...Ukraynaya qarşı tammiqyaslı müharibənin başlamasından üç il yarım sonra Rusiya iqtisadiyyatı formal olaraq böyüməyə davam edir, lakin 2025-ci ilə qədər yavaşlama və struktur balanssızlıq əlamətləri getdikcə daha çox özünü göstərir.
Son illərin artımı əsasən böyük hərbi xərclər, 2022-ci ildə yüksək enerji qiymətləri və Çinlə dərinləşən iqtisadi əlaqələrlə bağlıdır.
SİA-nın əldə etdiyi məlumata görə, Atlantik Şurası yazır ki, indi "hərbi Keyns" modeli öz həddinə çatıb.
Rusiya iqtisadiyyatı həddindən artıq qızıb.
İnflyasiya yüksək olaraq qalır və Mərkəzi Bank mülki sektora zərbə vuraraq əsas faiz dərəcəsini 21 faizə qaldırmağa məcbur olub. İşsizlik 2 faizdən aşağı düşüb ki, bu da əmək çatışmazlığını və gələcək artım üçün məhdud potensialı göstərir.
Getdikcə daha çox resurs hərbi-sənaye kompleksinə yönəldilir və mülki iqtisadiyyatdan investisiya və personalı sıxışdırır.
Avropa Birliyini əvəz edən Çin Rusiyanın əsas xarici tərəfdaşına çevrilib. Lakin münasibətlər asimmetrikdir: Moskva xammalı endirimlə təmin edir və bunun müqabilində Çin maşınqayırma, elektronika və komponentlərini, o cümlədən hərbi sənaye üçün ikili təyinatlı malları idxal edir.
Sanksiya təzyiqi qeyri-bərabər şəkildə artır. AB və Böyük Britaniya neft qiymətlərinin limitini aşağı salmaq da daxil olmaqla məhdudiyyətləri genişləndirir, ABŞ isə daha az ardıcıl hərəkət edir.
Yalnız 2025-ci ilin payızında Vaşinqton “Rosneft” və “Lukoil” şirkətlərinə qarşı sanksiyalar tətbiq etdi və bu da qeyri-müəyyənliyi daha da artırdı.
Hərbi xərclərin ÜDM-in təxminən 8 faizinə çatacağı təxmin edilir.
Kasıb bölgələrdə müqaviləli əsgərlərə və mərhumların ailələrinə ödənişlər müvəqqəti olaraq gəlirləri artırır, lakin onlar sözdə "ölüm iqtisadiyyatı" yaradır və davamlı inkişafa kömək etmir.
Ekspertlər razıdırlar: Rusiya dağılmaq üzrə deyil, daha da hərbiləşdirmənin uzunmüddətli iqtisadi perspektivləri getdikcə daha çox sarsıtdığı "silah və yağ" arasında artan bir seçimlə üzləşir.
Əli Babayev
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
USD
EUR
GBP
RUB
