...Bəzi özəl şirkətlər qəti şəkildə inanırlar ki, Ayda helium-3 hasilatı potensial böyük gəlir mənbəyidir. Bəs bu sərmayə öz bəhrəsini verə bilərmi və bu resurs ümumiyyətlə Yer kürəsində nə üçün lazımdır?
SİA-nın məlumatına görə, Space.com məsələni araşdırıb. Problem ondadır ki, helium-3 yataqlarının xəritəsini çəkmək, prosedurun harada həyata keçirilməsindən asılı olmayaraq - orbitdən birbaşa Ay səthinə qədər çətin işdir.
Uzun illərdir ki, alimlər dəfələrlə helium-3-ün 20 meqaelektron volt bölgəsində yüksək enerjili qamma şüalanmasından istifadə etməklə hasil oluna biləcəyini təklif ediblər.
Ancaq hər kəs bu nəzəriyyə ilə razılaşmır: bəzi tədqiqatçılar bu metodun effektiv olması üçün Ayda kifayət qədər helium-3 olmadığını düşünürlər.
Başqa bir nəzəriyyə, helium-3 yataqlarının ilmenit adlanan titan tərkibli mineraldan istifadə edərək xəritələşdirilməsini təklif edir.
Bu mineralın böyük yataqlarının mövcud olduğu yerlərdə böyük miqdarda helium-3 tapılma ehtimalı var.
İzotopun çıxarılması potensialı bir çox özəl şirkətlərin diqqətini cəlb edib.
Məsələn, Ceff Bezosun Blue Origin şirkətinin keçmiş texnoloqları tərəfindən qurulan Interlune, Ayda insanların uzunmüddətli mövcudluğunu dəstəkləmək və gələcəkdə tam hüquqlu kosmik iqtisadiyyat yaratmaq üçün Ay resurslarından istifadə etmək niyyətindədir.
Lakin helium-3 prioritetdir.
Interlune hesab edir ki, ona olan tələbat tezliklə artacaq, bu da əsasən kvant kompüterlərində superkeçiricilərin istifadəsi ilə bağlıdır.
Kvant kompüter çiplərinin düzgün işləməsi üçün mütləq sıfıra qədər soyudulmalıdır və bu prosesdə helium-3 əsas rol oynayır.
Bir kiloqram üçün 20 milyon dollar qiymətə əsaslanaraq, Interlune yalnız helium-3 hasilatından qazanc əldə etməyi gözləyir.
Kvant kompüterləri üçün kriogen soyutma sistemləri istehsalçısı olan Bluefors artıq hər il 10 000 litr izotop almaq üçün müqavilə imzalayıb.
Helium-3-ü axtarmaq üçün Interlune Aya NASA ilə birgə hazırlanmış zond göndərəcək.
Şirkət həmçinin 2027-ci il üçün Prospect Moon adlı öz missiyasını hazırlayır. Onun məqsədi Ay reqolit nümunələrini toplamaq və kütlə spektrometrindən istifadə edərək helium-3 üçün analiz etmək olacaq.
Magna Petra potensial izotop çıxarılmasına fərqli bir yanaşma araşdırır. O, Ayın milyardlarla il ərzində günəş küləyi hissəciklərini udmuş bir növ "ulduz süngəri" olduğuna inanır. Buna görə də, Magna Petra qazıntılara ehtiyac duymadan qaz halında olan izotop atomlarını toplayaraq, yer üzündə mineral çıxarılması üçün ənənəvi olan helium-3 tədarük zəncirinin əsas halqasına çevrilmək niyyətindədir.
Şirkət Yaponiyanın iSpace kosmik agentliyi ilə əməkdaşlıq edərək qarşıdan gələn Ay missiyalarını həyata keçirməyi planlaşdırır.
Əli Babayev
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
USD
EUR
GBP
RUB