Baydenin “ədalət”i - RAKURS

Müttəfiqləri də ABŞ prezidentinin oğlunu əfv etmək qərarının düzgünlüyünə şübhə edirlər

ABŞ prezidenti Cozef Bayden oğlu Hunteri qanunsuz odlu silahların alınması və saxlanması və vergidən yayınma ilə bağlı iki cinayət işi üzrə əfv edib. Üstəlik, daha çox mübahisəli reputasiyaya malik olan Hunter, onu uzun müddət həbs cəzası ilə hədələyən hər iki ittiham üzrə təqsirli bilinmişdi. Nə onun əvvəlki vədləri, nə də partiya üzvlərinin ailə maraqlarını qanundan üstün tutmamaq çağırışları Ağ Ev rəhbərini dayandırmadı. "Mən bu həftə sonu bu qərarı verdim, onu daha da təxirə salmağın mənası yox idi. Ümid edirəm ki, amerikalılar ata və prezidentin niyə bu qərara gəldiklərini anlayacaqlar", - deyə Bayden bildirib. Bəlkə də amerikalılar onu başa düşdülər, lakin onların çoxu prezidentin qərarını təsdiqlədiklərini heç cür başa düşmürlər, axı indiyədək prezidentin belə qanunsuzluğa yol verəcəyini nə eşitmiş, nə də görmüşdülər.

Hətta demokratlara və xüsusilə Cozef Baydenə nisbətən sadiq olan mediada da əfv xəbəri böyük səs-küyə səbəb olub. Sol-liberal jurnalistlər xatırladıblar ki, Bayden bütün prezidentliyi dövründə ədalət məsələlərinə qarışmayacağına söz vermişdi. Hətta hüquqi proseslərin xoşagəlməz hal aldığı bu cinayəti törədən oğlunu heç əfv etməyəcəyinə qismən də olsun inanırdılar. İşlər məhkəmə yox, yekun hökmün çıxarılması mərhələsində idi. Üstəlik, odlu silahla bağlı işdə Hunterə qarşı təqsirli hökm çıxaran hakim deyil, münsiflər heyətidir. Yekun qərar dekabrın 12-də elan edilməli idi. Dörd gündən sonra vergi pozuntusu işi üzrə hökm çıxarılmalı idi. Hunter də bir sadə səbəbdən bəraət qazana bilməzdi: o, doqquz maddə üzrə ittihamları etiraf etmişdi.

Prezidentin əfv qərarı qəbul etməsi üçün əsasları çox zəif görünür. Bayden oğlunun milyonlarla müttəhimdən fərqli olaraq rəftar edildiyini iddia edir. İddialara görə, guya, Baydenin əleyhdarları ona siyasi ziyan vurmaq istəyirdilər. "Hanterin işinin faktlarını nəzərdən keçirən heç bir ağlabatan şəxs Hunterin sadəcə mənim oğlum olduğu üçün hədəf alındığından başqa bir nəticəyə gələ bilməz və bu, yanlışdır", - ABŞ prezidenti deyib. Ancaq nədənsə çoxlu sayda insan, o cümlədən münsiflər heyəti oğluna qarşı irəli sürülən ittihamları siyasi motivli hesab etməyib.

Əfv təkcə yuxarıda təsvir edilən iki işə deyil, həm də prinsipcə Hunterin cinayət təqibinə aid edilib. Bu düsturdan yalnız Cerald Ford (o, vitse-prezident idi və Riçard Niksonun istefasından sonra ölkə başçısı olmuşdu – müəllif) prezidentliyi dövründə bütün mümkün cinayətlərə görə əvvəlcədən bağışlanmış Niksona münasibətdə istifadə edirdi. Yəni əfv cəzanı çəkməzdən əvvəl verilib və son dərəcə nadir hal hesab edilir.
Ağ Ev rəhbəri daha əvvəl oğlunu 2014-cü ilin əvvəlindən 2024-cü il dekabrın 1-dək Hunter tərəfindən törədilə bilən hər hansı cinayətlərə görə məsuliyyətdən azad etmişdi. Əfv dövrünün bu qədər geniş olması, ehtimal ki, 2014-cü ildən bəri Hunter Baydenin rəsmi olaraq Ukraynanın Burisma Holdings enerji şirkətinin direktorlar şurasına daxil olması ilə bağlıdır. Hunter Bayden bir sıra qalmaqallarda iştirak edib. Onun narkotik aludəçiliyi və çox bərbad həyat tərzi məlumdur. Prezidentin oğlunun və onun noutbukunun elektron poçt hesabları sındırılıb. Orada tapılan materiallara inanıb-inanmamaq hər kəsin öz seçimidir, lakin ona güzəştə gedən materiallarla bağlı heç bir təkzib yox idi.

Davamlı qalmaqallar Hunteri hər şeyə icazə verilən korlanmış vəhşi kimi təsvir edir. Bunun səbəbi çox güman ki, faciəlidir: Baydenin dörd uşağından yalnız ikisi sağdır. 1972-ci ildə Baydenin birinci arvadı və qızı avtomobil qəzasında ölüb. Hunter və onun böyük qardaşı Beau xəsarət alsalar da sağ qalıblar. Beau uğurlu hüquqşünas olub, lakin 2015-ci ildə beyin şişindən ölüb. Baydenin ikinci arvadı Cillə Eşli adlı bir qızı var idi.
Lakin jurnalistlər qeyd edirlər ki, hətta prezidentlik müddətinin bitməsinə qədər əfv presedentlərinin olduğunu nəzərə alsaq (xüsusən, Bill Klinton səlahiyyət müddətinin bitməsinə bir neçə saat qalmış narkotik saxlama və paylama ittihamı ilə məhkum edilmiş 140 cinayətkarı əfv etməyə nail olub) , Baydenin işində ədalət işlərinə qarışmamağın siyasi karyerasının demək olar ki, bütün yarım əsri boyu onun prinsipi və şüarı olması narahatedicidir.

Donald Tramp Hunterin əfvini şərhsiz qoymayıb. O, sosial şəbəkələrdə yazıb ki, Kapitoliyə basqın etməkdə təqsirli bilinən amerikalılar Baydenin oğlundan daha çox əfvə layiqdirlər. Hunterin əfv olunmasını müəyyən mənada Trampa qarşı ittihamların götürülməsinə cavab hesab etmək olar. Lakin bu, Amerika prezidentinin hərəkətinin çirkinliyini inkar etmir.

Baydenin itirəcək heç nəsi yoxdur, onun artıq siyasi ambisiyaları yoxdur və qalan iki ayda o, qeyri-populyar qərarlar verə bilər. İndi Trampın tərəfdarlarını əfv etməsi də asan olacaq. Lakin onun vəzifəyə gəldikdən dərhal sonra bunu edəcəyi sirr deyil. Amma, ABŞ prezidentlərinin yol üstə olduqları anda belə ciddi səhvə yol vermək ənənəsi başadüşülən deyil.

V.VƏLİYEV