Covid dərmanları effektlidir? - ARAŞDIRMA

Türkiyə Covid-19 müalicəsində geniş istifadə olunan dərmanların istifadəyə yararsız olduğunu açıqlayıb. Araşdırmalar göstərir ki, dərmanlar tam effektiv deyil. Elm adamları dərmanın yan təsirləri ilə bağlı insanlara xəbərdarlıq ediblər. SİA xəbər verir ki, bir çox ölkədə Covid müalicə protokoluna dərman istifadəsi də daxildir.

Yəni koronavirusu dərmanla müalicə etmək həqiqətən düzgündürmü?

Virusun yaratdığı Covid-19 xəstəliyi üçün dünyada tanınan və ya başqa bir müalicə dərman olmadığı məlumdur. Digər tərəfdən, bir çox ölkədə rəsmi protokollarda və təlimatlarda müalicə üçün tövsiyə olunan bəzi dərmanlar mövcuddur. Covid dərmanları, dünyada pandemiyaya qarşı mübarizədə həm evdə, həm də xəstəxanada xəstəliyin müalicəsində əhəmiyyətli bir yerə sahibdir. Bəzi dərmanlar pulsuz gətirilir və paylanılır.

Əslində dünyada Covid-19-a qarşı dərmanların effektivliyinə dair bir fikir birliyi yoxdur. Digər tərəfdən, bəzi mütəxəssislər həkimlərin dərman əsaslı müalicə sxemlərini inkişaf etdirməsinin çox çətin olduğunu vurğulayırlar, çünki viruslar bakteriyalardan daha müxtəlifdir, daha sürətli mutasiya edir və onlara çatmaq daha çətindir. Geniş spektrli antibiotiklərdən fərqli bakterial infeksiyaların müalicəsi üçün istifadə edilə bilsə də, tək bir virus üçün işləyən bir dərmanın digər viruslara qarşı təsirli olduğu azdır. Məsələn, əvvəlcə hepatit C müalicəsində istifadə olunan remdesivir adlı dərman bir müddət Covid müalicəsi üçün tövsiyə edilmişdir. Lakin sonrakı təcrübələrdə dərmanın koronavirusa qarşı təsirinin çox məhdud olduğu görüldü. Mütəxəssislər bakteriyalardan fərqli olaraq geniş spektrli antiviral dərmanların hazırlanmasının çox çətin olduğunu söyləyirlər. Viruslarla mübarizəni çətinləşdirən bir başqa məsələ də onların gizli dövrünə keçə bilmələridir. HİV və HPV kimi bəzi viruslardan məlum olduğu kimi, yoluxmuş hüceyrələr gizli dövrünə gəldikdə yeni viruslar yaratmırlar. Ancaq hüceyrədə viral bir quruluşa sahib olan tək şey virusun genetik kodlarıdır. Beləliklə, dərman virusların təkrarlanmasına və "qabığına" müdaxilə etməyə çalışdıqda, mübarizə aparmaq üçün heç bir şeyləri yoxdur. Bu isə virusun sağ qalması deməkdir.

Virus gizli dövründən çıxdıqda və yenidən aktivləşdikdə simptomlar geri qayıdır və yenidən dərman müalicəsi tələb olunur. Bu, bədənin dərmana qarşı müqavimət ehtimalını artırır. Virusların həyat dövrü hələ də sirr olaraq qalır və parolları yenicə sındırmağa başlayırıq. Digər tərəfdən, xüsusilə zəif immunitet sistemi olan xəstələrdə virusların daha uzun müddət qalmağının əlamətləri var. Koronavirusun necə işlədiyinə dair araşdırmalarda əhəmiyyətli irəliləyiş əldə edilmişdir, lakin antiviral dərmanların inkişafı ilə bağlı suallar var. İlin sonunda infeksiyaların yenidən ortaya çıxacağı xəbərdarlığını nəzərə alsaq, həkimlərin səyləri bir müddət kölgədə qalacaq.

Müəllif: Qönçə Quliyeva

Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə