Uşaqlıq travması, bir insanın həyatının ilk illərində məruz qaldığı mənfi hadisələr və ya şərtlər nəticəsində baş verən çətin təcrübələrdir. SİA xəbər verir ki, bu təcrübələrə tez-tez emosional, fiziki və ya cinsi istismar, məişət zorakılığı, tərkedilmə, ağır xəstəlik və ya itki kimi hadisələr daxil ola bilər. Uşaqlıq fərdin şəxsiyyətini formalaşdırdığı, emosional təməllər qoyduğu və münasibətləri öyrəndiyi kritik bir mərhələdir. Buna görə də, bu dövrdə yaşanan travmatik hadisələr fərdin ümumi həyat keyfiyyətinə təsir göstərə bilər.
Uşaqlıq travmasının əsas xüsusiyyətləri:
Emosional istismar: Uşağı daimi tənqid və ya emosional laqeydlik kimi davranışlara məruz qoymaq.
Fiziki zorakılıq: uşağa qəsdən fiziki zərərvurma hərəkətləri.
Cinsi istismar: Uşağın razılığı olmadan cinsi hərəkətlərə məruz qalması.
Tərketmə: Valideynlərin və ya baxıcıların emosional geri çəkilməsi və ya fiziki olaraq ayrılması.
Məişət zorakılığı: Ailə üzvləri arasında zorakılığın şahidi olmaq və ya birbaşa məruz qalmaq.
Emosional simptomlar
Depressiya: Uşaqlıqda travma yaşamış uşaqlarda ümidsizlik, halsızlıq və mənasız kədərlər yarana bilər. Uşaq, ümumiyyətlə, həyatdan zövq almamağa başlayır.
Anksiyete: Travma uşaqda daimi narahatlıq, qorxu və narahatlıq hisslərinə səbəb ola bilər. Uşaq gələcəklə bağlı həddindən artıq narahatlıq hiss edə bilər.
Qəzəb Problemləri: Uşaqlıq travması uşaqda qəzəbli partlayışlara və ya hirslənməyə səbəb ola bilər. Uşaq emosional olaraq qeyri-sabit ola bilər.
Davranış simptomları
İntroversiya: Travmadan sonra uşaq sosial cəhətdən geri çəkilməyə, danışmamağa və ya daxili aləmində itməyə meyilli ola bilər. Münasibətlərdən qaça bilər.
Xarici Davranışlar: Uşaqlıq travması uşağın davranışında aqressiya, üsyan və ya məktəb uğursuzluğu kimi problemlər yarada bilər. Uşaq emosional cəhətdən çətin vəziyyətdə ola bilər.
Yuxu problemləri: Travma uşaqda yuxusuzluq, kabuslar və ya həddindən artıq yuxu kimi yuxu problemlərinə səbəb ola bilər.
Bu mövzuyla bağlı psixoloq Vəfa Rəşidova fikir bildirib:
“Uşaqlıq travmasının insan həyatında, gələcəkdə ailə qurmasında, hər problemində, hər bir işində ciddi təsiri var. Yəni belə izah etsək, onun gələcək həyatında, böyük bir rolu var. Təbii ki, travmaların üstünə zamanında düşmək lazımdır". Onun sözlərinə görə, bunları etsək, heç bir dərin problem qalmaz: "Lakin çox vaxt travmaları korreksiya etmirlər, gecikdirirlər və onun üzərində işləmirlər. Bunu aradan qaldırmaq üçün mütləq psixoloqlara müraciət etməlidirlər, amma təəssüf ki, heç bir insan bunu istəmir və eləməyə cəhd göstərmir. Bu da daha bir dərin yer alır və insanın şəxsiyyətinin formalaşmasında deformasiyalar yaradır. Deformasiya nədir? Deformasiya insanda şəxsiyyət pozğunluqları və eyni zamanda, sinirsəl problemlərdir. Bu, hər bir formada, müxtəlif şəkildə onun uğurlarında, şəxsi həyatında, biznesində ciddi travmalar qoya bilir”.
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
USD
EUR
GBP
RUB