Pakistanın cənubunda yerləşən və dünyanın ən isti şəhərlərindən olan Cakobabad sakinlərinin təxminən 25 faizi isti havadan qaçmaq üçün hər yay şəhəri tərk edir. Bu ilin may ayında şəhərdə ən yüksək temperatur 52 dərəcə təşkil edib. Bir çox sakin enerji təchizatındakı fasilələrdən, içməli suyun olmamasından şikayətlənir.
SİA AZƏRTAC-a istinadən xəbər verir ki, yaxınlıqdakı Kəraçi meqapolisi də yüksək temperaturdan əziyyət çəkir. “New York Times” qəzetinin məlumatına görə, keçən ay Kəraçidə beş gün ərzində günvurmasından 568 nəfər ölüb.
Təkcə Pakistanda deyil, qonşu Hindistanda da bu ilin aprelindən üç aydır isti hava davam edir, temperatur 40-50 dərəcə arasında dəyişir.
Avropa, Afrika, Şimali Amerika və Cənubi Amerikanın əksər yerlərində bu il yüksək temperatur rekordları qeydə alınıb.
Ekstremal iqlim pik nöqtəyə çatdığına görə, bir çox ölkədə hökumətlər və əhali təcili tədbirlər görür. Bunlardan ən nəzərəçarpanı yaşayış yerini dəyişməkdir.
Zəif inkişaf etmiş ölkələrdə “iqlim miqrantları”nın əksəriyyəti kənd yerindən şəhərlərə köçməyi üstünlük verirlər. Yüksək temperatur səbəbindən kənd təsərrüfatı istehsalı kəskin şəkildə aşağı düşüb.
May ayında hindlilər arasında sorğu aparan Yel (“Yale”) Universitetinin tədqiqatçıları tərəfindən dərc edilən nəticələrə görə, respondentlərin 34 faizi “həddindən artıq isti, quraqlıq, daşqın və s. səbəbi ilə artıq köçüb və ya köçməyi planlaşdırır”. “South Asia Climate Action Network” Beynəlxalq Ətraf Mühit Qrupunun hesablamalarına görə, 2050-ci ilə qədər iqlim təsirləri səbəbi ilə miqrasiya etməyə məcbur olan insanların sayı təkcə Hindistanda 45 milyon nəfərə çatacaq.
Dəniz səviyyəsinin qalxması ilə üzləşən bir çox ölkə də iqlim fəlakətinin öhdəsindən gəlməyə çalışır.
Panamada dəniz səviyyəsinin sürətlə qalxmasına görə su altında qalan adaların sakinləri materikə köçür. Dəniz səviyyəsindən cəmi 0,5 metr hündürlükdə yerləşən Qardi Suqdub adasında 300 ailə keçən ay hökumət tərəfindən tikilən müvəqqəti yaşayış evlərinə köçməyə başlayıb. Panama Suqdub adasından başlayaraq bir neçə onilliklər ərzində 62 icmadan 38 min insanı köçürməyə qərar verib, bu da büdcədən ən azı 1,2 milyard dollar vəsait ayrılması deməkdir.
Dəyişən iqlim və dəniz səviyyəsinin qalxması səbəbindən adanı və yaxınlıqdakı 37 digər məskunlaşma yerini yavaş-yavaş su basır, onların əksəriyyəti dəniz səviyyəsindən bir metrdən az səviyyədə yerləşir. Su səviyyəsi hər il 3,4 millimetr qalxır. Smitson Tropik Tədqiqatlar İnstitutunun məlumatına görə, adalar əsrin sonunda yaşayış üçün yararsız hala düşəcək.
Avqustun 17-dən İndoneziya da paytaxtını Borneo adasına köçürməyə başlayacaq, paytaxt Nusantaru adlanacaq. Bu da dəniz səviyyəsinin qalxması ilə sıx bağlıdır. İndiki paytaxt Cakartanın yerləşdiyi və 10 milyon əhalisi olan Yava adası əhalinin sıxlığı və dəniz səviyyəsinin qalxması səbəbindən hər il 25 santimetr çökür. Paytaxtın kiçik infrastruktura malik Nusantaruya köçürülməsinin astronomik məbləğdə vəsaitə başa gələcəyi gözlənilir.
Bunun əksinə olaraq, təkrarlanan quraqlıqlardan əziyyət çəkən Meksika 2020-ci ildən bəri iqlim dəyişmələrinə “süni yağış”larla cavab verir. Meksika Meteorologiya Agentliyinin məlumatına görə, bu ilin may ayında yağıntıların həcmi 9,9 mm təşkil edib ki, bu da 1941-ci ildən bəri quraqlığa dair ən yüksək göstərici olub. Hətta paytaxt Mexikoda da su çatışmazlığı müşahidə olunurdu. Hökumət ildə ən azı bir dəfə təyyarələr və ya dronlardan istifadə edərək buludlara gümüş yodid səpərək yağıntıların həcmini artırmağa çalışır.
Hətta inkişaf etmiş ölkələr də anomal iqlimdən qaça bilmir. ÜDM-in 20 faizini turizm sənayesinin təşkil etdiyi Cənubi Avropada böhran daha güclüdür.
Yunanıstanda bu ilin iyun ayında onadək turist günvurmadan və ya digər səbəblərdən ölüb. Bunu nəzərə alan səlahiyyətli orqanlar Afinanın Akropol kimi məşhur tarixi yerlərinə gündüz vaxtı ziyarəti məhdudlaşdırıb. Bundan əlavə, Afinada kondisioner olan ictimai binaları və yaşıl sahələri xəritədə təsvir edən və təyinat yerinə gedən ən əlverişli marşrutu göstərən “yay tətbiqi” buraxılıb.
Barselona (İspaniya) və Melburn (Avstraliya) da sakinlərə istidən qaçmağa kömək etmək üçün oxşar tətbiqlər istifadəyə verib.
ABŞ Əmək Departamentinin Əməyin Təhlükəsizliyi və Sağlamlığı Administrasiyası Əməyin Təhlükəsizliyi haqqında Qanununa 36 milyon işçinin istidən qorunmasını tələb edən düzəliş edildiyini bildirib. Əgər iş yerində temperatur 27 dərəcədən yuxarı qalxırsa, işəgötürən içməli su, kölgəlik və kondisioner təmin etməli, yeni əməkdaşları işə götürərkən isə onların istiyə uyğunlaşmasına kömək üçün iş yükünü tədricən artırmalıdır.
Ötən il Bayden administrasiyası həmçinin Səhiyyə və Sosial Təminat Nazirliyinin tərkibində “İqlim dəyişmələri və sağlamlığa dair ədalət Bürosu” – istiyə reaksiya verməklə məşğul olan departament təsis edib.
Elektrik enerjisinin 78 faizini sudan alan Ekvadorda quraqlıq səbəbindən bəndlərdəki suyun səviyyəsi 29 faizə enib. Elektrik enerjisinin kəsilməsi səbəbindən aprel ayında iki dəfə fövqəladə vəziyyət elan edilib, lakin iyunun 19-da 20 ildən sonra ilk dəfə ölkə miqyasında elektrik enerjisi kəsilib.
Təkcə ötən ay Çində ekstremal hava şəraiti, o cümlədən şimalda quraqlıq və cənubda daşqınlar səbəbindən onlarla insan həlak olub. Çin cənubdan su götürüb şimala çatdıran “Su cənubdan şimala” kimi irimiqyaslı infrastruktur layihələri vasitəsilə böhranı həll etməyə çalışır. Britaniyalı iqtisadçı qeyd edib ki, 1,4 milyard nəfər əhalinin suya tələbatını azaltmaq səyləri yetərli deyil.
Ekstremal iqlim səbəbindən kənd təsərrüfatı bitkilərinin istehsalı da xeyli azalıb. ABŞ-ın “The Diplomat” diplomatik jurnalının məlumatına görə, dünyanın ikinci ən böyük buğda istehsalçısı olan Hindistan, anomal yüksək temperaturlar və quraqlıqdan əziyyət çəkib. Keçən ay buğda ehtiyatı cəmi 29,9 milyon ton təşkil edib, bu isə son 16 ilin ən aşağı göstəricisidir.
Britaniyanın “Financial Times” qəzeti Hindistan və Çinin ərzaq təhlükəsizliyi istiqamətində addımlar atacağı təqdirdə münaqişənin yoxsul ölkələrin ərzaq çatışmazlığı ilə üzləşməsinə səbəb ola biləcəyindən narahatlığını ifadə edib.
İqlimin səbəbi olduğu ziyan zəif inkişaf etmiş “üçüncü dünya” ölkələrində daha ciddi müşahidə olunur. Əhalinin əksəriyyətinin yoxsul olduğu ölkələr iqlim dəyişmələrinə reaksiya vermək imkanına malik deyil, sakinlər isə həyatlarını riskə ataraq işləməyə davam edirlər. Humanitar yardım göstərməklə məşğul olan qlobal QHT – Beynəlxalq Xilasetmə Komitəsinin seçdiyi iqlim böhranına ən həssas olan ölkələr siyahısına Somali, Suriya, Əfqanıstan, Yəmən, Çad və Cənubi Sudan daxil olub. Bu, ən azı bir neçə il və ya onilliklər davam edən vətəndaş müharibələri və ya siyasi münaqişələrə görə iqlim dəyişikliyinə reaksiyanın bir növ “israfçılıq” hesab edildiyi ölkələrdir.
Alimlər bildirirlər ki, iqlim böhranı artıq başlayıb və biz bu böhranla mübarizə üçün resursları ədalətli şəkildə bölüşdürərək indidən hərəkət etməliyik. Zəngin ölkələr kasıb ölkələrə böhran və onun nəticələrini aradan qaldırmağa kömək etməlidir.
Xəbər lenti
Bir gündə 5 mindən çox livanlı Suriyaya keçib
Dünya 04:49“Miss Russia 2024” müsabiqəsinin qalibi bəlli oldu
Şou-Biznes 04:17Lənkəranda ölən və xəsarət alanlar var
Hadisə 03:26250-dən çox britaniyalı Livandan təxliyə olunub
Dünya 03:12İsrail yaxın saatlarda İranı vura bilər
Dünya 02:46"YouTube"a yeni rəqib gəlir
Dünya 01:45Türkiyəli qadından qəribə etiraf…
Dünya 00:54“Putin Trampdan çox qorxur”
Dünya 00:24Netanyahu televiziya ilə xalqa müraciət edib
Dünya 00:00Məşhur büdcəli Mitsubishi bazarda səs-küyə səbəb olub
Texnologiya 5 Oktyabr 23:54Anasını qocalar evinə yerləşdirə bilməyən “oğul” onu möhkəm döyüb
Maraqlı 5 Oktyabr 23:45Naxçıvanda payızlıq taxıl əkinlərinə başlanılıb
Sosial 5 Oktyabr 23:37Maykl Cordan unikal elektrik superkarını nümayiş etdirib
Texnologiya 5 Oktyabr 23:26Səbr ilə halva bişər, ey qora, səndən..?
Maraqlı 5 Oktyabr 23:14Voronejdə yerli marksistlərin rəhbəri saxlanılıb
Dünya 5 Oktyabr 23:03Xorasan türkləri, dili və yaşadıqları yerlər
Dünya 5 Oktyabr 22:55Nyuşanın keçmiş əri “korennoy” moskvalıya pul atıb..?
Maraqlı 5 Oktyabr 22:44Dərmanları ancaq su ilə qəbul edin…
Səhiyyə 5 Oktyabr 22:35Millimizin Şimali İrlandiya və İngiltərə ilə oyunlar üçün heyəti açıqlandı
İdman 5 Oktyabr 22:22Londonda keçirilən etiraz aksiyalarında 15 nəfər saxlanılıb
Dünya 5 Oktyabr 22:14Vegetarianlıq və veqanizm nə üçün və kimlər üçün təhlükəlidir…
Səhiyyə 5 Oktyabr 22:05"Sabah" - "Araz-Naxçıvan" oyununda qalib müəyyənləşməyib
İdman 5 Oktyabr 21:54XV Bakı Beynəlxalq Film Festivalının açılışı olub
Mədəniyyət 5 Oktyabr 21:46"Şadam ki, yeni kitabım indi Azərbaycanda təqdim olunur"
Mədəniyyət 5 Oktyabr 21:37Aİ Gürcüstan rəhbərliyi ilə görüşləri dayandırdığını elan edib
Dünya 5 Oktyabr 21:26Rada müharibəni Belarus ərazisinə köçürməyə çağırıb
Dünya 5 Oktyabr 21:17“ABŞ-ın İsrailin hərəkətlərinə dəstəyi nüvə fəlakəti ilə nəticələnə bilər”
Dünya 5 Oktyabr 21:06Cəbrayılda ildə 24 milyon ədəd damazlıq yumurta istehsal ediləcək
İqtisadiyyat 5 Oktyabr 20:55İsrail İrana güclü cavab zərbəsi endirməyə hazırlaşır
Dünya 5 Oktyabr 20:45Adam Kadırov Rusiyanın Rekordlar Kitabına düşüb
Dünya 5 Oktyabr 20:36Avropa Kuboku: "Azəryol" Ukrayna klubuna məğlub olub
İdman 5 Oktyabr 20:24Ukrayna hakimiyyəti ərazilərin Rusiyaya verilməsindən danışıb
Dünya 5 Oktyabr 20:15Polyaklar ABŞ-ın hərəkətlərindən narazıdırlar...
Dünya 5 Oktyabr 20:04İcma: Fransanın bəsit cəhdləri onun haqsız olduğunu göstərir
Siyasət 5 Oktyabr 19:54Bir qrup deputat xarici işlər naziri Ceyhun Bayramova müraciət edib
Siyasət 5 Oktyabr 19:46Azərbaycan Şahmat Federasiyası 2025-ci ilin təqvimini təsdiqləyib
İdman 5 Oktyabr 19:34Misli Premyer Liqası: “Səbail” komandası “Şamaxı”ya qalib gəlib
İdman 5 Oktyabr 19:26Vulf Dornun oxucularla görüşü və imza saatı keçirilib
Mədəniyyət 5 Oktyabr 19:15Yəqin qələm yenə düşmən əlindədir..?
Şou-Biznes 5 Oktyabr 19:07Ucarda baş verən yol qəzasında piyada ölüb
Hadisə 5 Oktyabr 19:00Buğdadan, arpadan əlim üzüldü, ümidim sənə qaldı, ay darı xırmanı!
Dünya 5 Oktyabr 18:54Mümkün nüvə fəlakətinin səbəbi məlum olub..?
Dünya 5 Oktyabr 18:46“Azərbaycan BRICS-in kollektiv iqtisadi artımına töhfə verə bilər”
İqtisadiyyat 5 Oktyabr 18:34Makron İsrailə silah tədarükünü dayandırmağa çağırıb
Dünya 5 Oktyabr 18:25Bakıda 22 il əvvəl törədilmiş cinayətin üstü açılıb
Sosial 5 Oktyabr 18:15NATO Rusiyaya qarşı daha 49 hərbi briqada cəlb edəcək
Dünya 5 Oktyabr 18:06Fransa Madaqaskarın tələb etdiyi insan sümklərini qaytaracaqmı?
Dünya 5 Oktyabr 17:54“Emirates” aviaşirkətinin təyyarələrində peycer və ratsiyalar daşınması qadağan edilib
Sosial 5 Oktyabr 17:34Azərbaycan İdman Akademiyasında Müəllimlər Günü qeyd edilib - FOTOLAR
Mədəniyyət 5 Oktyabr 17:32“Heydər Əliyevin Vətən səfərləri” çoxcildliyinin təqdimat mərasimi olub - FOTOLAR
Mədəniyyət 5 Oktyabr 17:30Professor Sabir Əliyevin 80 illik yubileyinə həsr olunmuş elmi-praktik konfrans keçirilib - FOTOLAR
Mədəniyyət 5 Oktyabr 17:19Çimərlik futbolu üzrə Azərbaycan millisindən növbəti darmadağın
İdman 5 Oktyabr 17:02Polşalı pilləkənlərlə velosipedlə tullanmaq üzrə dünya rekordu qırıb
İdman 5 Oktyabr 17:01Azərbaycan cüdoçuları fərdi yarışları 3 medalla başa vurublar
İdman 5 Oktyabr 16:59"Emirates” aviaşirkəti gəmidə peycer və ratsiyaları qadağan edib
Sosial 5 Oktyabr 16:47“Qarabağ” Avropa kubokuna qələbə ilə start verib - FOTOLAR
İdman 5 Oktyabr 16:45Türkiyədə 100- ə yaxın qanunsuz miqrant saxlanılıb
Dünya 5 Oktyabr 16:44İşçi qrupunun görüşü keçirilib - FOTO
Siyasət 5 Oktyabr 16:257 evdən 27 min manatlıq oğurluq edən şəxs saxlanılıb - FOTOLAR
Sosial 5 Oktyabr 16:23100-ə yaxın prokuror Qəbələyə səfər edib - FOTOLAR
Sosial 5 Oktyabr 16:17BDU-nun dörd tələbəsi Prezident təqaüdünə layiq görülüb
Siyasət 5 Oktyabr 16:15Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı
Siyasət 5 Oktyabr 16:14Azərbaycan cüdoçusu bürünc medal əldə edib
İdman 5 Oktyabr 15:56"Məharət-2024" kompüter dəstəkli birgə komanda-qərargah təlimi başa çatıb - FOTOLAR
Sosial 5 Oktyabr 15:52Venesuelalı şair Milli Kitabxananın qonağı olub - FOTOLAR
Mədəniyyət 5 Oktyabr 15:50"Süni intellektin təhsilə inteqrasiyası qaçınılmazdır" - FOTOLAR
Təhsil 5 Oktyabr 15:48MDB xüsusi xidmət orqanları rəhbərlərinin növbəti görüşü keçirilib
Siyasət 5 Oktyabr 15:45Azərbaycanın fiqurlu konkisürəni beynəlxalq turnirdə gümüş medal qazanıb
İdman 5 Oktyabr 15:44Avropa Komissiyası Livandan qaçqın axını barədə xəbərdarlıq edib
Dünya 5 Oktyabr 15:43“Şuşa İslam dünyasının mədəniyyət paytaxtı” adlı kitab sərgisi açılıb - FOTOLAR
Mədəniyyət 5 Oktyabr 15:42Naxçıvanda özünü yandıran qadın öldü
Sosial 5 Oktyabr 15:32“Gəncə” heyətinə yeni basketbolçu qatıb
İdman 5 Oktyabr 15:17İki müharibədə vuruşmuş müəllim bu gün də şərəfli peşəsini davam etdirir - FOTOLAR
Sosial 5 Oktyabr 15:14Norveçdə diplomatımızın COP29 zamanı atəşkəs təşəbbüsü haqqında məqaləsi dərc olunub
Siyasət 5 Oktyabr 15:06MSK sədri Qazaxıstanda referendumu müşahidə edəcək
Siyasət 5 Oktyabr 14:55Azərbaycan çinli turistlərin sifarişlərinin ən çox artdığı ölkələrdəndir
Siyasət 5 Oktyabr 14:49“TEKNOFEST”də elektrik yarış bolidi təqdim edilib
Sosial 5 Oktyabr 14:42Bavariyada hoteldəki yanğın nəticəsində 11 nəfər xəsarət alıb
Sosial 5 Oktyabr 14:41Gürcüstanda ənənəvi “Tbilisoba” bayramı qeyd olunur
Sosial 5 Oktyabr 14:40Balababa Rzayevə şiddətli töhmət elan edilib
Siyasət 5 Oktyabr 14:38İtaliyada nəqliyyat işçiləri tətil edirlər
Dünya 5 Oktyabr 14:27Tanınmış avarçəkən Azərbaycana səfər edib - FOTOLAR
Sosial 5 Oktyabr 14:25Bosniya və Herseqovinada daşqın nəticəsində ölənlərin sayı 16-ya çatıb
Sosial 5 Oktyabr 14:23Qazaxıstanda referendumdan əvvəl “sükut günü” başlayıb
Siyasət 5 Oktyabr 14:18AFR-in sabiq prezidenti Ukraynaya “Taurus” raketləri verməyi təklif edib
Dünya 5 Oktyabr 14:17Su anbarına 200 min sazan balığı körpəsi buraxılıb - FOTO
Sosial 5 Oktyabr 14:09Yazıçı-publisist Nüşabə Məmmədlinin kitablarının təqdimatı keçirilib - FOTOLAR
Mədəniyyət 5 Oktyabr 14:00Qazaxıstanda TDT Müsəlman Dini İdarə rəhbərləri Şurasının görüşü keçirilib - FOTOLAR
Siyasət 5 Oktyabr 13:53"Bu ölkələr üçün heç bir dəyər, ölçü vahidi yoxdur" - DEPUTAT MÜNASİBƏT BİLDİRDİ
Siyasət 5 Oktyabr 13:43Baş Prokurorluqda görüş keçirilib - FOTOLAR
Siyasət 5 Oktyabr 13:36Sabir Hacıyev “Şöhrət” ordeni ilə təltif edilib
Siyasət 5 Oktyabr 13:32102 tələbəyə Prezident təqaüdü veriləcək
Siyasət 5 Oktyabr 13:31Özəl xəbərlər
Digər xəbərlər"Bu ölkələr üçün heç bir dəyər, ölçü vahidi yoxdur" - DEPUTAT MÜNASİBƏT BİLDİRDİ
Siyasət 5 Oktyabr 13:43Azərbaycançılıq dövlətin aparıcı ideologiyasına çevrilib - TƏHLİL
MEDİA 4 Oktyabr 19:07“Bütün uğurlu peşə sahiblərinə yol göstərən müəllimi olub” - MÜNASİBƏT BİLDİRİLDİ
Sosial 4 Oktyabr 17:27“Müharibələr dünya iqtisadiyyatını təhdid edir” - ŞƏRH EDİLDİ
İqtisadiyyat 4 Oktyabr 17:10"Qarşımızda duran ən vacib məsələlərdən biri..." - ŞƏRH EDİLDİ
Siyasət 4 Oktyabr 16:35"Repetitor hazırlığına ehtiyac bir çox səbəblərdən yaranır" - MÜNASİBƏT BİLDİRİLDİ
Təhsil 4 Oktyabr 16:35Redaktorun seçimi
Köşə yazıları
Populyar
Valyuta məzənnəsi
- USD 1,7000 0,00%
- EUR 1,8748 0,00%
- GBP 2,2318 0,00%
- RUB 0,0180 0,00%
2008-2024. Səs İnformasiya Agentliyi, Bütün hüquqlar qorunur. Məlumatlardan istifadə etdikdə istinad mütləqdir.
İfadə olunan fikirlərə sayt məsuliyyət daşımır.
Ünvan: Ü. Hacıbəyov küçəsi, 66; Bakı, Azərbaycan.
Email: [email protected] Tel.: (+994 12) 598-33-90; Faks: (+994 12) 493-11-62;