Avropa Məhkəməsi Avropa Komissiyasının Rusiyanın Rosatom korporasiyası tərəfindən inşa edilməli olan Paks II AES-in iki yeni blokunun tikintisini Macarıstanın maliyyələşdirməsinə dair təsdiqini ləğv edib.
SİA-nın məlumatına görə, “Financial Times” yazır ki, bu barədə qərar sentyabrın 11-də Lüksemburqda qəbul edilib.
...Məhkəmənin qərarına görə, Avropa Komissiyası Budapeştin Rosatom ilə birbaşa müqavilələrini açıq tender keçirmədən təsdiqləyən 2017-ci il qərarını kifayət qədər əsaslandırmadı.
...Komissiya açıq tender keçirmədən qəbul edilən bu birbaşa qərarın Avropa İttifaqının dövlət satınalmaları qaydalarına uyğun olub-olmadığını müəyyən etməli idi. Komissiya bu qərarın kifayət qədər əsaslandırılmadığı qənaətinə gəldi.
“Financial Times” məhkəmənin qərarından sitat gətirir.
...Macarıstan hökuməti layihənin icrasını davam etdirmək niyyətində olduğunu açıqlayıb. Avropa İttifaqı məsələləri üzrə nazir Yanos Boka vurğulayıb ki, “məhkəmə layihəni dövlət satınalmaları qaydalarına uyğun gəlmədi, ancaq onun əsaslandırılmasını qeyri-qənaətbəxş hesab etdi”.
O, əlavə edib ki, “indiki templə Paksa investisiyaların dayandırılması” üçün heç bir hüquqi əsas yoxdur. Avropa Komissiyası qərarın mahiyyətini şərh etməkdən çəkinərək, "qərarı diqqətlə araşdıracağını və gələcək addımları nəzərdən keçirəcəyini" söylədi.
Layihənin ilkin təsdiqinə qarşı məhkəmə iddiası 2022-ci ildə aşağı instansiya məhkəməsində uduzan, lakin apellyasiya şikayətində uğur qazanan Avstriya tərəfindən qaldırıldı.
...Paks 2 layihəsi hər birinin gücü 1200 MVt olan, VVER-1200 reaktorları olan iki enerji blokunun tikintisini nəzərdə tutur. Rusiya ilə Macarıstan arasında saziş 2014-cü ildə imzalanıb, layihənin ümumi dəyəri 12,5 milyard avro dəyərində qiymətləndirilir.
Rusiya 10 milyard avro kredit ayırır, Macarıstan isə dövlət büdcəsindən 2,5 milyard avro sərmayə qoyur. Yeni enerji blokları 1980-ci illərdən istismarda olan sovet istehsalı olan dörd mövcud reaktoru əvəz etməlidir.
2030-cu illərin əvvəllərində istifadəyə verildikdən sonra Macarıstanın nüvə enerjisinin gücü 2000 MVt-dan 4400 MVt-a qədər artacaq və ölkənin enerji balansında atom elektrik stansiyalarının payı 70 faizə çatacaq.
Bu, Macarıstana elektrik enerjisi idxalından tamamilə imtina etməyə imkan verəcək.
Layihə dəfələrlə çətinliklərlə, o cümlədən ABŞ-ın “Qazprombank”a qarşı sanksiyaları ilə üzləşib və bunun vasitəsilə ödənişlər həyata keçirilib.
Lakin 2025-ci ilin iyununda ABŞ prezidenti Donald Trampın administrasiyası Paks AES-ə investisiyalarla bağlı sanksiyaları ləğv etdi.
Layihə Nijni Novqorod mühəndislik şirkəti Atomenerqoproekt (Rosatomun bir hissəsi) tərəfindən beynəlxalq subpodratçıların, o cümlədən Fransa və Almaniya şirkətlərinin cəlb edilməsi ilə həyata keçirilir.
Əli Babayev
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
USD
EUR
GBP
RUB