Qəhvənin insan orqanizmi üçün hansı faydaları var? - DİYETOLOQ FİKRİ

Qəhvə çox vaxt istifadə etdiyimiz içkilərdən biridir. Gündəlik işimizdə, səhər yeməyində, fasilələrdə, ofisdə və bir çox başqa yerlərdə qəhvə içməkdən həzz alırıq. SİA xəbər verir ki, zövqlə istehlak etdiyimiz qəhvənin faydası və zərəri var. İstəyirsinizsə, əvvəlcə üstünlüklərdən başlayaq.

Qəhvənin Faydaları

Tərkibindəki faydalı komponentlərin köməyi ilə ümumi sağlamlıq vəziyyətini, xüsusən də mənəvi və idrak funksiyalarını yaxşılaşdırmağa kömək edən qəhvə bir çox xəstəliklərin qarşısını almaqda da çox təsirlidir. Zehni oyandırmaq, ayıqlıq və enerji səviyyələrini artırmaq, canlılıq təmin etmək kimi təsirləri ilə tanınır. Ancaq qəhvənin üstünlükləri təkcə bununla məhdudlaşmır. Həm coğrafiyamızda, həm də dünyada geniş şəkildə içki olaraq istehlak edilən qəhvə dəriyə qulluq vasitələrinə də tez-tez daxil edilən bir bitki növüdür.

Enerji səviyyəsini artırır və zehni gücləndirir: Tərkibində bol olan kofein adlı tərkib hissəsi qanla qarışır və istehlakdan sonra qısa müddətdə beyinə çatır. Burada istehsal olunan və yuxululuğa səbəb olan adenozin adlı neyrotransmitteri bloklayaraq ayıqlıq səviyyəsini və enerji səviyyəsini artırır. Bu da gün ərzində hiss edilən yorğunluğun qarşısını alır. O, həmçinin zehni açaraq iş performansını və diqqəti artırır.

Yağ yandırma sürətini artırır: Qəhvə, artıq çəkidən qurtulmağı hədəfləyən fərdlərin məqsədlərinə çatmasına kömək edə biləcək çox qiymətli bir qida növüdür. Bunun səbəbi maddələr mübadiləsi sürətini əhəmiyyətli dərəcədə artırır və yağların yandırılmasını sürətləndirir. Bu, bədəndəki yağların parçalanmasına kömək edir və nəticədə sərbəst yağ turşuları enerji istehsalında iştirak edir. Bu müsbət təsirlərə əlavə olaraq, düz istehlak edildikdə demək olar ki, sıfır kaloriyə malikdir. Bu səbəbdən arıqlama pəhrizinə əməl edən sağlam insanlar pəhrizlərini dəstəkləmək və arıqlama sürətini artırmaq üçün gündə 2 fincana qədər qara qəhvə içə bilərlər.

Fiziki performansı artırır: Tərkibindəki kofein adrenalin hormonunun istehsalında əhəmiyyətli bir artıma səbəb olur. Bu hormon qorxu və həyəcan anlarında artan və insan orqanizmini həddindən artıq fiziki gücə hazırlayan hormondur. Bu şəkildə, istehlakdan sonra fiziki performansda artım olur. Eyni şəkildə, yağ yandırma sürətini artırdığı üçün bədənin məşq üçün ehtiyac duyduğu enerji səviyyəsini artırmağa kömək edir. İdmanla məşğul olan və ya fitneslə məşğul olan sağlam insanların idman zalına getməzdən təxminən yarım saat əvvəl qara qəhvə içməsi faydalıdır. Tərkibində əhəmiyyətli mikroelementlər var. Qəhvə yüksək qida dəyəri və qiymətli mikroelementlərə malik qidadır. Bir fincan gündəlik tələb olunan vitamin və mineralların təxminən 10%-ni təmin edir.

Parkinson və Alzheimer xəstəliyinə qarşı təsirlidir: Dünyada 65 və daha yuxarı yaşda olan şəxslərdə tez-tez görülən neyrodegenerativ xəstəliklər; Onları Alzheimer, Parkinson və Demans kimi sadalaya bilərik. Dəqiq müalicəsi olmayan bu xəstəliklərdə sağlam qidalanma və müəyyən növ qidaların müntəzəm qəbulu bir çox digər xəstəliklərdən qat-qat önəmlidir. Neyrodegenerativ pozğunluqların qarşısının alınmasında çox təsirli olduğu bilinən kofeni müntəzəm olaraq içənlərin bu xəstəliklərlə qarşılaşma ehtimalı daha azdır. Alzheimer xəstəliyinə tutulma ehtimalının 65%-ə qədər, Parkinson xəstəliyinə tutulma ehtimalının isə 30-60%-ə qədər azaldığını göstərən elmi araşdırmalar var. Xərçəng və ürək-damar xəstəliklərinə qarşı təsirlidir: Qəhvə antioksidant tərkiblə zəngin bir qidadır.

Qəhvənin zərərləri

Yuxusuzluq

Daha ayıq və enerjili olmaq üçün kofeinə də üstünlük verilir. Bu xüsusiyyət çox vaxt üstünlük təmin edir. Bununla belə, kofein həddindən artıq miqdarda qəbul edildikdə yuxusuzluğa da səbəb ola bilər. Tədqiqatlar göstərir ki, çox kofein qəbul etdikdə yuxuya getməyiniz daha çox vaxt aparır. Odur ki, yuxusuzluğun qarşısını almaq və yuxu keyfiyyətini qorumaq üçün gündəlik kofein miqdarına diqqət yetirmək, eyni zamanda axşam saatlarından sonra kofein qəbul etməməyə diqqət etmək lazımdır.

Baş ağrısı

Kofein mərkəzi sinir sisteminə stimullaşdırıcı təsir göstərdiyi üçün ağrıkəsicilərin tərkibinə də daxildir. Müəyyən müddət ərzində çoxlu kofein qəbul etmək və sonra kofein istehlakını azaltmaq baş ağrılarına səbəb ola bilər.

Həzm problemləri

Bir çox insanlar, xüsusən səhərlər qəhvə içməyin bağırsaqları stimullaşdırdığını düşünə bilər. Bunun səbəbi kofeinin mədə tərəfindən istehsal olunan və kolonda fəaliyyəti sürətləndirən qastrinin ifrazını artırmasıdır. Qəhvə içdiyiniz zaman daha tez-tez və maye defekasiya problemi yaşayırsınızsa, çay və qəhvə kimi istehlak etdiyiniz kofeinli içkilərin miqdarını azaltmağa cəhd edə bilərsiniz.

Bu mövzuya diyetoloq Ceyhunə Yusifova münasibət bildirib.

“Arıqlamaq üçün içki olaraq seçdiyiniz qəhvənin növü önəmlidir. Ümumiyyətlə, arıqlamaq üçün şəkərsiz və qara qəhvə seçmək daha münasibdir. Pəhrizli qəhvə və ya qara qəhvə variantlarını seçə bilərsiniz. Bundan əlavə, kofeinsiz qəhvə və ya bitki əsaslı qəhvə alternativləri də kilo vermə prosesində faydalı ola bilər. İstehlak olunan kalori miqdarına nəzarət etmək və sağlam qidalanma ilə birlikdə müntəzəm olaraq idman etmək də arıqlama prosesində mühüm amillərdəndir. Qəhvənin insan orqanizmi üçün müxtəlif faydaları var:

1. Artan konsentrasiya və enerji: Tərkibindəki kofein sayəsində qəhvə beyindəki enerji səviyyələrini artıraraq zehni diqqəti və oyanıqlığı dəstəkləyir.

2. Maddələr mübadiləsini sürətləndirir: Qəhvənin tərkibindəki kofein maddələr mübadiləsini sürətləndirərək daha çox kalori yandırmağa kömək edə bilər.

3. Performansı artırır: Kofein enerji səviyyələrini artırır və dözümlülük və fiziki performansı artırmaqda təsirli ola bilər.

4. Antioksidantların mənbəyi: Qəhvə antioksidantlarla zəngin bir içki kimi tanınır. Antioksidantlar sərbəst radikallarla mübarizə aparır və orqanizmin immun sisteminin güclənməsinə kömək edir.

5. Parkinson xəstəliyi riskini azaldır: Bir çox araşdırmalar göstərib ki, müntəzəm olaraq qəhvə qəbul edən insanlarda Parkinson xəstəliyi riski azalır”.