...Yaponiyanın Xirosima və Naqasaki şəhərləri nüvə partlayışından sonra normal həyata qayıda bildi, Ukraynanın Çernobıl və Pripyat şəhərləri isə təcrid zonaları olaraq qalır. Faciələrin fərqi partlayışdır..?
SİA xatırladır ki, ABŞ 1945-ci il avqustun 6 və 9-da Yaponiya şəhərlərinə hücum etdi. Bu məqsədlə “Kiçik oğlan” və “Kök adam” bombalarından istifadə edilib - müvafiq olaraq 18 və 21 kiloton trotil.
Hər iki bomba yerdən təxminən yarım kilometr aralıda partlayıb. Hər iki şəhərdəki partlayışlar yüz minə yaxın insanın ölümünə səbəb oldu və növbəti beş ildə daha 300 min insan radiasiyaya məruz qalaraq öldü.
Cəmi dörd il sonra şəhərlər yenidən qurulmağa başladı və hazırda şəhərlərdə bir milyon yarıma yaxın insan yaşayır.
... Çernobıl Atom Elektrik Stansiyasında qəza 1986-cı il aprelin 26-na keçən gecə baş verib. Səbəb nasaz reaktorun sınaqları zamanı artan yükdür. Stansiyanın ətrafında 30 kilometrlik təcrid zonası yaradılıb; o, bu gün də qüvvədədir və hələ də təhlükəli sayılır, baxmayaraq ki, orada iki minə yaxın insan işləməyə davam edir və zonanın yaxınlığında iki yüz nəfər yaşayır.
Partlayışlar müxtəlif səviyyələrdə qalıq radioaktivliyə malikdir.
…“Popular Science” izah edir ki, reaktorun işi uzun müddət enerji təmin etməkdir və o, partlamamalıdır. Bomba minimum vaxt ərzində maksimum ziyana səbəb olur, infeksiya baxımından bombadan istifadənin nəticələri mümkün qədər aşağı olmalıdır.
Bomba və reaktor müxtəlif izotoplardan istifadə edir və Çernobıl qəzası uzunmüddətli yod, sezium, stronsium, plutonium və americium da daxil olmaqla daha geniş spektrli radionuklidlər buraxıb.
Beləliklə, partlayışlar arasındakı fərq radiasiya ilə çirklənmə səviyyəsidir. Müxtəlif hesablamalara görə, Amerika bombalarında 2-7 ton nüvə yanacağı yerləşə bilərdi.
…Pripyatdakı partlayış zonasında yanacaqla yanaşı, torpağa dərindən nüfuz edən radioaktiv tullantılar olub. Bu ərazinin bərpası üçün yüz illər lazım olacaq. Həmçinin qeyd edilir ki, partlayışın yeri də rol oynayıb - yerin üstündə partlayan bombalar torpağa elə də güclü təsir göstərməyib və radioaktiv tullantılar tez bir zamanda təhlükəli olmaqdan çıxır.
Çernobıl İstisna Zonasında DNT-si radiasiya nəticəsində zədələnmiş heyvan və bitkilər üçün biosfer qoruğu yaradılıb. Çernobıl qəzası bütün canlıları öldürməsə də, çox uzun müddət ciddi iz buraxdı. Əvvəllər Ukrayna Belarusla sərhədin bir hissəsini təcrid zonasından çıxarıb, lakin bu, sərhəddə təhlükəsizliyin təmin edilməsi üçün edilib. Ukrayna həmçinin Çernobıl zonasının bərpası üçün 7 milyon avro ayırmağı planlaşdırır.
Əli Babayev
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
.png "Hava gəmisi “Pansir S-1” HHM sistemi ilə vurulub")
USD
EUR
GBP
RUB