Prezidentlərin çağırışı nəticə verəcəkmi? - TƏHLİL

Ermənistanın qeyri-konstruktiv mövqeyi isə, danışıqları alt-üst edir


Meksikanın Los-Kabos şəhərində keçirilən G20 sammitində Rusiya, ABŞ və Fransa prezidentləri Azərbaycan və Ermənistan dövlət başçılarını Dağlıq Qarabağ probleminin həllinin əsas prinsiplərinin razılaşdırılmasını sürətləndirməyə çağırıblar.

Problemin dirəndiyi dalandan çıxarılma cəhdi

Üç ölkə liderinin Dağlıq Qarabağ məsələsinin müzakirəsindən sonra qəbul etdiyi bəyanatda deyilir ki, 2011-ci il mayın 26-da Dovildə qəbul edilmiş birgə bəyanatda Azərbaycan və Ermənistan prezidentlərini qətiyyəti addımlar atmağa çağırsaq da, çox təəssüf ki, onlar bu addımlar atmayıblar.

Böyük güclərin sammitində Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin müzakirəyə çıxarılması sözsüz ki, müsbət haldır və problemin dirəndiyi dalandan çıxarılması cəhdi hiss edilir. Lakin bununla belə səslənən bəyanatda ikili standart özünü büruzə verir. Bəyanatda Azərbaycan və Ermənistan prezidentlərini qətiyyəti addımlar atmadıqlarını irad tutan həmsədr ölkələrin başçıları çox yaxşı dərk edirlər ki, məhz Ermənistan status-kvonun saxlanmasına və sülh prosesinin pozulmasına yönəlmiş qeyri-konstruktiv mövqe tutub.

Ermənilər bəyanatlara məhəl qoymur

Hamıya bəllidir ki, rəsmi Yerevan Minsk qrupunun həmsədr ölkələrinin liderlərinin Dağlıq Qarabağ münaqişəsində status-kvonun saxlanmasının yolverilməz olduğu qeyd edilən Akvil, Muskok və Dovildəki bəyanatlarına məhəl qoymur. Bundan başqa, Yerevan Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərindən Ermənistan qoşunlarının çıxarılmasını nəzərdə tutan BMT Təhlükəsizlik Şurasının 4 qətnaməsinə əhəmiyyət vermir. BMT TŞ ilə yanaşı, İƏT və Avropa Parlamenti kimi bir çox beynəlxalq təşkilatlar Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərindən Ermənistan qoşunlarının çıxarılmasına çağıran qətnamələr qəbul ediblər. Dünyanın bütün ölkələri və bütün beynəlxalq institutları Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıyır.

Bəyanatda Azərbaycan və Ermənistan liderləri 2012-ci il yanvarın 2-də Soçidə səsləndirilmiş bəyanatda əksini tapan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizamlanmasına dair əsas prinsiplərin razılaşdırılması barədə öhdəlikləri yerinə yetirməyə çağırılır.

İşğalçı Ermənistana təzyiqlər olmasa...

Rusiya, ABŞ və Fransa Azərbaycan və Ermənistan dövlət başçılarını Dağlıq Qarabağ probleminin həlli üçün hərbi gücdən istifadədən çəkinməyə və ATƏT-in Minsk Qrupunun vasitəçilik yardımından tam olaraq istifadə etməyə səsləyirlər.

Yerli ekspertlərin sözlərinə görə, problemin həll olunmaması Ermənistanın qeyri-konstruktiv mövqeyi, işğalçı dövlətin bu gün sanksiyalara məruz qalmaması və beynəlxalq hüquq normalarına meydan oxuması ilə bağlıdır.

Politoloqların fikrincə, 20 ildir səsləndirilən bəyanatlar münaqişənin həllində hər hansı bir cüzi də olsa irəliləyişə səbəb olmayıb. Əgər işğalçı Ermənistana təzyiqlər olmasa, münaqişənin diplomatik yolla həll daha da mürəkkəbləşir. Böyük dövlətlər, beynəlxalq təşkilatlar həqiqətən də, müharibənin yenidən alovlanmasını istəmirlərsə, işğalçı dövlətə təzyiq etməlidirlər.

Bu, ən qorxulusudur

Birgə bəyanatda hərbi gücdən istifadənin yalnız bölgə xalqlarının uzun müddətdir ki, çəkdikləri əzab və əziyyətləri artıracağı qeyd olunur.

Rusiya İctimai-Siyasi Tədqiqatlar Mərkəzinin direktoru, politoloq Vladimir Yevseyevprezidentlərin Los-Kabos bəyanatını şərh edərkən bildirib ki, həmsədr ölkələrinin başçıları Azərbaycan və Ermənistanı Dağlıq Qarabağ danışıqlarını sürətləndirməyə çağırıblar: "Amma Azərbaycanla Ermənistan arasında vəziyyət daha da gərginləşir. Ən böyük problem də ondan ibarətdir ki, gərgin vəziyyət münaqişə zonası olan Dağlıq Qarabağ ərazisində deyil, birbaşa Azərbaycanla Ermənistanın sərhədində müşahidə olunur. Əgər gərgin vəziyyət Dağlıq Qarabağ ərazisində olsaydı, buna bir qədər sakit yanaşmaq olardı. Lakin silahlı toqquşmaların Azərbaycanla Ermənistanın sərhədində getməsi vəziyyəti daha da gərginləşdirir. Bu zaman Rusiyanın problemin həllində mövqe tutması çətinləşir. Rusiya Ermənistanın ərazi bütövlüyünü qorumaq barədə öhdəlik götürüb. Ona görə də, bu mənada müharibə başlanacağı təqdirdə Rusiya üçün neytrallığı qorumaq çətin olacaq. Çünki söhbət Ermənistanın ərazi bütövlüyünün itirilməsindən gedir. Bu səbəbdən də heç olmasa, Azərbaycan-Ermənistan sərhədində gərginliyi azaltmaq lazımdır. Təbii ki, Dağlıq Qarabağ konfliktində də gərginliyin artması yaxşı hal deyil".

Rusiyalı politoloq hesab edir ki, Dağlıq Qarabağda müharibənin başlanması bütün regionu odun içinə atacaq. Bu, ən qorxulusudur.

Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə