SİA Qərbi Azərbaycan İcmasının sədr müavini, millət vəkili Ramil Həsənin APA-ya verdiyi müsahibəsini təqdim edir:
– Ramil müəllim, öncəliklə Qərbi Azərbaycana Qayıdış Konsepsiyanın təsdiq edilməsi münasibətilə sizi təbrik edirəm. Söhbətimizə də elə buradan başlayaq: Qayıdış Konsepsiyası nə vəd edir?
– Çox təşəkkür edirəm. Mən də hər birimizi təbrik edirəm.
Bildiyiniz kimi, cənab Prezidentin Qərbi Azərbaycan İcmasının binasının açılış mərasimindəki tarixi nitqindən sonra bir aydan çox müddətdir ki, biz Qayıdış Konsepsiyasının hazırlanması ilə bağlı mütəxəssislərə və Azərbaycan ictimaiyyətinə müraciət edərək və verilən təklifləri dəyərləndirərək ortaq müzakirələr əsasında Qayıdış Konsepsiyasını hazırlamışıq. Təhlükəsiz formada qərbi azərbaycanlıların ata-baba torpaqlarına qayıdışı ilə bağlı bütün prosedurları hüquqi cəhətdən özündə ehtiva edən bu konsepsiya yeddi istiqamətli hədəflərdən ibarətdir. Konsepsiyanın hazırlanmasında əsas məqsədlərdən biri beynəlxalq təhlükəsizliyin təmin edilməsidir. Bilirsiniz, qərbi azərbaycanlılar 1905-1906, 1918-1923, 1948-1953 və nəhayət, 1988-1991-ci illərdə öz yurdlarından qovulublar. Konsepsiya bu proseslər nəticəsində yurd-yuvalarından qovulmuş azərbaycanlıların və onların hüquqi varislərinin geri qayıtmasının təmin edilməsi, onların təhlükəsiz şəkildə yaşayışının təmin edilməsi, eyni zamanda, lazım olan iqtisadi-sosial təminatlarının həyata keçirilməsi, həmçinin Ermənistan hökumətindən tələb etmiş olduğumuz haqlı tələblərimizin yerinə yetirilməsi ilə bağlı beynəlxalq zəmanətin alına bilməsi ilə əlaqədar müddəaları özündə ehtiva edir.
– Qayıdış Konsepsiyası beynəlxalq hüquqdakı hansı qanunları əsas götürür?
– Beynəlxalq Qaçqınlar Konvensiyasında yer alan qaçqınların geri qayıdışına dair müddəalar, Mülki və Siyasi Hüququn Təminatı ilə bağlı Beynəlxalq Pakt, BMT-nin qəbul etmiş olduğu İnsan Hüquqları ilə bağlı Beynəlxalq Konvensiya, eyni zamanda, digər bu kimi insan hüquqları və azadlıqları, sərbəst və azad yaşayışın təminatı, həmçinin qaçqınların öz evlərinə qayıdışını təmin edən sənədlər burada əsas götürülüb.
– Ramil müəllim, illər boyu düşmənçilik şəraitində yaşamış iki xalqın – söhbət azərbaycanlılarla ermənilərdən gedir – birgə yaşayışı ilə bağlı müəyyən problemlər çıxa bilər, bu, aydındır. Bununla bağlı nə düşünürsünüz?
- Haqlısınız. Düzü, birinci mərhələdə Ermənistan hökumətinə güvənmirik. Bu baxımdan, prosesin yekunlaşacağı dövrə qədər icma hüquqi varis olduğu üçün qayıdış həyata keçirildiyi müddətdə, həm də qayıdış həyata keçirildikdən sonra belə Ermənistan hökuməti, beynəlxalq təşkilatlar, eyni zamanda, bizə qucaq açan Ana Vətənimiz olan Azərbaycan hökuməti və digər strukturlar qarşısında rəsmi, hüquqi zəmanətimizin təmsilçisi olaraq, Qərbi Azərbaycan İcması öz fəaliyyətini davam etdirəcək. Yəni hər hansısa bir problem olacağı təqdirdə, icma rəsmi və hüquqi təmsilçilik missiyasını yerinə yetirəcək.
Biz tarixi ata-baba torpaqlarımızda bilavasitə reinteqrasiyanın, reabilitasiyanın tərkib hissəsi olacağıqsa, həm Ermənistan hökuməti BMT tərəfindən və BMT-yə üzv olan bütün dövlətlər tərəfindən tanınan öhdəlikləri, eyni zamanda, milli azlıqlarla bağlı üzərinə götürdüyü öhdəlikləri həyata keçirməsi ilə bağlı məsuliyyət daşımaqdadır. Bu məsuliyyəti dərk edib həyata keçirməsindən ötrü Qərbi Azərbaycan İcması qərbi azərbaycanlıların hüquqlarını və müdafiəsini qoruyan rəsmi bir struktur kimi çalışma planını özünə hədəf seçib.
– Aydındır. Konsepsiyada Beynəlxalq Təhlükəsizlik missiyası öz əksini tapıb. Ümumiyyətlə, bu anlayış barədə danışmağınızı istəyirəm.
– Burada beynəlxalq qüvvələrdən ibarət olan missiyanın qərbi azərbaycanlıların qayıdacağı ərazilərə öncədən yerləşdirilməsi və reinteqrasiya prosesi başa çatana qədər, xalqların bir-biri ilə normal qonşuluq münasibətində yaşaması prosesi baş tutana qədər o missiyanın özfəaliyyətinin davam etdirilməsi nəzərdə tutulur. Biz bu prosesdə Azərbaycan hökuməti və onun müvafiq qurumları ilə daimi məsləhətləşmələr aparırıq, köməyindən və dəstəyindən beynəlxalq təhlükəsizlik missiyasının formalaşması, eyni zamanda, vurulmuş maddi-mənəvi zərərin Ermənistan tərəfindən ödənilməsi ilə bağlı qarşıya çıxa biləcək bütün proseslərin beynəlxalq məhkəmələr qarşısında qaldırılması və Ermənistan hökumətindən tələb olunması ilə bağlı Qərbi Azərbaycan İcmasının qaldıracağı məsələlərin də hökumət və dövlət strukturu kimi Azərbaycan tərəfindən xahiş edəcəyik. Çünki bu məsələdə daim Azərbaycan hökumətinin dəstəyinə inamımızı ifadə edirik. Əminəm ki, qayıdış planımız normallaşma prosesini də özündə ehtiva edəcək. Düşünürəm ki, Ermənistan tərəfi bizim qayıdışımızın təminatını həyata keçirməklə bağlı öz məsuliyyətini dərk etməklə bərabər, həmçinin sərbəst şəkildə ana dilində təhsil, məhkəmə orqanlarında və icra strukturlarında Azərbaycan dilində öz fikirlərini, problemlərini ifadə eləməklə bağlı məsələlər də Ermənistan tərəfindən də təmin olunmalıdır.
– Ramil müəllim, qayıdışın neçə mərhələdən ibarət olması nəzərdə tutulub?
– Bu, bir neçə mərhələdən ibarət olacaq. Bu mərhələlərdən birincisi, sənədlər paketinin Azərbaycan ictimaiyyətinə və dünya ictimaiyyətinə təqdim edilməsidir. İkincisi, Ermənistan Respublikası və BMT-nin Qaçqınlar Ali Komissarlığı ilə birlikdə digər mərhələlərin həllinə start verməkdir. Biz məhz BMT-nin Qaçqınlar Ali Komissarlığının sözügedən prosesdə vasitəçi olmasını istəyirik.
