Rusiya prezidentinin xüsusi nümayəndəsi: Heydər Əliyev məni şoka saldı - MÜSAHİBƏ

Mixail Şvıdkoy: “O zaman Heydər Əliyev həqiqətən də ölkəni xilas etdi və bu, çox mühüm tarixi addım idi

Bakı ilə İrəvan arasında münasibətlərin ardıcıl normallaşmasına yönəlmiş Ermənistan və Azərbaycan ictimaiyyəti nümayəndələrinin 2-ci görüşü bu ilin yayında baş tuta bilər. Rusiya tərəfi Bakı və İrəvandakı həmkarları ilə bu mövzunu müzakirə edir. Bu barədə Moskva-Bakı portalına müsahibəsində Rusiya Federasiyası Prezidentinin beynəlxalq mədəni əməkdaşlıq üzrə xüsusi nümayəndəsi Mixail Şvıdkoy məlumat verib. Bir neçə gün əvvəl o, Bakıda olub, burada Azərbaycan və Rusiya xalqlarının Dostluq Klubu çərçivəsində həmvətənləri, gənclər, mədəni-maarif təşkilatlarının nümayəndələri ilə görüşüb. Mixail Efimoviç rus və azərbaycanlı gənclər arasında əməkdaşlığın yeni istiqamətləri barədə də danışıb, Sovet Azərbaycanını xatırlayıb və müasir Azərbaycanda hər bir rusiyalı turistin ziyarət etməli olduğu bir neçə yerin adını çəkib. Müsahibəni oxucularımıza təqdim edirik.

- Mixail Efimoviç, Azərbaycan gəncləri ilə görüşünüzü qısaca yekunlaşdırsanız, bu gün onları ən çox hansı mövzular narahat edir?

- Rossotrudniçestvo rəhbərliyinə minnətdaram, səmimi qəbula görə Mədəniyyət və Elm Mərkəzinə minnətdaram. Biz birlikdə Böyük Vətən Müharibəsinin 1-ci gününə həsr olunmuş “Xatirə şamı” adlı anım aksiyası keçirdik. Bu mərasim çərçivəsində bir sıra azərbaycanlı gənclər təşkilatları, həmvətənlərimiz və Azərbaycan mədəniyyətinin nümayəndələri ilə görüşümüz oldu.

Əlaqələrin olmaması bu gün Mədəniyyət Nazirliyi və gənclər təşkilatlarının gündəminə gətirilməsi vacib olan mövzulardan biridir. Bu, ilk növbədə, mədəniyyət xadimləri ilə gənclər arasında peşəkar əlaqələrin fəallaşmasıdır. Açığı, bu gün onlar həm azərbaycanlı, həm də rus gəncləri üçün kifayət deyil.

Aydındır ki, bir-birinə sevgi və dostluq sözləri deməyə, ümumi, emosional sevincli tədbirlər keçirməyə həmişə ehtiyac var. Amma mənə elə gəlir ki, peşəkar münasibətlər həmişə daha effektiv və uzunmüddətli olur. Yəni, məsələn, ixtisaslaşmış ali məktəblərin tələbələrinin Azərbaycan və Rusiyadakı həmkarları ilə peşəkar əlaqələri. Mənə elə gəlir ki, bu gün ciddi problemlərdən biri gənclər arasında peşəkarlar arasında daha geniş əlaqələrin qurulmasıdır.

O ki qaldı mədəniyyət xadimlərinə, hesab edirəm ki, bu halda belə bir ifadə doğrudur: “xalqlar zirvələrlə ünsiyyət qurur”. Bununla belə, milli mədəniyyətlərin ən yaxşı nailiyyətlərinin həm Rusiyada, həm də Azərbaycanda təqdim olunması zəruridir. Bu çox vacibdir. Deyə bilmərəm ki, Azərbaycanda rus mədəniyyətinin, Rusiyada isə Azərbaycan mədəniyyətinin olmaması bir boşluqdur. Amma mən istərdim ki, bunlar yüksək sənət təqdim edə bilən ən aparıcı, ən mühüm mədəniyyət müəssisələrinin mübadiləsi olsun. Söhbət “Bolşoy Teatr”dan, Moskva İncəsənət Teatrından, ən yaxşı filarmoniya orkestrlərindən gedir, əgər Rusiyadan danışırıqsa. Bu kifayət deyil.

Onu da deyim ki, biz məsələn, gənclərin internetdə necə ünsiyyət qurduğunu tam dərk etmirik. Və hesab edirəm ki, məhz orada azərbaycanlılarla ruslar arasında ünsiyyət daha aktivdir. Buna da diqqət yetirməyə dəyər. Mənə elə gəlir ki, biz iki ölkənin ən məşhur bloqçularının görüşünü keçirə bilərdik. İstənilən halda burada pandemiya zamanı dayandırılmış fəaliyyət üçün kifayət qədər geniş sahə var. İndi bu istiqamət yeni təkan tələb edir.

- Bu yaxınlarda İrəvana da səfər etdiniz. Orada Ermənistan və Azərbaycan ictimaiyyəti nümayəndələrinin 2-ci görüşünün keçirilməsi imkanını müzakirə etmisinizmi?

- Ötən ilin dekabrında Rusiya tərəfinin vasitəçiliyi ilə Moskvada Azərbaycan və Ermənistan ziyalılarının görüşü keçirildi. Və demək istəyirəm ki, həm Azərbaycan, həm də Ermənistan rəhbərliyi bu təcrübəyə müsbət yanaşır. Aydındır ki, hər dəfə bu görüşlər asan olmasa da, bütövlükdə bəzi müsbət impulslarla nəticələnir ki, bu təmaslar tez-tez olarsa, onları artırmaq olar. İndi biz həm Bakıda, həm də İrəvandakı həmkarlarımızla belə yeni görüşün mümkünlüyünü müzakirə edirik. İstərdim ki, payızdan əvvəl baş versin. Bilirəm ki, bu gün rusiyalı politoloqların iştirakı ilə iki ölkənin politoloqlarının növbəti görüşü müzakirə olunur. Mənə elə gəlir ki, bütün bunlar lazımdır. Mən ondan çıxış edirəm ki, ölkələrin vətəndaşlarına sülh yolu ilə nizamlanmanın və dinc həyatın region üçün nə üçün lazım olduğunu izah etmək həmişə çox vacibdir. Aydındır ki, çoxlu ağrı nöqtələri yığılıb, bu, əlbəttə ki, heç bir yerə getməyəcək. Ancaq bu gün yalnız keçmişin yaralarını düşünmək deyil, gələcək haqqında düşünmək vacibdir.

- 1970, 1980, 1990-cı illərdəki Bakını xatırlayırsınız, müasir Azərbaycanı yaxşı tanıyırsınız. Turizm komponentindən danışsaq, Azərbaycan rus turistlərini necə təəccübləndirə bilər? Hansı əraziləri ziyarət etməyi tövsiyə edərdiniz?

- Baxmayaraq ki, mən Azərbaycanı yaxşı tanıyıram, təbii ki, hər dəfə özüm üçün yeni məkanlar kəşf edirəm. Rus turistlər bu gün iki mühüm bölgəni tanıyırlar. Bu, Bakının daxil olduğu, dənizdə istirahət imkanları olan Abşeron vadisidir. Bu, şübhəsiz ki, Rusiyadan gələn turistlər üçün cəlbedici bir fürsətdir. İkinci yerdə isə son bir neçə ildə böyük beynəlxalq nüfuza malik kurorta çevrilmiş Qəbələdir. Çünki bura xizək kurortu və müxtəlif tibbi proqramlar məkanıdır. Bu gözəl SPA və həyat verən havadır. Amma bu yaxınlarda, mənim nöqteyi-nəzərimə görə, keyfiyyətcə yeni həyat əldə edən Şamaxıda ilk dəfə idim. Əminəm ki, Azərbaycanın bu gözəl bölgəsinin təklif etdiyi ekoturizm rusiyalı turistlər üçün xoş olacaq. Çünki bu, ecazkar təbiəti yaşamaq fürsətidir. Bir azərbaycanlı dostun dediyi kimi: “Şamaxıda əsas havadır!”. Ancaq bu, təkcə hava deyil. Bu, tamamilə heyrətamiz nəticələr verən heyrətamiz yeni şərabçılıqdır. Mən bu şərabın dadına baxmışam və bu, təcrübəli qurmanların öyrəşdiyi ən yaxşı şərablarla bərabərdir. Həmçinin Şamaxıda canlı varlıq hissinə toxunmaq imkanı verən heyrətamiz şeylər var. Və təbii ki, bunlar dağlarda gözəl səyahət marşrutlarıdır. Bundan əlavə, Şamaxı Azərbaycanın qədim paytaxtıdır və özünəməxsus tarixi görməli yerləri var. Bütün bunlar birlikdə heyrətamiz bir hiss yaradır.

