Diş kökü infeksiyasının dəhşətli FƏSADLARI - ARAŞDIRMA

Diş toxumasını meydana gətirən mina və dentin təbəqəsi diş kökünü qoruyur. Diş kökü iltihabı diş kökünün ucunda meydana gələn bir infeksiyadır. Sınıq, boşluq və ya travma kimi müxtəlif səbəblərdən bu strukturların bütövlüyünün pozulması zərərli bakteriyaların diş kökünə çatmasına səbəb olaraq diş kökündə iltihaba səbəb olur. Bu infeksiya kök ucuna yayılaraq infeksiyanın sümüyə yayılmasına və nəticədə absesə səbəb ola bilər. Diş kökünün iltihabı uşaqdan qocaya kimi hər kəsdə baş verə bilər.

Diş kökü infeksiyasının səbəbləri nədir?

SİA mövzu ilə bağlı araşdırma aparıb.

Bakteriyaların dişə və ya ətrafdakı toxumalara daxil olması üçün açılış yaradan hər şey diş kökü infeksiyasına səbəb ola bilər. Diş kökünün infeksiyasının səbəblərini aşağıdakı kimi sıralamaq olar:

-çürük,

-dişlərin qırılması,

-diş zədələnməsi,

-dişləri sıxma və ya sıxma kimi dişlərdə daimi travmaya səbəb olan davranışlar.

Diş kökü infeksiyasının əlamətləri hansılardır?

Diş kökünün iltihabının simptomlarına aşağıdakılar daxildir:

ağrı, diş ətində şişlik, üzün şişməsi, ağızda pis dad və pis qoxu, diş ətinin qanaması, soyuğa və istiyə qarşı həssaslıq, yüksək hərarət, halsızlıq, udma və çeynəmədə çətinlik, ağzı açmaqda çətinlik, diş ətrafında həssaslıq, limfa düyünlərinin şişməsi və diş ətində abses (iltihab) əmələ gəlməsi.

Diş kökü infeksiyasına diaqnoz necə qoyulur?

-Dişlərə toxunma: Kökündə absesi olan diş adətən toxunma və təzyiqə həssas olur.

-Rentgen: Ağrılı dişin rentgenoqrafiyası absesi müəyyən etməyə kömək edə bilər. Diş həkimi həmçinin infeksiyanın yayılmasını və digər nahiyələrdə abseslərə səbəb olub-olmadığını müəyyən etmək üçün rentgen şüalarından istifadə edə bilər.

-KT müayinəsi: İnfeksiyanın digər nahiyələrə, xüsusən də boyun nahiyəsinə yayıldığı hallarda infeksiyanın nə qədər ağır olduğunu görmək üçün CT müayinəsi təyin oluna bilər.

Diş köklərini necə müalicə edirlər?

Müalicə iltihaba və xəstənin ümumi vəziyyətinə görə dəyişə bilər. Müalicənin məqsədi diş kökündəki infeksiyadan xilas olmaq olsa da, müalicə aşağıdakı üsullarla edilə bilər.

-Absesin drenajı: Diş həkimi absesdə kiçik bir kəsik açır və yığılan irinlərin xaricə axmasına şərait yaradır, sonra nahiyəni duzlu su ilə yuyur. Bu prosedurun sonunda şişkinlik azalır.

-Kanal müalicəsi: Bu müalicə infeksiyadan xilas olmağa və yoluxmuş dişi xilas etməyə kömək edir. Bunun üçün diş həkimi xəstə mərkəzi toxumanı (pulpa) çıxarır və absesi drenaj edir. Diş həkimi daha sonra dişin pulpa kamerasını və kök kanallarını dolduraraq bağlayır.

-Dişlərin çəkilməsi: İltihabdan təsirlənən dişi başqa üsullarla xilas etmək mümkün olmadıqda, diş həkimi dişi çıxarır və absesi drenaj edir.

-Antibiotiklərdən istifadə: İnfeksiya yaxınlıqdakı dişlərə, çənəyə və ya digər nahiyələrə yayıldıqda, diş həkimi daha da yayılmasının qarşısını almaq üçün antibiotiklərdən istifadə etməyi tövsiyə edir.

Diş kökü infeksiyası haqqında ən çox verilən suallar:

Diş kökünün iltihabı üçün risk faktorları hansılardır?

