Sonsuzluğun səbəbinin müəyyən edilməsi üçün ailə cütlüyü üzvlərinin hər birinə təyin edilən ən əsas ilkin müayinələrdən biri CYKİ görə müayinənin aparılmasıdır. Cinsi yolla keçən infeksiyalar (CYKİ) – bir insandan digərinə əsasən seksual əlaqə zamanı (cinsi yolla) keçən xəstəliklərdir.
CYKİ-ın əksəriyyəti, onlara düzgün diaqnoz qoyulduqda, müalicə vaxtında başlandıqda və sona qədər aparıldıqda sağalan xəstəliklərdir. CYKİ-ın qəddarlığı ondadır ki, onlar çox vaxt heç bir əlamətlə özlərini büruzə vermir və ya bu simptomlar çox zəif dərəcədə ifadə oluna bilirlər. CYKİ müalicə olunmazsa və ya onun müalicəsi düzgün aparılmazsa, onlar xroniki, gizli formaya keçərək bir sıra fəsadlar törədə bilərlər: sidik yolları və daxili cinsiyyət üzvlərinin iltihabi xəstəlikləri, kişilərdə impotensiya, kişilərdə və qadınlarda sonsuzluq və s. Buna görə də, sonsuzluğun müalicəsi zamanı, CYKİ-yə görə müayinələrin aparılması vacib hesab edilir. Cinsi yolla keçən infeksiyalar aşağıdakı yollarla ötürülə bilər:
- cinsi akt zamanı;
- qeyri-steril tibbi alətlərdən istifadə edilməsi ilə;
- xəstənin qanı ilə kontaktda olduqda;
- tək-tək hallarda xəstələrin məişət və şəxsi gigiyena əşyalarından istifadə etdikdə.
Anatomik quruluşundakı xüsusiyyətlərinə görə qadınlarda bu infeksiyalara yoluxma ehtimalı kişilərə nisbətən daha çox olur. Bundan başqa, qadının anatomik xüsusiyyətləri xəstəliyin ilkin əlamətlərinin daha gizli şəkildə getməsinə “kömək” edir.
Cinsi yolla keçən infeksiyaların əsas əlamətləri aşağıdakılardır:
- cinsi orqanlar sahəsində qaşınma və yandırma hissiyyatı;
- çox tez-tez və ağrılı sidik ifrazı;
- cinsi orqanlardan qeyri-adi görünüşlü və qoxulu selik ifrazının olması;
- cinsi orqanlar və anal (arxa) dəlik (anus) sahəsində qızartının olması;
- bədəndə səpgilərin əmələ gəlməsi;
- cinsi orqanlarda və anal dəlik ətrafında (anus), ağızda, dodaqlarda xoraların, suluqlu qabarcıqların və sızanaqların meydana gəlməsi;
- limfatik düyünlərin (əsasən qasıq nahiyəsində) böyüməsi;
- qadın və kişilərdə - qarının aşağı hissəsində ağrıların yaranması; qadınlarda cinsi əlaqə zamanı uşaqlıq yolunda olan ağrılar, aybaşılar arası dövrdə uşaqlıq yolundan qan qarışıqlı ifrazatın olması.
Əgər hər hansı insan özündə CYKİ - cinsi yolla keçən infeksiyaların istənilən bir əlamətini hiss edərsə o, tez bir zamanda ginekoloqa (qadınlar), uroloq-androloqa (kişilər) və ya dermatoveneroloqa (dəri-zöhrəvi xəstəlikləri üzrə mütəxəssis) müraciət etməlidir. Ancaq onu da yadda saxlamaq lazımdır ki, CYKİ gizli şəkildə də keçə bilərlər! Buna görə də ailə qurmaq istəyində olan hər bir cütlük (həm kişi, həm də qadın) bu infeksiyalara görə tam müayinə keçməli və lazım gəldikdə isə müalicə kursu almalıdırlar! Bu gələcəkdə sağlam uşaq olmasını planlaşdıran hər bir cütlük üçün çox vacibdir!!!
CYKİ - cinsi yolla keçən infeksiyalara diaqnoz qoyulması üçün həkim ilk növbədə pasientin dərisi və cinsi orqanlarına baxış keçirir. Kişilərdə həkim uretradan yaxma (sınaq) da götürür, lazım gəldikdə sidiyin müayinəsini təyin edir. Qadınlarda isə uşaqlıq yolundan və/və ya uşaqlıq boyunundan və sidik kanalından yaxma götürülür. Ola bilər ki, sifilis və QİCS (SPİD) xəstəliklərinə görə müayinə aparmaq üçün pasientdən qan analizi (damardan) də götürülsün. Əgər qadın hamilə olarsa, o bu barədə öz həkiminə xəbər verməlidir. Çünki hər hansı bir infeksiya aşkar edildiyi halda, onun müalicəsi üçün tətbiq edilə biləcək dərman preparatlarının bəziləri dölə çox mənfi təsir edə bilər. Ailə cütlüyünün bir üzvündə hər hansı bir infeksiya aşkar edilərsə, cütlüyün digər üzvü də mütləq müvafiq müayinələrdən keçməli və lazım gəldikdə müalicə olunmalıdır. Aparılan hər bir müalicə kursundan sonra, infeksiyadan tam müalicə olunduqlarına əmin olmaq üçün həm qadın, həm də kişi təkrar olaraq CYKİ-yə görə müayinədən keçməlidirlər.
Qonoreya (tripper-süzənək)
Bu xəstəlik cinsi yolla kecir. Çox nadir hallarda və adətən, uşaqlarda bu xəstəliyə yoluxma məişət şəraitində, şəxsi gigiyenik, tualet əşyaları, ümumi yataq dəstləri vasitəsi ilə də baş verə bilər (məsələn, hamam lifində, hamam dəsmalında xəstəliyin törədicisi olan mikroblar öz həyat qabiliyyətini bir neçə saat ərzində saxlaya bilirlər). Orta hesabla yoluxmadan 3-7 gün sonra kişilərdə sidik ifrazı zamanı ağrı və yandırma hissiyyatı, xayalıqda ağrı, sidik çıxarıcı kanalından sarımtıl-yaşılaçalar rəngdə irinli ifrazat (alt paltarda ləkə qoyan) kimi kliniki əlamətlər meydana çıxır. Qadınlarda isə xəstəlik zamanı uşaqlıq yolundan sarımtıl-yaşılaçalar rəngdə ifrazat, tezləşmiş, ağrılı, çətinləşmiş sidik ifrazı, qarının aşağı hissəsində ağrılar, bəzi hallarda uşaqlıq yolundan qan qarışıqlı ifrazat, aybaşı tsiklinin pozulması və digər əlamətlər baş verə bilər. Ancaq əksər qadınlarda (cinsi orqanların bəzi anatomik xüsusiyyətlərinə görə), adətən, xəstəlik gizli şəkildə gedə bilər ki, bu da çox təhlükəli hesab edilir. Nəticə etibarı ilə bu, xəstəliyin daha gec aşkar olunmasına və bir sıra fəsadların baş verməsinə (hətta sonsuzluğa) səbəb ola bilər.
Qadınlarda qonorreya zamanı sidikifrazedici kanal, uşaqlıq yolu, anal dəlik ətrafındakı sahə və kişilərə nisbətən onların daxili orqanları da (uşaqlıq, yumurtalıqlar, Fallopi boruları) daha asanlıqla xəstəlik törədiciləri tərəfindən zədələnə bilər. Kişilərdə xəstəlik zamanı daxili cinsiyyət üzvləri də zədələndiyi üçün onlarda xaya artımlarının, toxum kisəciyi, prostat vəzinin xroniki xəstəlikləri inkişaf edir. Həm qadınlarda, həm də kişilərdə xəstəlik son nəticədə sonsuzluğa səbəb ola bilər.
Sifilis
Sifilis xəstəliyi seksual əlaqələr zamanı, qan ilə (qan köçürülməsi, tatuirovka - bədəninə şəkillər döydürməsi, iynə vurulması), həmçinin xəstələrin diş fırçasından, qab-qacağından, istifadə edilməsi, öpüş zamanı (xəstələrin ağız boşluğunda və dodaqlarında xoralar və ya qan sızan zədəli sahələr olduqda) də keçə bilər. Xəstəliyə yoluxma steril olmayan tibbi alətlərlə də (ginekoloji, stomatoloji, cərrahi) baş verə bilər.
Sifilis xəstəliyi öz inkişafı prosesində bir neçə mərhələdən keçir:
- Birinci mərhələ (ilkin sifilis) yoluxmadan 3-4 həftə sonra başlayaraq, təxminən 6-8 həftə davam edir. Bu mərhələdə xəstəlik törədicisinin bədənə daxil olduğu yerdə kiçik, ağrısız, kənarları və səthi hamar, səthindən parlaq, şəffaf maye ifraz edən dairə şəkilli xora əmələ gəlir. “Bərk şankr” adlanan belə xora əmələ gəldikdən sonra, ona yaxın olan limfa düyünləri böyüməyə başlayır. Böyümüş bu düyünlər, adətən, ağrısız olur. Şankr əksər hallarda cinsiyyət üzvlərində (kişilərdə, kişi cinsiyyət üzvü və xayalıqda, qadınlarda isə kiçik cinsiyyət dodaqlarında, uşaqlığın selikli qişasında), həmçinin anal dəlik (anus, arxa dəlik) ətrafında, ağız boşluğu və dodaqlarda yaranmış olur. Bir neçə həftədən sonra şankr müalicə olunmadan da sağalır ki, bu da onu daha təhlükəli edir. Çünki bu zaman xəstə sağaldığını düşünərək, özünü rahat hiss etsə da, o digərləri üçün yoluxucu hesab olunur! Xəstəliyin ilkin dövründə başlanan düzgün müalicə heç bir fəsad vermədən tam sağalma ilə nəticələnir.
- Yoluxmadan təxminən 2 ay sonra xəstəliyin ikinci mərhələsi başlayır. Bədənin, ovucların, ayaqaltı sahələrin dəri örtüyündə, ağız boşluğunun və cinsi orqanların selikli qişasında səpgilər (onlar vaxtaşırı yaranır, sonra isə yox olurlar) əmələ gəlir. Səpgidən başqa, qızdırma, titrəmə, yorğunluq, oynaqlarda ağrılar, az hallarda isə saçların tökülməsi də müşahidə edilə bilər.
- Xəstəlik müalicə olunmadıqda yoluxmadan 4-5 il sonra onun üçüncü mərhələsi başlayır ki, bu zaman onurğa beyni və baş beyinin zədələnməsi, psixiki pozğunluqlar, ifliclər, xəstələrin eybəcər hala düşməsi baş verir. Hazırda sifilis xəstəliyi yaxşı müalicə olunduğu üçün xəstəliyin üçüncü mərhələsi çox nadir hallarda təsadüf edilir.
Genital herpes
Genital herpes – çox yoluxucu xəstəlikdir. Xəstəliyə yoluxma cinsi əlaqə vasitəsi ilə, öpüşlə (əgər virus ağızda olan səpgilərdə olarsa), qanla, hamilə olarkən anadan uşağa, həmçinin məişət əşyaları vasitəsi ilə keçə bilər. Xəstə adam və onun ətrafında olan yaxınları şəxsi gigiyena qaydalarına çox dəqiqliklə əməl etməli, ayrı-ayrı yataq dəstləri və dəsmallardan istifadə etməlidirlər!!
Genital herpes zamanı selikli qişalar və dəri zədələnmiş olur. Yoluxmadan 3-7 gün sonra xəstələnən şəxslərin (ancaq hamıda yox; belə ki, bir çoxlarında infeksiya özünü heç bir əlamətlə büruzə vermir) cinsi yollarında qaşınma, yandırma hissiyyatı, daha sonra içərisi maye ilə dolu olan qovuqcuqlar əmələ gəlir ki, o da sonradan şəffaf maye ifraz edən xoraya çevrilir. Xoralar həm daxili, həm də xarici cinsiyyət orqanlarında, anal dəlik ətrafında, bir çox hallarda isə dodaqlarda və budlarda da əmələ gəlir. Bundan başqa, xəstələrdə qızdırma, baş ağrıları, ağrılı sidik ifrazı, qadınlarda uşaqlıq yolundan, kişilərdə isə sidik kanalından ifrazat xaric edilməsi də təsadüf edilir. Bütün bu əlamətlər sonradan heç bir müalicə aparılmadan da keçib gedə bilərlər. Virus isə insanın ömrünün sonuna qədər onun orqanizmində qalır və onun inkişafı üçün müvafiq əlverişli şərait yaranmış olduğu halda (bədənin soyuması, qızışması, yorulması, streslər keçirilməsi, digər infeksiyalardan sonra) xəstəlik təkrarən yenidən aktivləşə bilir. Genital herpes xəstəliyini tam şəkildə müalicə etmək mümkün olmur və bu zaman müalicə yalnız xəstəliyin residiv verməsi (təkrarlanması) hallarının sayının, müddətinin və ağırlıq dərəcəsinin azaldılması istiqamətində aparıla bilər.
Bəzi hallarda xəstəlik mərkəzi sinir sistemi və gözləri də zədələyə bilər. Hamilə qadınlarda isə genital herpes əksər hallarda uşaqsalmaya, vaxtından qabaq doğuşa, bəzi hallarda isə uşaqda müxtəlif anomaliyalara da səbəb ola bilər.
Xlamidioz
Hal-hazırda xlamidioz xəstəliyi cinsi yolla keçən infeksiyalar arasında ən çox yayılmış infeksiya hesab edilir.
Xəstəliyə yoluxduqdan 1-4 gün sonra xəstələrdə selikli-irinli ifrazat, ağrılı sidik ifrazı, qarının aşağı hissəsində, beldə ağrılar, qadınlarda aybaşılar arası dövrdə qanaxmalar, kişilərdə xayalıq və aralıq nahiyəsində ağrılar baş verir. Əksər qadınlarda və kişilərin bir hissəsində xəstəliyin bütün bu əlamətləri ya çox zəif ifadə olunur, ya da heç olmaya da bilir. Xlamidioz xəstəliyi müalicə olunmadığı hallarda, uşaqlıq boruları, uşaqlıq boynunun iltihabı, hamiləlik və doğuş patologiyaları, daxili orqanların (qara ciyər, dalaq, periton - qarın boşluğu divarlarını və üzvlərini örtən qişa) müxtəlif xəstəlikləri, xaya artımlarının, prostat vəzi, sidik kisəsinin iltihabı, kişilərdə potensiyanın pozulması kimi patoloji hallara da səbəb ola bilər.
Trixomoniaz
Trixomoniaz - əksər hallarda digər cinsi yolla keçən infeksiyalarla (CYKİ) birgə təsadüf edilir. Xəstəlik əsasən cinsi yolla ötürülür. Məişətdə yoluxma yalnız tək-tək hallarda baş verir.
Xəstəliyin əlamətləri yoluxmadan 4-21 gün keçdikdən sonra özünü büruzə verə bilər. Bu zaman qadınlarda xeyli miqdarda ağ və ya yaşıl-sarı rəngli, köpüklü, kəskin, pis-xoşagəlməz iyli ifrazatın xaric olması qeyd oluna bilər. Bu ifrazat isə öz növbəsində, cinsi orqanlarda qaşınmaya, qıcıqlanmaya, həmçinin sidik ifrazı zamanı ağrı və yandırma hissiyyatının yaranmasına, cinsi əlaqə zamanı isə ağrılara da səbəb ola bilər. Aybaşı zamanı qadınlarda göstərilən bu əlamətlər arta da bilərlər. Kişilərdə sidik ifrazı zamanı yandırma hissiyyatı, uretradan (sidik kanalından) selikli-irinli ifrazatın olması baş verir. Ancaq bir çox hallarda xəstəlik açıq şəkildə ifadə olunmuş əlamətlər olmadan da keçə bilər ki, bu da müalicə olunmadığı təqdirdə son nəticədə ciddi fəsadlara səbəb ola bilər.
Trixomoniaz zamanı qadınlarda uşaqlıq yolu, uşaqlıq boynu, uşaqlığın daxili təbəqəsi, uşaqlıq boruları və yumurtalıqlar zədələnmiş olur. Bəzi hallarda infeksiya periton qatının iltihabına da (peritonit) səbəb ola bilir. Kişilərdə xəstəlik prostat vəzini, xaya və xaya artımlarını, sidik yollarını zədələyə bilir ki, bu da onlarda potensiyanın pozulması ilə də nəticələnə bilər. Xlamidioz kimi, trixomoniaz da bir çox hallarda sonsuzluğun səbəbi ola bilər.
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
Digər xəbərlər
Xəbər lenti
Millimiz Avropa Kubokunda bürünc medal qazanıb
İdman 12:57Baş nazir gələn həftə Türkiyəyə səfər edəcək
Siyasət 12:56Bazar gününə olan hava proqnozu
Hadisə 12:55Abşeronda gizli sex aşkarlanıb - FOTOLAR - VİDEO
Hadisə 12:54Sabunçuda köməkçi tikili yanıb
Hadisə 12:40Sumqayıtda ana övladları ilə itkin düşüb
Hadisə 12:04FHN -dən əhaliyə müraciət
Hadisə 11:33Qərbi Azərbaycan İcmasında hüquq komissiyası yaradılıb
Siyasət 11:32XRİTDX-dən istifadəçilərə xəbərdarlıq
Hadisə 11:30Bölgələrə yağış, Şahdağda isə qar yağıb
Hadisə 11:11Səfirlikdən Azərbaycan vətəndaşlarına müraciət
Siyasət 11:08Azərbaycan və Aİ arasında Orta Dəhlizin inkişafı məsələləri müzakirə edilib
İqtisadiyyat 11:07Ötən sutka 30 yanğına çıxış olub - FHN
Hadisə 10:51Azərbaycan nefti ucuzlaşıb
İqtisadiyyat 10:5059 qumbara və 33 avtomat tapılıb
Hadisə 10:48DYP-dən MÜRACİƏT
Hadisə 10:46Avtomobil 74 yaşlı kişini vuraraq öldürüb
Hadisə 10:19Dünya bazarlarında neftin qiyməti 83 dollardan aşağı düşüb
İqtisadiyyat 10:01Dünya fond bazarlarının əsas indeks göstəriciləri
İqtisadiyyat 09:35Türkiyə ordusunun hərbçisi şəhid olub
Dünya 09:34Aktrisa eşq iddialarını yalanladı
Şou-Biznes 08:40Günəşdə güclü partlayış oldu
Dünya 08:22Kristen Stüart yenidən vampir roluna qayıdır - FOTO
Şou-Biznes 07:01Bəzi “WhatsApp” istifadəçiləri bloklanacaqlar
Texnologiya 06:04Qəzzada ölən tibb işçilərinin sayı açıqlandı
Dünya 03:36Babək rayonunda Şəhidlər bulaq abidə kompleksi tikilir - FOTOLAR
İqtisadiyyat 01:57Heydər Əliyev Mərkəzində konsert - Puççiniyə ithaf
Mədəniyyət 00:55Dünyada ən çox satılan smartfonlar
Texnologiya 3 May 23:54Çin Aya "Chang'e 6" missiyasını uğurla həyata keçirdi
Texnologiya 3 May 23:44Orsk meri qışa qədər bəndi bərpa edəcəyinə söz verib
Dünya 3 May 23:35İtaliyada göbələkdən hazırlanmış dəri və parçaya alternativ hazırlanıb
Maraqlı 3 May 23:26Rusiya elektrik enerjisinin əsas alıcısı...
Dünya 3 May 23:13İvleeva Donbasa səfərindən danışıb...
Şou-Biznes 3 May 23:07Yaşar Gülər terrorla mübarizə əməliyyatlarını qiymətləndirib
Dünya 3 May 22:43Rusiya şəkər ixracını müvəqqəti dayandırıb
Dünya 3 May 22:34Basketbol Liqası: "Sərhədçi" seriyanı bərabərləşdirib
İdman 3 May 22:25Vaşinqtonda məktəb yaxınlığında silahlı insident olub
Dünya 3 May 22:15Vinisius ən yaxşı seçildi
İdman 3 May 22:07Hollandiya startapı Azərbaycan startapını alıb - FOTOLAR - VİDEO
İqtisadiyyat 3 May 22:01Kolumbiya İsraillə diplomatik əlaqələri dayandırıb
Dünya 3 May 21:57Türkiyədə məktəb ərazisində 30 mərmi tapılıb
Dünya 3 May 21:49Bəs, onda nə olacaq..?
Dünya 3 May 21:35Ruslar Olimpiya paradında iştirak edə bilməzlər...
İdman 3 May 21:27Finlandiyada sanksiyaları pozan üç rusiyalı həbs edilib
Dünya 3 May 21:16Moskvada Çin "Falun Qonq" təriqətinin tərəfdarları saxlanılıb*
Dünya 3 May 21:08Bakıda bədii gimnastika üzrə Avropa Kubokunun açılış mərasimi olub
İdman 3 May 20:52ABŞ kəşfiyyatı Rusiyanın daha bir münaqişədə iştirakını etiraf edib
Dünya 3 May 20:48Ukrayna altı TRML-4D radarı alacaq
Dünya 3 May 20:36VIII Türkiyə-Almaniya İqtisadiyyat günü
Dünya 3 May 20:28''Macarıstanla ticari və iqtisadi əlaqələrimizi gücləndirəcəyik''
Dünya 3 May 20:17Konte "Çelsi"yə qayıdır..?
İdman 3 May 20:03YAP Həmkarlar İttifaqı Komitəsinin hesabat yığıncağı keçirilib - FOTOLAR
Siyasət 3 May 19:42Putin nə vaxt dayanacaq..?
Dünya 3 May 19:38Laçında Heydər Əliyevin anadan olmasının 101-ci ildönümü qeyd edilib - FOTOLAR
Siyasət 3 May 19:37Qərb Ukrayna Silahlı Qüvvələrində kadr çatışmazlığını elan edib
Dünya 3 May 19:27Kanadalı idmançı: Azərbaycanda gimnastikaya böyük maraq var
İdman 3 May 19:15Parisin Tbilisidəki etirazlarla bağlı mövqeyi Gürcüstanı qəzəbləndirib
Dünya 3 May 19:05Berlində güclü yanğın var...
Dünya 3 May 18:53Mədəniyyət naziri İtaliya nümayəndə heyəti ilə görüşüb
Mədəniyyət 3 May 18:47“Heydər Əliyev və milli mədəniyyət strategiyası”...
Heydər Əliyev-100 3 May 18:36Moskvada güclü yanğın baş verib: zavodlardan biri yanıb...
Dünya 3 May 18:33Krım körpüsü bağlanıb
Dünya 3 May 18:22Ankarada Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi açıldı
Mədəniyyət 3 May 18:16Bakcell Fəvvarələr Meydanında yeni innovativ mağazasını təqdim etdi!
Texnologiya 3 May 18:11Özəl xəbərlər
Digər xəbərlərKonqresmenlərdən ABSURD YANAŞMA - TƏHLİL
Siyasət 3 May 17:04"Ulu Öndər bütün gücünü milli intibahımıza yönəltdi" - MÜNASİBƏT BİLDİRİLDİ
Siyasət 3 May 16:19Kökələ bilməyən insanlar kimlərdir? - MÜNASİBƏT BİLDİRİLDİ
Sosial 3 May 16:08Redaktorun seçimi
Köşə yazıları
Populyar
Valyuta məzənnəsi
- USD 1,7000 0,00%
- EUR 1,8246 0,00%
- GBP 2,1333 0,00%
- RUB 0,0185 0,00%