Rusiyalı turist üçün Şamaxının yaxınlığında yerləşən İvanovka kəndini ziyarət etmək maraqlı olardı. Bu, tamamilə fərqli qastronomik və ekoloji dünyadır. Bütün bunlar birlikdə heyrətamiz yerdir və bir neçə gün qalmağa dəyər.

Həmçinin, Aleksandr Dümanın səyahətlərində təsvir etdiyi Şəki rusiyalı turistlərin marağına səbəb olacaq. Hələ Sovet vaxtı Şəkidə olmuşam. Amma indi, mənə deyildiyi kimi, bu, Azərbaycanın tamamilə dəyişmiş bölgəsidir. Azərbaycanda səyahət edərkən kəşf edə biləcəyimiz çoxlu yerlər var. Və bu kəşflər müxtəlif təəssüratlar verə bilər. Mənim üçün yaxşı yolların olması turistlərin rahatlığında həlledici rol oynayır. Azərbaycanda son 5-7 ildə yollar dəyişib. Azərbaycanın yaxşı yollarında çox rahat maşın sürmək olur. Bu isə turizm sənayesinin inkişafı üçün çox mühüm təminatdır.

- Sovet dövründə Azərbaycanı gəzərkən yaddaqalan maraqlı əhvalatlarınız, görüşləriniz olubmu?

- Azərbaycana səfərlərim zamanı tale məni çox böyük insanların yanına gətirib. Və təbii ki, mənim ən güclü təəssüratlarımdan biri də Heydər Əliyevlə görüşlə bağlıdır. 90-cı illərin ikinci yarısında Bakıya gəldim. Şəhər hələ də tamamilə fərqli idi, o qədər də yenidən qurulmamışdı, lakin rahat və tamamilə mehriban idi. Təyyarədən teatra gəldim, orada rus və azərbaycanca tamaşa var idi. Heydər Əliyev tamaşada iştirak edirdi. Tamaşadan sonra o, səhnə arxasına gələrək ifaçılarla bir saata yaxın söhbət etdi. Məndə inanılmaz təəssürat yaratdı. Birincisi, bu, səhnədə gördüklərimizin parlaq teatral təhlili idi. İkincisi, bu, həm də Azərbaycan həyatının dərin biliklərinin fantastik nümayişi idi. Heydər Əliyev hər bir sənətkarı ad və ata adı ilə tanıyırdı, onların valideynlərini tanıyırdı. O, Azərbaycan teatrının həyatından 30 il əvvəlki epizodları xatırladıb. Onun Azərbaycan həyatına bu dərəcədə dərindən qərq olması məni şoka saldı. Dövlət başçısının öz vətəndaşlarının həyat təfərrüatlarını incəliklərinə qədər bilməsi bu heyrətamiz hadisədir. Bunu ömrümün sonuna qədər xatırlayıram.

Onu da demək istəyirəm ki, Heydər Əliyev olmasaydı, bilmirəm, müasir Azərbaycan indiki formada mövcud olardımı? O zaman Heydər Əliyev həqiqətən də ölkəni xilas etdi və bu, çox mühüm tarixi addım idi.

Tərcümə - Elçin Bayramlı

Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə “Azərbaycanın dövlətçilik tarixinin, milli adət-ənənələrinin, elm və mədəniyyətinin təbliği: dövlət müstəqilliyimizin bərpasının 30-cu ili- Azərbaycan dövlətçiliyi müasir mərhələdə” istiqaməti çərçivəsində hazırlanıb.

Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə