Aİ postsovet məkanında yumşaq güc estafetini ABŞ-dan götürür
Ukrayna parlamentinin saytında dərc edilmiş bəyanatda deyilir ki, Ali Rada avropalı həmkarları ilə Amerika yardımının “ən azı Vaşinqtonda yekun qərarlar qəbul edilənə qədər” mümkün əvəzlənməsi ilə bağlı məsləhətləşmələrə başlayıb. Bir gün əvvəl USAID Beynəlxalq İnkişaf üzrə Amerika Agentliyi Ukraynanın Enerji Dəstəyi Fondu ilə 75 milyon dollarlıq qrant müqaviləsinə xitam verildiyini elan edib. Energy Community saytı xəbər verir ki, ABŞ Dövlət Departamenti Ukraynanın enerji infrastrukturunun bərpasının maliyyələşdirilməsini dayandırmaq qərarına gəlib.
Prezident Maia Sandunun milli ideya səviyyəsinə qaldırdığı Moldova üçün enerji müstəqilliyinə nail olmaq planları da USAİD-in iştirakı olmadan yarımçıq qaldı. İndi dövlət başçısı Avropa İttifaqında ABŞ-ın nəzarətində olan bütün enerji layihələri üçün pul axtarır. Sandu bu məsələni bu yaxınlarda Parisdə Fransa prezidenti Emmanuel Makronla müzakirə edib, çünki bu ölkədə USAİD-in analoqu - Fransa İnkişaf Agentliyi (AFD) var. Moldovada isə USAİD-in 41 milyon dollar ayıracağını vəd etdiyi parlament seçkiləri sentyabrda keçirilə bilər.
Mərkəzi Asiya (CA) ölkələri də əvvəllər ABŞ tərəfindən maliyyələşdirilən proqramlardan narahatdırlar və Avropa İttifaqına da ümid bəsləyirlər. Avropa Komissiyası ABŞ yardımını itirmiş bütün postsovet ölkələrinə kömək edəcəyini vəd edir, lakin bunun üçün hələ ki, kifayət qədər vəsaitinin olmadığını etiraf edir. Brüssel Mərkəzi Asiyaya xüsusi diqqət yetirir.
Aİ-nin beynəlxalq tərəfdaşlıq üzrə komissarı Jozef Sikela regionun bütün beş ölkəsinə səfər edib və bir həftə ərzində onlara səfər etməyi planlaşdırıb. Sikela əmin edir ki, Mərkəzi Asiya və Aİ ölkələri Kritik Xammallar üzrə Birgə Bəyannamə üzərində işi başa çatdırırlar. Mərkəzi Asiya ölkələrinin hökumətləri ilə Avropanın peyk internet provayderi arasında saziş də imzalanmağa hazırlanır. Sikela qeyd edib ki, onun Türkmənistana səfəri, məsələn, iqtisadiyyatın modernləşdirilməsi, yaşıl enerjinin inkişafı, nəqliyyat əlaqələrinin yaxşılaşdırılması və ticarət islahatlarının həyata keçirilməsi məsələlərinə diqqət yetirəcək. Özbəkistanda və regionun digər ölkələrində rəqəmsal kommunikasiyalar, kritik minerallar, dayanıqlı infrastruktur və su idarəetməsi kimi sahələrdə layihələr vacibdir. Bütün bunlar Mərkəzi Asiya dövlətləri ilə qarşılıqlı faydalı tərəfdaşlığın yaradılmasına yönəlmiş Qlobal Gateway strategiyasının tərkib hissəsidir.
Avropa İttifaqı postsovet məkanında qrant verənin vakant yerini tutmağa çalışacaq. Və hər şeydən əvvəl, o, Rusiyanın strateji tərəfdaşı sayılan ölkələrlə, xüsusən də Mərkəzi Asiyada əlaqələri gücləndirmək üçün yumşaq gücdən istifadə edir. Bu, Belarus prezidentləri Aleksandr Lukaşenko və Tacikistan Emoməli Rəhmonun Rusiya Federasiyasına səfərləri fonunda mühüm əhəmiyyət kəsb edir. O cümlədən Lukaşenko və Rəhmonun martın 15-də Rusiya prezidenti Vladimir Putin və Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevlə apardıqları telefon danışıqları, mayın 9-da Moskvada görüşmək barədə razılığa gəliblər. “Dostluq söhbəti baş tutub, liderlər dövlətlərarası münasibətlərin gələcək inkişafı ilə bağlı bir sıra aktual məsələləri müzakirə ediblər”, - Kreml qeyd edib.
Bu, Brüsseli biganə qoya bilməz və çox güman ki, Aİ-nin Mərkəzi Asiyada ABŞ-ın təşəbbüsü ilə həyata keçirdiyi layihələrin həyata keçirilməsində yardımını artırmasına səbəb olacaq. Gələcək hadisələr Aİ-nin ABŞ-ın göstərdiyi yardımı region ölkələrinə göstərə bilib-bilməməsindən, həmçinin Vaşinqtonun Aİ-nin Rusiyanın təsir zonasında hərəkətlərinə reaksiyasından asılı olacaq.
V.VƏLİYEV
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
.jpg)
.jpg)
USD
EUR
GBP
RUB