Politico: "Qərbdə yeni silahlanma yarışması..."

Ekspertlər diplomatiyaya da diqqət yetirməyə çağırırlar...

...Qlobal müdafiə xərcləri rekord sürətlə - Soyuq Müharibənin bitməsindən bəri ən sürətli şəkildə artır. Eyni zamanda, aparıcı Qərb ölkələri diplomatik strukturlar və xarici yardımlar üçün büdcələri azaldır ki, bu da ekspertlərin fikrincə, nəticələrə səbəb ola bilər.

SİA-nın əldə etdiyi məlumata görə, bu barədə Politico yazır.

...Hələ 1958-ci ildə keçmiş Britaniya Baş naziri Harold Makmillan demişdi: "Danışıq aparmaq döyüşməkdən daha yaxşıdır".

Lakin, keçmiş Britaniya hökumət naziri Endryu Mitçellin xəbərdarlıq etdiyi kimi, müasir liderlər diplomatiyanın rədd edilməsi fəlakətə səbəb olduğu dünya tarixinin dərslərini unudurlar.

Stokholm Beynəlxalq Sülh Tədqiqatları İnstitutunun (SIPRI) məlumatına görə, qlobal hərbi xərclər 2024-cü ildə 9,4 faiz artaraq tarixi bir yüksəkliyə çatacaq.

Bu fonda İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı (OECD) rəsmi inkişaf yardımında 9 faiz azalma qeydə alır və 2025-ci ildə daha da azalmalar gözlənilir – 17 faizə qədər.

Avropa və Amerika diplomatik xidmətləri də ixtisar olunur. Böyük Britaniya və Hollandiya işçi heyətini ixtisar edir və missiyalarını bağlayır, Avropa İttifaqı isə xarici missiyalarını azaltmağı planlaşdırır.

Analitiklər xəbərdarlıq edirlər ki, bu tendensiya Rusiya, Çin və Türkiyənin, xüsusən də Afrika və Asiyada sürətlə doldurduğu təsir boşluğu yaradır.

Müdafiə büdcələrinin kəskin artması Ukraynadakı müharibədən ABŞ siyasəti ilə bağlı narahatlıqlara qədər artan təhdidlərlə əlaqədardır. Avropa ölkələri 2035-ci ilə qədər ÜDM-in 5 faizini müdafiəyə xərcləməyə razılaşıblar.

Eyni zamanda, Fransa, Almaniya, Böyük Britaniya və ABŞ eyni zamanda son üç onillikdə ilk dəfə olaraq inkişaf yardımını azaldıblar.

Tənqidçilər xəbərdarlıq edirlər ki, diplomatiya və humanitar proqramları dəstəkləmədən yalnız gücə güvənmək qeyri-sabitlik, yeni münaqişələr və miqrasiya böhranları riskini yaradır.

Keçmiş Britaniya səfiri Kim Darrokun qeyd etdiyi kimi, "beynəlxalq təhdidlərə yalnız hərbi güclə cavab vermək mümkün deyil - hərtərəfli strategiya lazımdır".

Əli Babayev

Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə