...Yuxu təkcə keçmiş hadisələrin yaddaşda möhkəmlənməsinə kömək etmir, həm də beyni yeniləri xatırlamağa hazırlayır. SİA-nın məlumatına görə, Nature Communications jurnalında araşdırma dərc edən yapon alimləri belə nəticəyə gəliblər. Alimlər siçanlar üzərində apardıqları təcrübədə xatirələrin formalaşmasına cavabdeh olan xüsusi neyronların - enqram hüceyrələrinin fəaliyyətini izləyiblər.
Gözlənildiyi kimi, bu hüceyrələr yaddaşın konsolidasiyasında iştirak edərək yaddaqalan hadisələrdən sonra yuxu zamanı aktivləşdirilib. Bununla belə, tədqiqatçılar başqa bir qrup neyron – “gələcək engram hüceyrələri” də kəşf ediblər.
Hələ xüsusi xatirələrlə əlaqəli olmasalar da, yuxuda onlar artıq iştirak etmiş yaddaş hüceyrələri ilə aktiv şəkildə qarşılıqlı əlaqədə olmağa başlayıblar. Daha sonra yeni hadisələri qeyd edən bu hüceyrələrdir.
Alimlər hipokampusun neyron şəbəkəsi modelində prosesi modelləşdirməklə göstəriblər ki, bu cür qarşılıqlı təsirlər yuxu zamanı baş verən neyronlar arasında əlaqələrin yenidən qurulmasından asılıdır.
Bu proseslər, tədqiqatçıların fikrincə, təkcə keçmişin daha yaxşı yadda saxlanmasına kömək etmir, həm də beyni yeni məlumatların daha effektiv mənimsənilməsinə hazırlayır. Müəlliflər vurğulayırlar ki, öyrənmə hadisələri arasında yuxu keyfiyyəti sonradan yadda saxlamaq qabiliyyətinə təsir edir. Bu kəşfin təhsil sistemləri və yaddaş pozğunluqlarının müalicəsi üçün təsiri ola bilər.
Nazlı Almuradova
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə