Ermənistan həm ŞƏT-ə, həm də Aİ-yə daxil olmağa hazırlaşır

Ermənistan hakimiyyəti respublikanın Avropa İttifaqına və Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatına (ŞƏT) inteqrasiyasına ümid edir və hələ də KTMT-dən çıxmaqla hədələyir. Bunu respublikanın baş naziri Nikol Paşinyan geniş mətbuat konfransı zamanı deyib. Eyni zamanda, onun fikrincə, belə xarici siyasət Rusiya ilə qarşıdurmaya gətirib çıxarmır. Əksinə, Moskva ilə İrəvan arasında münasibətlər əvvəlkindən daha yaxşı olmalıdır. "Biz ŞƏT-ə üzv olmaq üçün müraciət etmişik. Bu, balanslaşdırılmış xarici siyasətimizin məntiqinə uyğundur", - hökumət başçısı vurğulayıb.

O, Ermənistanın artıq bu təşkilatda müşahidəçi statusuna malik olduğunu da xatırladıb. Paşinyanın sözlərinə görə, hazırda ŞƏT substantiv və struktur dəyişiklikləri müzakirə edir, bu müddət ərzində bu mövqe ləğv oluna bilər. Bu baxımdan İrəvan gələcək inteqrasiya yolu ilə getmək niyyətindədir. "Lakin biz balanslaşdırılmış xarici siyasətimizi davam etdiririk", - Baş nazir qeyd edib.

Bu barədə ilk dəfə iyulun 3-də məlumat verilib."Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatının fundamental prinsiplərini, yəni ərazi bütövlüyü, güc tətbiq etməmək və sərhədlərin toxunulmazlığını bölüşən Ermənistan ŞƏT-ə üzv olmaq arzusunu ifadə edib", - deyə ölkənin Xarici İşlər Nazirliyi məlumat yayıb. Ermənistan təşkilatın 11-ci üzvü ola bilər. İndiyədək onun tərkibinə Qazaxıstan, Çin, Qırğızıstan, Rusiya, Tacikistan, Özbəkistan, Pakistan, Hindistan, İran və Belarus daxildir.

Bundan əlavə, Paşinyan ümid edir ki, 20 ildən sonra Ermənistan Avropa İttifaqında olacaq. "Brüsselə səfərimiz zamanı bizdən Aİ-yə üzv olmaq istəyib-istəmədiyimizi soruşdular və mən belə cavab verdim: "Bəli, istəyirik". O, bunun mütləq uğurla bitməyəcəyi çətin proses olduğunu etiraf edib. Amma respublika Avropa ailəsinin bir hissəsi ola bilməsə belə, onu Aİ üzvləri ilə eyni səviyyəyə gətirəcək islahatlar aparacaq.

"KTMT-dən çıxmaq və ya çıxmamaq məsələsinə gəlincə. Deyim ki, çox güman ki, Ermənistan KTMT-dən çıxacaq və bu, iştirakını donduracaq", Paşinyan davam edib. Onun sözlərinə görə, buna “Azərbaycan-Ermənistan müharibəsi zamanı təşkilatın fəaliyyətsizliyi" səbəb olub. "2022-ci ilin sentyabr-oktyabr aylarında baş verən məlum hadisələr zamanı isə rəsmi və qeyri-rəsmi şəkildə KTMT-yə müraciət edəndə gözlənilməz reaksiya aldıq. Bizə dedilər ki, sərhədlər aydın deyil, bura Ermənistanın ərazisidir, ya yox, bəlli deyil. Belə olan halda sual yaranır: bu qırmızı xətt haradandır? Biz təşkilatla bütün problemlərimiz buradan başlayıb ki, bütün ərazilərimizi tanımadıq. Biz öz ərazi bütövlüyümüzü tanıyırıqmı və məlum oldu ki, biz 2022-ci il oktyabrın 6-da Ermənistan Respublikasının ərazi bütövlüyünü tanımışam. Lakin bu o demək deyil ki, İrəvan Rusiya ilə münasibətləri pozmağa hazırlaşır, hökumət başçısı əmin edib.

"Rusiya ilə münasibətlərimiz transformasiya mərhələsindədir. Fikrimcə, onlar artıq əvvəlki kimi olmayacaq, lakin bu, o demək deyil ki, onlar pis olmalıdır, yox, yaxşı olmalıdır, əvvəlkindən qat-qat yaxşı olmalıdır", - Paşinyan bildirib. Ermənistanda Rusiya telekanallarının yayımının dayandırılması bu strategiyanın tərkib hissəsidir. "Mənim mövqeyim belədir: biz Rusiya ilə yaxşı, mehriban, qarşılıqlı hörmətə əsaslanan münasibətlər qurmaq istəyirik... Bəzi Rusiya telekanalları bütün sərhədləri keçiblər, amma... Mən Rusiya ilə ziddiyyətlər və münaqişəli vəziyyətlər axtarmırıq, belə bir qərar verməyə məcbur olmaq istəməzdim. Mənim Rusiya prezidenti ilə hörmətli, açıq, şəffaf və dürüst münasibətlərim olub... və mən belə bir qərar qəbul etmək istəmirəm, amma məndə belə bir təəssürat var ki, Rusiyada bizi belə bir qərar verməyə məcbur etmək istəyən qüvvələr var”.

Qafqaz İnstitutunun rəhbəri Aleksandr İskəndəryan isə izah edib ki, Paşinyan Ermənistanın ənənəvi beynəlxalq əlaqələri diversifikasiya siyasətinə sadiqdir. "Çin və Hindistan İrəvanın müəyyən əməkdaşlıq formatı inkişaf etdirdiyi ŞƏT-in üzvləridir və onlarla eyni klubda olmaq yaxşı olardı. Ona görə də bu təşkilata qoşulmaq tamamilə haqlı addımdır. Avropa İttifaqına inteqrasiyaya gəlincə, bu, daxili siyasi hekayədir. Ermənistan inteqrasiya meyarlarına cavab vermir və bu mövzuda Brüsseldə də SCO-ya üzvlüklə bağlı danışıqlara başlamır. Avropa dəyərləri bir-birinə qarışmır”, - İskəndəryan bildirib. Rusiya-Ermənistan münasibətləri böhran içindədir, lakin Paşinyan sübut etməyə çalışır ki, onun başqa ölkələrlə əlaqələri Moskvanı təhdid etmir. Ekspert hesab edir ki, bu, çətin ki, bütün çətinlikləri aradan qaldırsın, lakin Ermənistan Rusiya ilə əlaqələri kəsmək istəmir. "KTMT-dən çıxmaq buna heç bir təsir göstərmir. Praktikada Ermənistan artıq bu təşkilatın üzvü deyil, hərbi blokun tədbirlərində iştirak etmir və onu maliyyələşdirmir. “Məsələnin formal tərəfinə gəlincə, çətin ki, yaxın gələcəkdə həll yolu tapılsın”, - İskəndəryan yekunlaşdırıb.

V.VƏLİYEV