə bağlı qanunları ləğv etməsə, ölkə Aİ-yə daxil ola bilməyəcək. Bundan əlavə, qarşıdan gələn seçkilər ən yüksək Avropa standartlarına cavab verməlidir, əks halda gürcülər iqtisadi yardımın dondurulması şəklində xoşagəlməz nəticələrlə üzləşə bilər”. Yəni Brüssel indiki hakim partiyanın mümkün qələbəsini mikroskop altına qoymağa hazırlaşır.

ABŞ-ın Gürcüstandakı səfiri Kennet Yalovitz mitinqdə bəyan edib ki, avtoritarizm və demokratiya, ya da Rusiyanın tərəfinə keçmək arasında seçim qarşısında qaldıqda, gürcü xalqı düzgün seçim edəcək”. Diplomatın sözlərinə görə, “Gürcü arzusu” tam fəaliyyət azadlığı əldə etmək üçün təkpartiyalı sistem qurmaq istəyir. Tbilisi də Rusiya ilə dostluq etməyə çalışacaq, lakin bu, 2008-ci il müharibəsinin təkrarı ilə yekunlaşacaq.

Bu arada “Gürcü Arzusu”nun yaradıcısı Bidzina İvanişvili oktyabrın 19-da seçki mitinqində çıxışı zamanı bildirib ki, Avropaya inteqrasiyanı pozmaqda günahkar onun təşkilatı deyil, onun əleyhdarlarıdır. Cəmiyyəti parçalamaq, iğtişaşlar və dövlət çevrilişləri təşkil etmək, dövlətə qarşı təxribat törətmək üçün davamlı cəhdlər etməklə onlar Gürcüstana, o cümlədən Avropaya inteqrasiya nöqteyi-nəzərindən xeyli ziyan vurublar. Eyni zamanda o, müxalifəti “köksüz cinayətkarların son sığınacağı” adlandırıb. Sadəcə “Gürcü arzusu”nun konstitusiya çoxluğunu əldə etməsi lazımdır. “Biz bu sığınacağı ölkənin ən mühüm hüquqi sənədi Konstitusiya səviyyəsində qadağan edəcəyik və Vahid Milli Hərəkatı və onun peyk partiyalarını və ya varislərini öz xalqına qarşı törədilən cinayətlər, o cümlədən hərbi cinayətlərə görə qanunun bütün həddi ilə məsuliyyətə cəlb edəcəyik”, - İvanişvili bildirib. “Gürcü Arzusu”nun yaradıcısının fikrincə, bundan sonra Avropaya gedən yolda bütün maneələr aradan qalxacaq və 2030-cu ildə Tbilisi Aİ-yə daxil olacaq.

Gürcüstan: Sorğular nə deyir?

Sorğulara görə, gürcülər “ləyaqət kranı” deyil, əllərindəki “pul quşu”nu seçəcəklər”, – Espresso yazır. Parlament seçkilərinin qalibi, görünür, həmvətənlərinə iki tezis təklif edən “Gürcü arzusu” olacaq – sülh və iqtisadi inkişaf. Bu müxalifətin xoşuna gəlmir, ona görə də daxili çəkişməyə başlayıb. Məhz Gürcüstanda Rusiya ilə patoloji müharibə qorxusu texnologiyası uğurla həyata keçirilir. Söhbət dağıdılmış Ukrayna şəhərlərini əks etdirən reklam lövhələrindən getmir. Məsələ burasındadır ki, gürcülərin özləri, xüsusən də kənarda, göydə ləyaqət piroqu yox, əllərində maliyyə “quşu” seçirlər.

Georgian Opinion Research Business International təşkilatının sorğusu göstərir ki, “Gürcü arzusu” (59,3%) seçkilərdə qalib gələcək, ölkənin istiqamətini dəyişəcək və Avropa inteqrasiyasını gündəmdən kənara çıxaracaq. Əsas müxalifət qüvvəsi olan Tinatin Bokuçavanın “Birlik – Milli Hərəkat” bloku isə bu sorğularda cəmi 13 faiz səs toplayıb. Müxalif “Formula TV” kanalının sorğuları göstərir ki, “Gürcü arzusu”nun reytinqi cəmi 32% civarındadır. Gürcüstanda seçkilərlə bağlı real sosiologiya tapmaq çətindir, çünki ondan adətən seçicilərin hədəflənməsi texnologiyası kimi istifadə olunur.

Digər partiyalar - 5-8% və ya daha az (seçkilərdə 5% baryer müəyyən edilir) səs toplayıb. Qaxariyanın “Gürcüstan naminə” müxalifət qüvvəsi və bankir Xazaradzenin “Güclü Gürcüstan” alyansının şansları da var. Prezident Zurabişvili bu iki partiya arasında müəyyən birləşdirici zəncirə çevrilməyə çalışır. Dəyişiklik Koalisiyası da daxil onların hamısı özlərini ana müxalifət partiyası olan “Vahid Milli Hərəkat Partiyası”na alternativ kimi göstərməyə çalışırlar. Oliqarx İvanişvilinin “Gürcü arzusu” bu seçkilərdə iki tezis irəli sürür - sülh və iqtisadi artım. Üstəlik, oliqarx partiyanın fəxri başqanı kimi ictimai siyasətə qayıtdığını elan etdiyi üçün seçki genişlənməsindən şəxsən yararlanmağa çalışır.

2012-ci ildən hakimiyyətdə olan İvanişvili faktiki olaraq effektiv struktur qurmağı bacarıb və indi partiya maraqlarına uyğun olaraq geosiyasi maraqlara yönəlib. Və onu aşağı salmaq mümkün olmayacaq. Prinsipcə, İvanişvili Macarıstanda Orbanın rejiminə çox oxşar bir rejim qurub. Müxalifət medianın təzyiqi və şəxsiyyətlərarası çəkişmələr səbəbindən tamamilə balanssızdır, parçalanıb və marginallaşıb.

V.VƏLİYEV