Azərbaycanda 1990-cı il yanvarın 20-də baş vermiş faciədən 32 il keçir.
SİA-nın məlumatına görə, 1990-cı il yanvarın 19-dan 20-nə keçən gecə Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin baş katibi Mixail Qorbaçovun əmri ilə SSRİ Müdafiə Nazirliyi, Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi və Daxili İşlər Nazirliyinin qoşun hissələri Bakıya və Azərbaycanın bir neçə rayonuna yeridilib, dinc əhali ağır texnikadan və müxtəlif tipli silahlardan atəşə tutularaq kütləvi qətlə yetirilib.
Sovet ordusunun xüsusi təyinatlı dəstələrinin və daxili qoşunların iri kontingentinin Bakını zəbt etməsi xüsusi qəddarlıq və misli görünməmiş vəhşiliklə müşayiət edilib. Fövqəladə vəziyyətin tətbiqi əhaliyə elan olunanadək hərbçilər 82 nəfəri amansızcasına qətlə yetirib, 20 nəfəri ölümcül yaralayıb. Fövqəladə vəziyyət elan edildikdən sonra isə bir neçə gün ərzində Bakı şəhərində 21 nəfər öldürülüb. Fövqəladə vəziyyətin elan olunmadığı rayon və şəhərlərdə - yanvarın 25-də Neftçalada və yanvarın 26-da Lənkəranda daha 8 nəfər qətlə yetirilib.
Beləliklə, qoşunların qanunsuz yeridilməsi nəticəsində Bakıda və ətraf rayonlarında 131 nəfər öldürülüb, 744 nəfər yaralanıb. Həlak olanların arasında qadınlar, uşaqlar və qocalar, həmçinin təcili yardım işçiləri və milis nəfərləri olub.
Qoşunların qanunsuz yeridilməsi həm də dinc əhali arasında kütləvi həbslərlə müşayiət olunub. Əməliyyatların gedişi boyunca paytaxt Bakı və respublikanın digər şəhər və rayonlarından 841 nəfər qanunsuz həbs edilib, onlardan 112-si SSRİ-nin müxtəlif şəhərlərindəki həbsxanalara göndərilib.
Hərbi qulluqçular tərəfindən 200 evə, 80 avtomobilə, o cümlədən təcili yardım maşınlarına atəş açılıb, yandırıcı güllələrin törətdiyi yanğınlar nəticəsində külli miqdarda dövlət və şəxsi əmlak məhv edilib.
1990-cı il yanvar qurbanları simvolik olaraq “20 Yanvar şəhidi” adlanır. Ümumilikdə, Azərbaycanın 150 nəfər “20 Yanvar şəhidi” var.
Faciədən dərhal sonra - 1990-cı il yanvarın 21-də ümummilli lider Heydər Əliyev ailə üzvləri ilə birlikdə Azərbaycanın Moskvadakı daimi nümayəndəliyinə gələrək doğma xalqı ilə həmrəy olduğunu nümayiş etdirib, SSRİ rəhbərliyinin törətdiyi bu qanlı əməliyyata kəskin etirazını bildirib və həmin əməliyyata rəhbərlik edənləri ifşa edib.
Yanvar faciəsi ümumxalq hüznü olmaqla yanaşı, həm də Azərbaycan xalqının iradəsinin sarsılmazlığını, mətinliyini göstərdi. Sovet ordusunun amansızlığına və qəddarlığına, Bakıda fövqəladə vəziyyət tətbiq edilməsinə baxmayaraq, Azərbaycan xalqı yanvarın 22-də paytaxtın “Azadlıq” meydanında 20 Yanvar şəhidlərinin dəfni ilə əlaqədar matəm yürüşü keçirib. Şəhidlər xiyabanındakı dəfn mərasimində 2 milyona yaxın insan iştirak edib. Xalqın tələbi ilə Azərbaycan SSR Ali Sovetinin fövqəladə sessiyası çağırılıb və Bakı şəhərində fövqəladə vəziyyətin ləğv edilməsi haqqında qərar qəbul edilib, lakin xalqın qəzəbindən qorxuya düşən respublikanın əksər rəhbər vəzifəli şəxsləri həmin sessiyada iştirak etməyib.
1994-cü il martın 29-da ümummilli lider Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə 20 Yanvar faciəsinə ali qanunvericilik orqanı – Milli Məclis səviyyəsində ilk dəfə hüquqi-siyasi qiymət verilib. O vaxtdan 20 yanvar Azərbaycanda hər il Ümumxalq hüzn günü kimi qeyd olunur. Hər il yanvarın 20-də rəsmi şəxslər, sıravi vətəndaşlar Şəhidlər xiyabanında 20 Yanvar faciəsi qurbanlarını ziyarət edirlər.
Xüsusi tədbirlər planına uyğun olaraq, ziyarətçilərin təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə yanvarın 20-si saat 07:00-dan mərasim başa çatanadək Şəhidlər xiyabanı istiqaməti üzrə küçə və prospektlərdə nəqliyyat vasitələrinin hərəkəti məhdudlaşdırılacaq. Bu istiqamətdə şəxsi avtomobillərdən mümkün qədər az istifadə edilməsi, ictimai nəqliyyata üstünlük verilməsi tövsiyə olunur.
Yanvarın 20-də Bakı vaxtı ilə saat 12.00-da ölkə ərazisində şəhidlərin xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad ediləcək, gəmilər, avtomobillər və qatarlar səs siqnalları verəcək. Həmin gün ölkə ərazisində matəm əlaməti olaraq Azərbaycanın dövlət bayraqları endiriləcək.
Dünya ictimaiyyətinin diqqətini Qanlı Yanvar faciəsinə yönəltmək üçün Azərbaycanın xarici ölkələrdəki səfirlikləri, diplomatik nümayəndəlikləri, Azərbaycan icmaları tərəfindən də müvafiq tədbirlər həyata keçirilir.
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
Digər xəbərlər
Xəbər lenti
Rəşad Nəbiyev Ağdaşda vətəndaşları qəbul edib - FOTO
Siyasət 15:22Kuleba ilə Blinken görüşdü
Dünya 15:14Son istehkam – RAKURS
Siyasət 15:11“Nəşrlərin satın alınması müsabiqəsi”ni elan edilib
Mədəniyyət 14:28Xüsusi əhəmiyyətə malik olan layihə
Siyasət 14:24QHT-lər Vardanyanla bağlı açıq məktub ünvanlayıb
Siyasət 14:23Zəngilanda silah-sursat aşkarlanıb
Hadisə 14:19Millimizin üzvü Macarıstan çempionu oldu
İdman 13:34İnfrastruktur layihələri uğurla icra edilir
Siyasət 13:03Birinci sinfə qəbul mayın 1-i başlayır
Təhsil 12:51Azərbaycanda şagirdlərin sayı açıqlanıb
Təhsil 12:4321 əcnəbi saxlanılıb - VİDEO
Hadisə 12:31Qadın məşqçilərə diplomlar təqdim olunub
İdman 12:28Əsas hədəf idxaldan asılılığı azaltmaqdır
Siyasət 12:27Sabah Bakıda 27 dərəcə isti olacaq
Sosial 12:26Energetika naziri ABŞ-yə səfər edib
İqtisadiyyat 12:15Tapdığımız qızılı nə etməliyik? - VƏKİL AÇIQLADI
Sosial 12:07İş adamlarına verilən mənşə sertifikatlarının sayı 36 % artıb
İqtisadiyyat 12:00Bu gün yarımfinalçılar müəyyənləşəcək
İdman 11:42Həftənin futbolçusu adına namizədlər açıqlanıb
İdman 11:369 illik baza üzrə buraxılış imtahanı keçiriləcək
Təhsil 11:32Cəlilabadda yük maşını aşıb
Hadisə 11:29İki şirkətin rəhbərinə cinayət işi açılıb
Siyasət 11:26Goranboyda iki avtomobil toqquşub
Hadisə 11:22Azərbaycanın iqtisadiyyat nazirinə yeni müavin
Siyasət 11:12İnsan resurslarının idarə edilməsi üzrə yeni dövlət standartı qəbul edilib
İqtisadiyyat 11:08Aytən Səfərovanın vəziyyəti açıqlanıb
Hadisə 11:06Gələcəyimiz üçün ağac əkək - FOTOLAR
Sosial 11:01Hacıqabulda 21 yaşlı qadın itkin düşüb
Hadisə 10:56Ötən sutka 23 yanğına çıxış olub - FHN
Hadisə 10:54Mərkəzi Bank “PSG-Kapital”ın vəzifəli şəxsini cərimə edib
İqtisadiyyat 10:54Fransadan Azərbaycana növbəti hücum - (SƏS TV - CANLI)
Siyasət 10:48İqtisadiyyatın şaxələndirilməsi uğurla həyata keçirilir
Siyasət 10:45Şübhəli bilinən 57 nəfər saxlanılıb
Hadisə 10:42Goranboyda avtomobil qəzası olub
Hadisə 10:40Azərbaycanda dəmirlə zənginləşdirilmiş un satılacaq
Səhiyyə 10:38Elmi-praktiki konfransda kitabların təqdimatı keçirilib - FOTOLAR
Qərbi Azərbaycan 10:37İqtisadçılar Avropada müsabiqəyə qatılacaqlar - FOTO
İqtisadiyyat 10:33Dünya bazarlarında neft bahalaşıb
İqtisadiyyat 10:19Nyu-York birjasında təbii qazın qiyməti daha da artıb
İqtisadiyyat 10:15MDSS üzrə daxilolmalarda 8,6% artım qeydə alınıb
Dünya 10:14Ombudsman Başlıbel faciəsi ilə bağlı paylaşım edib
Siyasət 10:05Şənbə günü paytaxtda iməcilik olacaq
Sosial 10:04Özəl xəbərlər
Digər xəbərlərRedaktorun seçimi
Köşə yazıları
Populyar
Valyuta məzənnəsi
- USD 1,7000 0,00%
- EUR 1,8152 +0,53%
- GBP 2,1198 +0,36%
- RUB 0,0180 0,00%