Onu da deyim ki, qayıdış könüllü formada həyata keçiriləcək, məcburi yox. Həmçinin artıq insanların siyahıya alınması da başlayıb. Yaxın gələcəkdə bununla bağlı elektron sistem də tətbiq edəcəyik. Çünki bilirsiniz, dünyanın bir çox ölkəsinə səpələnmiş və kökü qərbi azərbaycanlılara bağlı olan və öz torpağına qayıtmağa həvəsli olanlar üçün bu sistem əlverişli olacaq. Növbəti mərhələdə iqtisadi və sosial cəhətdən o insanların təmin edilməsi nəzərdə tutulub. Eyni zamanda, kompakt şəkildə yaşayışlarını təmin etmək əsas məqsədimizdir. Əvvəllər də azərbaycanlılar orada kompakt formada yaşayıblar. O prosesin təmin olunması da əsas məqsədimizdir. Bilirsiniz, Qərbi Azərbaycanda kəndlərin əksəriyyətində azərbaycanlılar kompakt formada yaşayıb. Çox az sayda kənd var ki, orada hər iki millətin nümayəndəsi birlikdə yaşayıb. Mən həmçinin oraya qayıdan soydaşlarımızın təhlükəsizlik zəmanətinin verilməsini də qeyd eləmək istəyirəm. Evlərinin təmiri, yaxud inşası, iş yerlərinin tikilməsi, işlə təmin olunması məsələsini də Ermənistan hökumətindən tələb etməkdəyik. Yəni bu özü də mərhələli formada həyata keçiriləcək müddəalardan biridir.
Bilirsiniz ki, Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin imzalanması ilə bağlı danışıqlar prosesi gedir. Bəzən bu Ermənistan tərəfinin məsuliyyətsizliyinə görə, dalana dirənir, ləngiyir, amma Azərbaycan qayıdış prosesinin sülh yolu ilə əldə etmək istədiyini davamlı formada vurğulayır. Biz arzu edirik ki, yaxın gələcəkdə imzalanması gözlənilən böyük sülh sazişinə qərbi azərbaycanlıların yurdlarına qayıtmaları ilə bağlı müvafiq bir müddəa da salınsın.
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
Digər xəbərlər
Xəbər lenti
SOCAR prezidenti Özbəkistana səfər edəcək
İqtisadiyyat 12:31Fırçadan silaha uzanan əllər
Mədəniyyət 12:18Heyvanlarla bağlı yeni qanun layihəsi hazırlanır
Sosial 12:09DYP-dən hərəkət iştirakçılarına müraciət
Sosial 12:07Ukrayna maşınlara dronla hücum etdi
Dünya 12:05Qubada hotel və restoran layihəsinə 150 min manat güzəştli kredit verilib
İqtisadiyyat 12:03Qonşusunu diri-diri yandırdı
Dünya 12:02Məhkəmə Anar Məmmədli barədə qərar verib
Hadisə 12:02“Cabbar Həşimov” tankeri əsaslı təmirdən sonra istismara qaytarılıb
İqtisadiyyat 12:01Mərkəzi Bankda maliyyə bazarlarındakı son meyllər müzakirə edilib
İqtisadiyyat 12:00Quş qripinə qarşı epizootoloji monitorinqlər keçiriləcək
Səhiyyə 11:59Qarşılıqlı etimad və həmrəylik əsasdır
Siyasət 11:49“Bakı Prosesi” mədəniyyətlərarası dialoqu təşviq edir
Siyasət 11:48Bəşəriyyətin gələcəyinə önəmli töhfələr verən ölkə
Siyasət 11:47Dövlət Xidməti istehlakçılara müraciət edib
İqtisadiyyat 11:24Metroda QR biletdən istifadə edənlərin sayı 45 %-ə yaxın artıb
İqtisadiyyat 11:23Binəqədidə tapança satmaq istəyən şəxs saxlanılıb
Hadisə 11:04Ötən sutka 25 yanğına çıxış olub
Hadisə 10:53Azərbaycan sülh istəyir
Siyasət 10:49"Sumqayıt" Premyer Liqada rekordunu təkrarlayıb
İdman 10:42FHN əməliyyat görüntüləri yayıb - VİDEO
Hadisə 10:30Cəlilabadda 18 yaşlı oğlan itkin düşüb
Hadisə 10:29"Qarabağ" "Neftçi" ilə oyunda rekorda imza atıb
İdman 10:24Energetika naziri Ağcabədidə vətəndaşları qəbul edəcək
İqtisadiyyat 10:22Mədəniyyətlərarası dialoqun mərkəzi
Siyasət 10:11Öpüş xəstəliyinin simptomları NƏLƏRDİR? - HƏKİM AÇIQLADI
Səhiyyə 10:05İndoneziyada 6,2 bal gücündə zəlzələ baş verib
Dünya 09:54Əmtəə bazarlarında qızıl və gümüş bahalaşıb
İqtisadiyyat 09:45Bəzi yerlərə leysan yağıb, dolu düşüb - FAKTİKİ HAVA
Hadisə 09:43İstanbul Boğazı gəmi qəzası səbəbindən bağlandı
Dünya 09:30Dünya bazarlarında neftin qiyməti artır
İqtisadiyyat 09:26Nyu-York birjasında təbii qaz cüzi bahalaşıb
İqtisadiyyat 09:20Anomal istilər bu ölkədə ekoloji fəlakət yaratdı
Dünya 08:39Bu günün havası: yağış, duman, qar... - PROQNOZ
Sosial 08:18“Telegram”da fişinq mənbələrinin sayı artıb
Dünya 08:15Aşıq Əli: “Dərmanlardan sonra kökəldim”
Şou-Biznes 07:40Günəşdə güclü partlayışlar baş verib
Dünya 06:22“Forsaj11”in premyerası təxirə salındı
İdman 06:14BƏƏ-nin şimalında təbii qaz yatağı kəşf edilib
Dünya 03:572023-cü ildə ən uğurlu superqəhrəman filmi bəlli oldu
Maraqlı 03:22Malmödə “Avroviziya”nın açılışı olub
Şou-Biznes 02:38Gəmilərdə atom saatı quraşdırılacaq
Dünya 02:27“Hyundai”ın bu modellərində ciddi nöqsan aşkarlanıb...
Texnologiya 5 May 23:52Superliqa: "Qalatasaray" çempionluq yolunda vacib qələbə qazanıb
İdman 5 May 23:48Madonnanın konsertini 1,6 milyon insan izləyib
Şou-Biznes 5 May 23:43Britni Spirs yenidən konservatoriyada ola bilər
Şou-Biznes 5 May 23:34Stressi aradan qaldırmaq üçün pulsuz və asan bir yol...
Səhiyyə 5 May 23:25İynə udan doqquz aylıq qız bir həftə sonra ölüb
Hadisə 5 May 23:16Külək əsəcək, yağış yağacaq...
Sosial 5 May 23:05Rusiya Nigerə hərbi texnika tədarük edib
Dünya 5 May 22:54Fransanın Xarici Legionu Ukraynada ilk itkilərini verdi, amma...
Dünya 5 May 22:43Ankarada Əhməd Cavad adına İnstitut yaradılacaq
Təhsil 5 May 22:36Özəl xəbərlər
Digər xəbərlərFırçadan silaha uzanan əllər
Mədəniyyət 12:18Ukrayna maşınlara dronla hücum etdi
Dünya 12:05Qonşusunu diri-diri yandırdı
Dünya 12:02Redaktorun seçimi
Köşə yazıları
Populyar
Valyuta məzənnəsi
- USD 1,7000 0,00%
- EUR 1,8297 +0,28%
- GBP 2,1326 -0,03%
- RUB 0,0185 0,00%
2008-2024. Səs İnformasiya Agentliyi, Bütün hüquqlar qorunur. Məlumatlardan istifadə etdikdə istinad mütləqdir.
İfadə olunan fikirlərə sayt məsuliyyət daşımır.
Ünvan: Ü. Hacıbəyov küçəsi, 66; Bakı, Azərbaycan.
Email: info@sia.az Tel.: (+994 12) 598-33-90; Faks: (+994 12) 493-11-62;