Diş kökü infeksiyasının risk faktorlarını aşağıdakı kimi sıralamaq olar:

Pis diş vərdişləri və zəif ağız gigiyenası: Dişlərə və diş ətlərinə düzgün qulluq etməmək. Məsələn, gündə iki dəfə dişlərinizi fırçalamamaq və diş ipi istifadə etməmək kimi vərdişlər diş problemləri riskinizi artıra bilər. Bu vəziyyətə diş çürüməsi, diş əti xəstəliyi, diş absesi və digər diş- ağız fəsadları daxil ola bilər.

Şəkərli məhsulların həddindən artıq istehlakı: Şirniyyat və qazlı içkilər kimi şəkərlə zəngin məhsulların tez-tez yeyilməsi və içilməsi mövcud çürüklərin irəliləməsinə və diş absesinə çevrilməsinə səbəb ola bilər.

Quru ağız: Quru ağız diş çürüməsi riskini artıra bilər. Ağız quruluğu tez-tez müəyyən dərmanların yan təsirləri və ya yaşlanma ilə bağlı problemlər nəticəsində yaranır.

Siqaret çəkmək: siqaret çəkənlərin diş infeksiyasına tutulma ehtimalı siqaret çəkməyənlərə nisbətən təxminən iki dəfə çoxdur.

Bədənə yayılan diş kökü infeksiyasının əlamətləri hansılardır?

Diş kökünün iltihabının bədənə yayıldığı hallarda adətən ağrı, qızdırma, şişkinlik, halsızlıq və yorğunluq kimi ümumi simptomlar meydana çıxır.

Diş kökünün iltihabı əməliyyatı necə aparılır?

Həkim bu vəziyyətdə tətbiq olunacaq müalicə üsulunun dişin cərrahi çıxarılması olduğuna qərar verərsə, diş çəkilişi həyata keçirilir.

Diş kökünün iltihabından qurtulmaq üçün neçə günə lazımdır?

Diş kökünün iltihabının nə qədər davam edəcəyi sualına qəti cavab yoxdur. Tətbiq ediləcək müalicə növü prosesi müəyyən edir. Ona görə də sağalma üçün dəqiq vaxt vermək düzgün deyil.

Diş kökünün iltihabı üçün bitki mənşəli həlli varmı?

Diş kökünün iltihabı peşəkar kömək tələb edən problemdir. Diş kökünün iltihabı üçün bitki mənşəli həll yoxdur.

Diş rentgenində iltihab görünürmü?

Diş iltihabı kəskin olduqda rentgen ilə müəyyən edilə bilməsə də, sonrakı mərhələlərdə rentgendə görünə bilər.

Diş kökünün iltihabı öz-özünə yox olur?

Diş kökünün iltihabı müalicə edilmədikcə öz-özünə keçməyəcək. Diş kökünün infeksiyası dişin içindəki pulpanın ölməsinə səbəb olarsa, diş ağrısının dayanmasına səbəb ola bilər. Bu bölgədəki sinirlər artıq fəaliyyət göstərmir, ağrının dayanmasına və hiss olunmasına mane olur. Bununla belə, bakteriyalar ətrafdakı toxumaları yaymağa davam edir. Diş infeksiyası əlamətlərinin olduğu hallarda diş həkimi ağrı olmasa belə onları mütləq müayinə etməlidir.

Diş kökünün iltihabı müalicə olunmazsa nə baş verir?

Diş kökünün infeksiyası müalicə olunmazsa, iltihab ətraf toxumalara yayıla bilər. Xroniki iltihablar ağızda infeksiya mərkəzi olaraq qala və digər pozğunluqlara səbəb ola bilər.

Yoluxmuş diş kökü olan diş çıxarıla bilərmi?

Əgər diş kökünün iltihabı müalicə olunmursa, diş mütləq çəkilməlidir.

Diş kökünün iltihabı partlayarsa nə olar?

Diş kökünün iltihabı partlayanda içindəki maye dağılır. Ancaq bu iltihab aradan qalxsa belə, yenidən baş verəcəyi üçün müalicə edilməlidir.

Diş iltihabı orqanizmə zərər verirmi?

Diş iltihabı bədənə sistemli təsir göstərə bilər. Xəstəliyə səbəb olan bakteriyalar yoluxmuş dişdən qana daxil olduqda, müxtəlif sağlamlıq problemləri yarana bilər. Bədən bakteriya və viruslar tərəfindən hücuma məruz qaldıqda fərqli reaksiya verir. Bəzi sağlam insanlar müalicə olunmamış diş infeksiyalarından zərər görməsələr də, bəzi xəstələrdə aşağıdakı sağlamlıq problemləri ola bilər:

Sümük infeksiyası: Yoluxmuş dişə yaxın olan bakteriyaların ilk hədəfi onu əhatə edən sümüklər, o cümlədən çənə sümüyüdür. Sümük infeksiyası və ya osteomielit, qan dövranından keçən bakterial infeksiya səbəbiylə sümük iliyinin və ya sümüyün iltihabıdır. Ağır osteomielit halları çox ağrılıdır və sümük quruluşunu zədələyir. Ən pis vəziyyət, bakteriyaların bədənə qalib gəlməsi və həyat üçün təhlükə yaratmasıdır. Müalicə 4-6 həftə davam edə bilən antibiotiklər və antifungal dərmanlar kursunu əhatə edir.

Sinuslarınızdakı qan damarlarının infeksiyası: Kavernoz sinus trombozu, beynin dibində qan laxtalanması ilə nəticələnən sinuslardakı qan damarlarının infeksiyasıdır. Gözlərdən, burundan, qulaqlardan və ya dişlərdən infeksiyanın üzün ətrafındakı damarlardan keçdiyi və daha çox üz pozğunluqlarına səbəb olduğu nadir və həyati təhlükəsi olan bir xəstəlikdir. Ancaq bu, son dərəcə təhlükəlidir və diaqnozdan dərhal sonra müalicə edilməlidir. Bu pozğunluğu müalicə etməyin ən yaxşı yolu bir sıra testlər vasitəsilə infeksiya mənbəyini müəyyən etmək və xəstəliyə səbəb olan bakteriyaları zərərsizləşdirməkdir.

Parafaringeal abses: Parafaringeal abses, boynun dərin hissəsində, hipoid sümüyünün yaxınlığında yerləşən bir infeksiyadır. Yoluxmuş nahiyənin şişməsi tənəffüs yollarını bağlaya və xəstələrin nəfəs almaqda çətinlik çəkməsinə səbəb ola bilər. Parafaringeal absesin simptomları arasında boğaz ağrısı, qızdırma və boyun şişməsi var. Boğazdakı absesi boşaltmaq üçün cərrahi müalicə olunur. Əgər aşkar edilməzsə, abses karotid arteriyaya axa və həyat üçün təhlükə yarada bilər.

Sepsis və ya qan infeksiyası: Müalicə olunmamış diş kökü infeksiyasının ən öldürücü təsiri sepsisdir. Bu, bakterial infeksiya bütün qan dövranına yayıldıqda və immunitet sistemi orqanların parçalanmasına, damarların tıxanmasına səbəb olan bütün sistem iltihabına səbəb olduqda baş verir. Bədəndə adekvat qan axını olmadan qan təzyiqi düşür və böyrəklər, ağciyərlər, qaraciyər septik şok səbəbiylə sıradan çıxır. Bakteriyaların qanda yayılması ilə əlaqəli bir çox tibbi vəziyyət sepsisə səbəb ola bilər. Buna görə də diş kökü infeksiyası heç vaxt adi hal kimi qəbul edilməməlidir.

İltihablı dişləri fırçalamaq olarmı?

Dişlər iltihablı olsa belə, fırçalama davam etdirilməlidir.

Diş kökünün iltihabı üçün nə yaxşıdır?

Diş kökünün iltihabı peşəkar kömək tələb edən problemdir.

Diş kökünün iltihabının qarşısını almaq olarmı?

Diş kökünün infeksiyasının qarşısını almaq üçün diş çürüməsinin qarşısını almaq lazımdır.

Diş çürüməsinin qarşısını almaq üçün isə aşağıdakılar edilməlidir:

- Tərkibində flüor olan diş pastası ilə gündə ən azı iki dəfə dişləri iki dəqiqə fırçalayın;
- Hər gün dişlərinizin arasını təmizləmək üçün diş ipindən istifadə edin;
- Diş fırçasını hər 3-4 aydan bir dəyişdirin;
- Sağlam qidalanın, şəkərli qidaları və yemək arası qəlyanaltıları azaldın;
- Diş müayinələri və peşəkar dişlərin təmizlənməsi üçün müntəzəm olaraq diş həkiminə baş çəkin;
- Siqareti atın;
- Lazım olduqda diş çürüməsinə qarşı antiseptik ağız yaxalama suyundan istifadə edin.

Ayşən Vəli