Alimlər “ağrı açarı” kəşf ediblər...

Bu kəşf ağrı kəsicini daha təhlükəsiz edə bilər...

...Tulane Universitetinin alimləri ağrının müalicəsini dəyişdirə, öyrənmə və yaddaş anlayışımızı inkişaf etdirə biləcək sinir hüceyrələri arasında əvvəllər məlum olmayan siqnal mexanizmini müəyyən ediblər.

SİA xəbər verir ki, tədqiqatın nəticələri Science jurnalında dərc edilib.

Tədqiqatçılar zədədən sonra neyronların normal hərəkət və qavrayışa təsir etmədən ağrı siqnal yollarını aktivləşdirən bir ferment ifraz edə biləcəyini aşkar ediblər.

Tədqiqat rəhbəri Metyu Dalvanın sözlərinə görə, bu, neyron rabitəsinin prinsipial olaraq yeni bir anlayışını təmsil edir. Komanda sinir hüceyrələrinin VLK (onurğalı tək kinaz) fermentindən istifadə edərək hüceyrədənkənar məkanda siqnal ötürməyə qadir olduğunu aşkar edib.

Bu ferment neyronlar arasında zülalları dəyişdirir və bununla da siqnalı artırır.

...Fosforlaşmanın hüceyrə membranının xaricindəki hüceyrə qarşılıqlı təsirlərini idarə etdiyi ilk hallardan birini nümayiş etdirdik. Bu, hüceyrə davranışının tənzimlənməsi ilə bağlı tamamilə yeni bir perspektiv açır və içəri nüfuz etmək əvəzinə hüceyrənin xaricində təsir göstərən dərmanlar yaratmaq üçün daha sadə bir yanaşma təklif edir.

Bunu Dalva qeyd edib.

Alimlər aktiv neyronların ağrı həssaslığı, öyrənmə və yaddaşda iştirak edən reseptorun fəaliyyətini artıran VLK ifraz etdiyini aşkar ediblər.

Tədqiqatçılar fermenti siçanlarda ağrı neyronlarından çıxardıqda, onlar əməliyyatdan sonrakı tipik ağrı hiss etməyi dayandırdılar, lakin normal motor və hiss funksiyalarını saxladılar.

Əksinə, VLK əlavə etmək ağrı reaksiyasını gücləndirdi. Dallas Ağrı Tədqiqat Mərkəzinin direktoru Ted Praysın sözlərinə görə, bu kəşf sinaptik plastikliyin əsas mexanizmlərinə - neyronlar arasındakı əlaqələrin gücündə dəyişiklikləri müəyyən edən və yaddaşın formalaşmasına təsir edən proseslərə toxunur.

Yeni tapıntılar həmçinin daha təhlükəsiz ağrı idarəetmə metodlarının inkişafına gətirib çıxara bilər.

NMDA reseptorlarını birbaşa hədəf almaq əvəzinə, VLK kimi fermentlərin funksiyasına müdaxilə ənənəvi yanaşmalarla əlaqəli təhlükəli yan təsirlərdən qaçınır.

Alimlər hesab edirlər ki, bu kəşf tibbi müdaxilələrin əsaslı yeni bir sinfinin - hüceyrə xaricindəki hüceyrə zülallarının qarşılıqlı təsirini idarə etmək üsullarının hazırlanması istiqamətində ilk addımlardan biri ola bilər.

Bu yanaşma dərmanın inkişafını sadələşdirə və mənfi təsirlər riskini azalda bilər, çünki dərmanın hüceyrəyə nüfuz etməsinə ehtiyac yoxdur.

Tədqiqatçılar üçün növbəti addım bu mexanizmin bir neçə zülalla məhdudlaşdığını və ya daha geniş, lakin hələlik zəif başa düşülən bir sistemin bir hissəsi olub olmadığını yoxlamaqdır.

Təsdiqlənərsə, bu, nevroloji xəstəliklər üçün yeni müalicə strategiyalarının hazırlanmasına təsir göstərə bilər.

Əli Babayev

Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə