Marsın təbii peykləri varmı?

...19-cu əsrin sonlarına qədər astronomlar Marsın əslində bir deyil, iki peyki olduğunu bilmirdilər.

Əslində, onların mənşəyi planetin təbiətindən daha maraqlı ola bilər.

SİA xəbər verir ki, Livescience.com saytı Mars ətrafında fırlanan "kosmik əkizlər" haqqında bildirib.

Onlar tez-tez xəbər başlıqlarına çıxmırlar, amma bəli, Marsın iki peyki var.

Fobos və Deymos, valideynləri Ares və Afrodita tanrıları olan yunan mifologiyasındakı əkizlərin adını daşıyır.

Heç biri Aya bənzəmir, çünki bu əkizlər Günəş sistemimizdəki ən kiçik peyklərdəndir.

Diametri 3475 km olan Ayla müqayisədə Fobos (22 km) və Deymos (12 km) səmada kiçik nöqtələrdir. Lakin bu peyklərin eni mükəmməl kürə formasında olmadığı üçün dəyişir.

Hər ikisi də kəsəkli, tünd kartoflara bənzəyir. Elm peykləri planetin ətrafında daimi fırlanan istənilən təbii cisim hesab edir.

Lakin, qeyri-adi formaları və kiçik ölçüləri səbəbindən bir çox alim Fobos və Deymosun ənənəvi peyklərdən daha çox asteroidlərə bənzədiyini iddia edir.

Marsın peyklərinin həqiqətən də əvvəlcə asteroidlər olması mümkündür - onlar sadəcə planetin cazibə qüvvəsinə tutulublar.

Başqa bir nəzəriyyə isə kosmik əkizlərin Ayın əmələ gəlməsinə bənzər şəkildə daha böyük bir obyektlə Marsın toqquşması nəticəsində əmələ gəldiyini göstərir.

Hazırda heç bir fərziyyə təsdiqlənməyib, lakin dəlillər hər ikisini dəstəkləyir.

Peyklərin görünən və yaxın infraqırmızı spektrlərinin təhlili asteroidlərə bənzər bir tərkib olduğunu göstərir, lakin Marsın iki asteroidi necə "tutduğunu" izah etmək çətindir. Planetin nisbətən zəif cazibə qüvvəsinin onların orbitlərinin bu şəkildə formalaşmasına səbəb olması ehtimalı azdır.

Üstəlik, Əl-Amal kosmik gəmisinin məlumatlarına görə, Fobos və Deymosun tərkibi bir qədər fərqli ola bilər ki, bu da məsələni daha da mürəkkəbləşdirir.

Lakin Marsa qarşıdan gələn missiya bəzi cavablar verə bilər. Yaponiya Aerokosmik Tədqiqat Agentliyi tərəfindən planlaşdırılan Mars Aylarının Tədqiqi proqramının 2026-cı ildə başlaması planlaşdırılır.

Missiyanın məqsədlərindən biri Phobosdan qaya nümunələri toplamaq və təhlil üçün Yerə qaytarmaqdır.

Əgər uğurlu olarsa, tərkib təhlili Phobos və Deimosun mənşəyini aydınlaşdırmağa kömək edəcək.

Bir vaxtlar asteroid olan bir peykin kimyəvi tərkibi erkən Marsdan qopan bir peykin kimyəvi tərkibindən fərqlənəcək.

Əli Babayev

Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə