"Cənubi Qafqazda uzunmüddətli və davamlı sülhün təmin olunması yalnız hərbi qarşıdurmaların başa çatması ilə məhdudlaşmır, bu proses daha geniş siyasi, hüquqi və institusional transformasiyanı zəruri edir. Regionda sülhün dayanıqlı olması üçün ilk növbədə dövlətlər arasında qarşılıqlı suverenliyin və ərazi bütövlüyünün birmənalı tanınması əsas prioritet kimi qəbul edilməlidir". Bu sözləri SİA-ya açıqlamasında hərbi-ekspert Emin Həsənli deyib.
Onun sözlərinə görə, beynəlxalq hüququn fundamental prinsiplərinə, xüsusilə BMT Nizamnaməsinə uyğun davranış regional münasibətlərdə etimadın formalaşmasının ilkin şərtidir: "Siyasi müstəvidə region ölkələri revanşizmə əsaslanan ritorikadan imtina etməli, normallaşma və institusional dialoq mexanizmlərini ön plana çıxarmalıdır. Sülh müqavilələrinin imzalanması, sərhədlərin delimitasiya və demarkasiyası, eləcə də diplomatik münasibətlərin bərpası regionda uzunmüddətli sabitliyin hüquqi çərçivəsini yarada bilər. Bu addımlar olmadan təhlükəsizlik mühitinin proqnozlaşdırıla bilən və idarəolunan olması mümkün deyil. Təhlükəsizlik sahəsində prioritetlər hərbiləşmənin azaldılması, şəffaflıq tədbirlərinin artırılması və insidentlərin qarşısının alınması mexanizmlərinin yaradılması olmalıdır. Birbaşa hərbi kommunikasiya xətlərinin qurulması, sərhəd zonalarında etimad tədbirlərinin tətbiqi və regional təhlükəsizlik dialoqunun təşkili potensial eskalasiyaların qarşısını almaqda mühüm rol oynaya bilər. Bu baxımdan, təhlükəsizlik anlayışı təkcə hərbi aspektlə məhdudlaşmamalı, enerji, nəqliyyat və kritik infrastrukturun qorunmasını da əhatə etməlidir.
Etimad quruculuğu addımları sülh prosesinin ən həssas, lakin ən vacib komponentlərindən biridir. Humanitar əməkdaşlıq, itkin düşmüş şəxslərin taleyinin aydınlaşdırılması, kommunikasiya xətlərinin açılması və insanlararası təmasların təşviqi düşmənçilik stereotiplərinin aradan qaldırılmasına xidmət edir. Xüsusilə iqtisadi və nəqliyyat layihələri qarşılıqlı asılılığı artırmaqla sülhün “geri dönməz” xarakter almasına zəmin yarada bilər. Beynəlxalq aktorların rolu isə balanslı və məsuliyyətli yanaşma çərçivəsində qiymətləndirilməlidir. Xarici güclər regionda sülh prosesini öz geosiyasi maraqlarının alətinə çevirməməli, beynəlxalq hüququn obyektiv tətbiqinə və regional təşəbbüslərin dəstəklənməsinə üstünlük verməlidir. Vasitəçilik missiyaları yalnız tərəflərin suveren qərarlarına hörmət əsasında və şəffaf mexanizmlərlə həyata keçirildiyi halda effektiv ola bilər.
Cənubi Qafqazda davamlı sülh güc balansına deyil, hüquqa əsaslanan siyasi iradə, regional əməkdaşlıq və qarşılıqlı etimad üzərində qurulmalıdır. Bu model yalnız region ölkələrinin məsuliyyətli davranışı və beynəlxalq ictimaiyyətin ədalətli mövqeyi ilə mümkün ola bilər".
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
.jpg "Kərimovlar nəsli Əli Kərimlinin həbsindən RAZI QALIB! - SENSASİON XƏBƏR!")
USD
EUR
GBP
RUB