Narkomaniya xəstənin həyatının bütün sahələrində ağır iz buraxır. Narkomaniyaya qarşı mübarizə tədbirləri mümkün qədər tez həyata keçirilməlidir, əks halda daimi narkotik istifadəsi nəticəsində yaranan fizioloji və psixi pozğunluqlar sağalmaz hallara gətirib çıxarır.
Bəs narkomaniyanın müalicəsi hansı formada aparılmalıdır?
SİA mövzu ilə bağlı araşdırma edib. Narkomaniyanın müalicəsi psixiatrların, narkoloqların və psixoterapevtlərin iştirakı olmadan mümkün deyil, çünki bu, xəstənin motivasiyası üzərində gündəlik aparılmalıdır.
Statistik məlumatlara görə, müalicədən sonra narkomanların 5%-dən çoxu reabilitasiyaya göndərilmir və bu cür müalicənin effektivliyi sonradan itir. Bədənin detoksifikasiyasından sonrakı dövrdə xəstə narkotik ala biləcəyi sosial mühitdən təcrid olunmalıdır. Bu zaman xəstəni adi cəmiyyətdən təcrid edən, reabilitasiya proqramının keçməsi üçün onu təyin edən həvəsləndirici psixoloq, psixiatr-narkoloq və ya psixoterapevt onunla intensiv işləməlidir. Başqa sözlə, narkoloq və psixoloqların daimi nəzarəti altında olmalıdır. Reabilitasiya mərkəzini seçərkən əsas məsələ iş təcrübəsi olan həqiqətən səlahiyyətli mütəxəssislərə müraciət etməkdir.
Detoksifikasiya tədbirləri bir xəstəxanada aparılmalıdır, bəziləri əks göstərişlərə malikdir və bədən üçün qəbul edilməz olur. Müalicə orta hesabla üç aydan altı aya qədər davam etməlidir.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına görə, narkomaniyaya qarşı mübarizəyə baxmayaraq, psixoaktiv maddələrin istifadəsi nəticəsində sağlamlıq pozğunluğu olan təxminən 15,3 milyon insan var.
Narkomanların reabilitasiyası
Narkomaniyanın müalicəsinə məcburi yanaşmanın “əleyhinə” olan şəxslər əmindirlər ki, narkomanların razılığı olmadan reabilitasiyası qeyri-mümkündür. Ən çətin narkomaniyanın öhdəsindən gəlmək üçün, ilk növbədə, daxili motivasiya, sonradan yeni, sağlam həyata başlamaq üçün o asılılıqdan qurtulmaq istəyi vacibdir.
Respublika Narkoloji Mərkəzinin narkoloqu Zamin Əliyev: "Narkotik maddələrin növündən asıllı olaraq onların qəbulu nəticəsində psixi və fiziki asllılıq əlamətləri formalaşır. Müalicə ilkin olaraq fiziki asıllılıq əlamətlərinin aradan qaldırılması ilə başlanır. Bundan ötrü xəstəyə detoksikasiya aparılır, psixotrop dərman vasitələri ilə psixi davranış pozuntuları aradan qaldırılır və somatik fəsadlara uyğun olaraq terapevtik müalicələr aparılır. Fiziki asıllılıq əlamətləri aradan qaldırıldıqdan sonra xəstədə psixoloji asıllılığın aradan qaldırılması məqsədi ilə psixoloqlara və reabilitasiya mərkəzlərinə yönəldilir. Bu müşahidələr 6 aydan bir ilə qədər aparılmalıdır. Maddədən asılı şəxslər qəbul müddətindən asılı olmayaraq hər biri ayıq yaşaya bilir və uzun remisiyalarla qala bilir, sadəcə həqiqi sağalmaq istəyi olmalı, düzgün müalicə kursu keçməli, ətraf cəmiyyət və yaxınlarından qayğı və dəstək almalıdırlar.
Narkomaniya şəxsiyyət pozuntularına, somatik xəstəliklərin yaranmasına, QİÇS və Hepatitlər kimi yoluxucu xəstəliklərin yaranmasına və sonda qəfləti ölümlərlə nəticələnir.
Narkomaniyanin irsən gələcək nəslə ötürülməsi elmi sübutu yoxdur. Lakin qadının hamiləlik dövründə psixoaktiv maddələri qəbul etməsi dünyaya gələn uşaqlarda psixi və somatik fəsadların gələcəkdə formalaşması mümkündür. Bu şexslərdə gələcəkdə hansısa psixoaktiv maddəyə meyilli olması istisna olunmur".
Havar Şəfiyeva
Bütün xəbərlər Facebook səhifəmizdə
USD
EUR
GBP
RUB