Parislə bir olmaq və ölmək - RAKURS

Fransanın Ukraynaya ordu göndərmək təklifi Avropanı parçaladı

Rusiya və Avropada ikinci gündür ki, Fransa prezidenti Emmanuel Makronun Qərb ölkələrinin quru qoşunlarının Ukraynaya göndərilməsinin mümkünlüyü barədə bəyanatı müzakirə olunur. Moskva isə Fransa liderinin üçüncü dünya müharibəsini alovlandırmağa çalışdığını və xarici hərbi qüvvələrin Rusiya ordusunun qanuni hədəfinə çevriləcəyi barədə xəbərdarlıq edib. Avropada isə Makronun təklifi ölkələri ikiyə bölüb: bəzi ölkələr belə bir müdaxilədə iştirak imkanını qəti şəkildə inkar etsə də, digərləri hazırda müvafiq planların olmadığını vurğulayır, hücumun olacağını isə istisna etmirlər.

"Dəli macəra"

Emmanuel Makronun sensasion bəyanatı həm Moskvada, həm də Qərb paytaxtlarında əsas mövzulardan birinə çevrilib. Dövlət Dumasının spikeri Vyaçeslav Volodin Fransa prezidentini Napoleona bənzədib və onun hərəkətlərini “çılğın avantürizm” adlandırıb. “Şəxsi gücünü qorumaq üçün Makron üçüncü dünya müharibəsini alovlandırmaqdan daha yaxşı bir şey tapmadı. Onun təşəbbüsləri Fransa vətəndaşları üçün təhlükəyə çevrilməkdədir”, - deyən V.Volodin Teleqram kanalında yazıb: “Bu cür bəyanatlar verməzdən əvvəl Makron yaxşı olardı ki, bunun Napoleon və onun əsgərləri üçün necə başa çatdığını xatırlasın, 600 mindən çox fransız əsgərlərinin cəsədi hələ də Rusiya torpaqlarındadır”.

Federasiya Şurasının vitse-spikeri Konstantin Kosaçev isə xəbərdarlıq edib ki, Ukrayna ərazisində peyda olan NATO silahlı qüvvələri Rusiya ordusu üçün qanuni hədəfə çevriləcək. O, “Rossiya 24” telekanalında deyib: “Buna heç kimin şübhəsi olmasın”. Eyni zamanda, senator əlavə edib ki, o, belə bir perspektivi “heç bir real şəkildə” təqdim etmək istəmir. Və ümid edib ki, Makronun bəyanatına indiki cavabımız Qərbdəki bir çox qızdırmalı düşüncələri sərinləşdirəcək, xüsusən də onlar bizim köməyimiz olmadan Makronun təklif etdiyi strategiyanın nə risklər gətirdiyini başa düşəcəklər.

Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Mariya Zaxarova da həftəlik brifinqində bu mövzuya ətraflı toxunub. “Biz çoxlu absurd bəyanatlar eşidirik, lakin Fransa prezidenti Emmanuel Makronun deməsinə icazə verdiyi sözlər bir çox cəhətdən “dibinə vurdu”. Çoxları onun Aİ qoşunlarının Ukraynaya göndərilməsi və “Ukrayna Silahlı Qüvvələrini uzaqmənzilli silahlarla təmin etmək üçün koalisiya” yaratmaq ehtimalı ilə bağlı aqressiv bəyanatlarını görüb. Ancaq bir çox cəhətdən bu, ictimaiyyət üçün iş idi, Kiyev rejiminə və Ukrayna hərbi komissarlığına “sürüklənən” insanlara hər şeyin əbəs olmadığına və xaricdə həmişə onlarla birlikdə olacağına ilham vermək idi",deyib. Zaxarovanın sözlərinə görə, bir sıra NATO ölkələrinin hərbi qulluqçuları uzun müddətdir Ukraynada olduqları sirr deyil. Onlar Ukrayna Silahlı Qüvvələrinə, o cümlədən Kiyevə ötürülən Qərb silah sistemlərinin istismarında fəal şəkildə kömək edirlər. XİN-in sözçüsü Emmanuel Makronun iki həftə əvvəl Fransa nümayəndələrinin (muzdlu əsgərlər, təhlükəsizlik qüvvələri) Ukraynadakı münaqişədə iştirakını təkzib etdiyini və Fransa qanunlarına əsasən muzdlu fəaliyyətin qadağan olunduğu barədə fikir söylədiyini xatırladıb.

Yanvarın 19-da Fransanın Moskvadakı səfiri Pyer Levi Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinə çağırılıb. Rusiya XİN-dən verilən məlumata görə, görüşdə ona “Parisin Ukraynadakı münaqişədə artan iştirakı” faktları təqdim edilib. Bundan əvvəl Rusiya Müdafiə Nazirliyi bəyan etmişdi ki, yanvarın 16-da Rusiya ordusunun Xarkovda endirdiyi zərbə nəticəsində əcnəbi muzdluların, əsasən də fransızların yerləşdiyi bina dağıdılıb.

Eyni zamanda, çərşənbə axşamı və çərşənbə günləri bir sıra Avropa KİV-ləri məlumatlı mənbələrə istinadən yazıblar ki, Ukraynada təkcə Qərb muzdluları deyil, həm də peşəkar hərbçilər, o cümlədən xüsusi təyinatlılar var. Britaniyanın “Financial Times” qəzetinin həmsöhbətlərindən biri, xüsusən də “Ukraynada Qərbin xüsusi təyinatlılarının olduğunu hamı bilir, onlar bunu rəsmi olaraq tanımayıblar” deyib. Almaniyanın “Bild” qəzetinin yazdığına görə, Ukraynada yerləşən NATO-ya üzv ölkələrin əksər hərbi qulluqçuları “havadan müdafiə sistemləri və qanadlı raketlər kimi Qərbin yüksək texnologiyalı silahları üçün proqram təminatının qurulmasında kömək edirlər”. Əvvəllər Rusiya hakimiyyəti Şimali Atlantika Alyansı ölkələrinə öz hərbi qulluqçularının Ukraynadakı hərbi əməliyyatlarda birbaşa iştirakının təhlükəsi barədə dəfələrlə xəbərdarlıq edib.

Vyanada hərbi təhlükəsizlik və silahlara nəzarət üzrə danışıqlarda Rusiya nümayəndə heyətinin üzvü Yuliya Jdanova çərşənbə günü deyib ki, münaqişənin NATO ilə Rusiya arasında birbaşa toqquşmaya çevrilməsi riskinin artmasının nəticələri ən gözlənilməz ola bilər. Onun sözlərinə görə, Rusiya hakimiyyəti istisna etmir ki, NATO əsgərlərinin “yeni “hissəsi” artıq hava hücumundan müdafiə sistemlərinə, operativ-taktiki raketlərə və MLRS-ə nəzarət edən muzdlular əfsanəsi altında yenidən Ukraynaya gələ bilər.

“Strateji dilemma”

Bild yazır ki, bir sıra ölkələr həqiqətən də Ukraynaya daha çox qoşun göndərmək imkanını nəzərdən keçirməyə hazırdır, o cümlədən Fransa, Böyük Britaniya, Polşa və Baltikyanı ölkələr. Bu ölkələrin səlahiyyətliləri isə bu perspektiv haqqında fərqli danışırlar. Emmanuel Makronun çıxışından sonra Fransanın müdafiə naziri Sebastien Lekornu izah etdi ki, söhbət heç bir Avropa ölkəsinin silahlı qüvvələrinin Ukrayna ərazisində genişmiqyaslı əməliyyatından getmir, məsələn, silahlı qrupların, istehkamçıların və oradakı hərbi təlimatçıların göndərilməsindən gedir. Onun sözlərinə görə, bu cür hərəkətlər Fransanın münaqişədə “şərti” olması demək deyil.

Böyük Britaniyanın baş naziri Rişi Sunakın ofisi bildirib ki, Böyük Britaniyanın ölkədə Ukrayna silahlı qüvvələrinə dəstək verən az sayda hərbi personaldan başqa geniş miqyaslı qoşunların yerləşdirilməsi ilə bağlı heç bir planı yoxdur. Polşanın baş naziri Donald Tusk bildirib ki, Polşa Ukrayna ərazisinə öz bölmələrini göndərməyi planlaşdırmır.

Bu arada Latviya Müdafiə Nazirliyindən bildiriblər ki, Riqanın Emmanuel Makronun təsvir etdiyi ssenariyə qəti etirazı yoxdur. Latviya hələ də Ukraynaya dəstəyi gücləndirmək üçün bir çox müxtəlif imkanları araşdırır. Əgər NATO-ya üzv ölkələr Ukraynaya qoşun yeritmək barədə razılığa gəlsələr, o zaman Latviya onun iştirak imkanlarını nəzərdən keçirəcək. Litvanın xarici işlər naziri Qabrielius Landsbergis deyib ki, o, “çox müsbət”dir və Qərb hərbi personalının Ukraynaya göndərilməsi ilə bağlı davam edən müzakirələri təşviq edir. “Bizim indiki vəziyyətimiz ancaq Putin üçün sərfəlidir. Biz özümüz üçün mümkün olan bütün qırmızı xətləri çəkmişik və Ukraynada Rusiya ordusu üçün hər hansı strateji dilemma yaratmağı heç müzakirə etmirik”, - deyə o bildirib. Qabrielius Landsbergisin fikrincə, hansı binaların müzakirə oluna biləcəyi barədə danışmaq hələ tezdir, lakin “heç bir variantı birbaşa rədd etmək olmaz”. Bir gün əvvəl Litvanın müdafiə naziri Arvydas Anusauskas demişdi ki, söhbət ilk növbədə Ukrayna ərazisində təlim missiyalarından gedir, Rusiyaya qarşı hərbi əməliyyatlarda Qərb hərbçilərinin birbaşa iştirakından yox.

Qərb Rusiya ilə güzəştə getməyəcək

Estoniyanın baş naziri Kaja Kallas da öz növbəsində qeyd edib ki, Parisdə keçirilən konfransda Fransa prezidenti sensasion bəyanatla çıxış edib, “qoşunların köçürülməsi ilə bağlı heç bir söhbət olmayıb”. “Bu, təklif deyildi. Ola bilsin ki, tərcümədə nəsə itib. Bu, indi danışıqlar mövzusu deyil. Estoniya özü iki ildir ki, Ukraynaya qoşun yeritmək imkanını müzakirə etmir, çünki ölkəmiz ukraynalıların tələb etdiyi şeylərdən çıxış edir”, o, bildirib. İndi ukraynalılar, onun şərhindən göründüyü kimi, ən çox silah və sursat təchizatına ehtiyac duyurlar.

Bu arada, çərşənbə günü Qərb ölkələrinin nümayəndələri öz hərbi qüvvələrini Ukraynaya göndərmək imkanını istisna edərək, fəal şəkildə çıxış etməyə davam ediblər. Belə ki, Almaniya hökumətinin mətbuat katibi Şteffen Hebestreit brifinq zamanı bazar ertəsi Almaniya kansleri Olaf Şolzun da iştirak etdiyi Paris konfransının bəzi təfərrüatlarını açıqlayıb. Onun sözlərinə görə, forumda Ukraynaya dəstək üçün mümkün əlavə tədbirlər müzakirə olunub. “Fransa prezidenti daha sonra digər variantları (Ukraynaya silah və digər yardım növləri ilə təmin etməkdən başqa variantları - SİA) - quru qoşunları və ya buna bənzər bir şeyə baxmağın zəruri olub-olmaması ilə bağlı təkliflə çıxış edib”, - deyə Steffen Hebestreit bildirib.

Makronun təşəbbüsü ilə toplantıya gələn ölkələrin rəhbərlərindən heç biri evlərinə döndükdən sonra Ukraynaya ordu göndərmək təklifini dəstəkləməyib. Bu da Avropa…

V.VƏLİYEV