İran raketlərlə danışacaq – BAXIŞ BUCAĞI

Tehran Vaşinqtonun zərbələrinə cavab verməyə hazırlaşır

İran ABŞ prezidenti Donald Trampın İslam Respublikasına qarşı təhdid etdiyi potensial bomba hücumlarına cavab verəcəyini vəd edib. Martın 31-də ölkənin ali dini lideri Əli Xamenei bildirib ki, Tehranın güc ssenarisinə cavabı mümkün qədər sərt olacaq. Öz növbəsində, İran mediası bütün ölkə ərazisində raket buraxılış qurğularının tam hazır vəziyyətə gətirildiyini bildirib. Tehran bildirir ki, vəziyyətin gərginləşməsi halında o, Vaşinqton və onun müttəfiqləri ilə əlaqəli bir çox hədəfləri, o cümlədən bu yaxınlarda ABŞ bombardmançılarının yerləşdirildiyi Hind okeanındakı ABŞ-Britaniya bazasını vura bilər.

Əli Xamneyi ABŞ-ın “kənardan şər törətmək” qabiliyyətinə şübhə edib. Amma Vaşinqton buna getsə belə, sərt əks-hücumla üzləşəcək, deyə İranın ali lideri martın 31-də Fitr bayramı münasibətilə etdiyi çıxışda hədələyib. “Əgər onlar birdən ölkədə üsyan qaldırmağa qərar versələr, İran xalqı onlara cavab verəcək”, - deyə cənab Xamenei əlavə edib. Donald Tramp isə bazar günü NBC telekanalında çıxışında bildirib ki, əgər iranlılar nüvə saziş bağlamasalar, bombardman olacaq, bu, onların indiyədək heç vaxt görmədiyi bir bombalama kampaniyası olacaq. O, əlavə edib ki, İslam Respublikası ayrı-ayrılıqda ikinci dərəcəli rüsumların tətbiqi ilə üzləşəcək.
İran Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Esmail Baghaei deyib ki, ABŞ-ın bu cür ritorikası “sülhün və təhlükəsizliyin mahiyyətini” təhqir edir: “Zorakılıq zorakılığı, sülh isə sülhü doğurur. “ABŞ seçim edə bilər – bütün bundan irəli gələn nəticələrlə”, – diplomat X sosial şəbəkəsində vurğulayıb. Sonra, martın 31-də İsveçrənin Tehrandakı səfirliyinə etiraz notası göndərilib və bu nota vasitəsilə İslam Respublikası Birləşmiş Ştatlarla əlaqə kanallarını saxlayır və bu notada İranın “istənilən təhlükəyə qəti və dərhal cavab vermək” hüququna işarə edilir.

“Tehran Times” qəzetinin öz məlumatlarına istinadən verdiyi məlumata görə, İran artıq Trampın təhdidləri fonunda öz raketlərini döyüş hazırlığı vəziyyətinə gətirib. İran prezidenti Məsud Pezeşkian bu yaxınlarda ölkəsinin ABŞ-a nüvə proqramı ilə bağlı birbaşa danışıqlar aparmayacağı barədə məlumat verdiyini açıqlayıb. Lakin prezidentin sözlərinə görə, bundan sonra da diplomatik münasibətlərin taleyini yalnız Ağ Evin siyasəti müəyyən edə bilər. Martın ortalarında BƏƏ vasitəsilə İslam Respublikasına çatdırılan Trampın məktubunda dab u barədə deyilir. Amerika liderinin mesajında bildirilir ki, İran da buna hazır olarsa, ABŞ danışıqlar prosesinə hazırdır. Əmirliyin Sky News Arabia kanalı Trampın İranın ali rəhbərinə məktubundan sitat gətirir: "Ancaq dünyanın maraqlarına məhəl qoymamağa davam etsəniz, tarix sizin qızıl fürsəti əldən verdiyinizi xatırlayacaq. Sizi xəbərdar edirəm: əgər siz bu uzadılmış əli rədd etsəniz və İran rejimi eskalasiya, terror təşkilatlarına və hərbi avantüralara daha çox dəstək versə, cavab qəti və çevik olacaq”.

ABŞ-ın İrana qarşı sanksiya siyasətində nə dəyişdi

Trampın qeyd etdiyi mənfi ssenariyə cavab olaraq İran hərbi hədəflərinin siyahısını genişləndirə bilər. Bu yaxınlarda yüksək rütbəli İran mənbəsinin The Telegraph-a verdiyi məlumata görə, İslam Respublikası Hind okeanındakı Dieqo Qarsiya adasındakı Amerika-Britaniya hərbi bazasına zərbə endirmək variantını nəzərdən keçirir. ABŞ bu yaxınlarda İranın yeraltı infrastrukturuna qarşı əməliyyatda istifadə oluna bilən B-2 Spirit strateji bombardmançılarından beşini oraya göndərib.

“İrana regiondakı hər hansı hərbi bazadan Yaxın Şərq və ya İran raketlərinin uçuş məsafəsi daxilində olan obyektdən hücum edilərsə, Britaniya və ya Amerika qüvvələrinə hücum edilməsinin heç bir fərqi olmayacaq”, – Teleqrafın mənbəsi izah edib. "Vaxtı gələndə kim olmağın fərqi yoxdur - amerikalı, ingilis və ya türk hərbçisi. Əgər bazanız amerikalılar tərəfindən istifadə edilərsə, hədəfə çevriləcəksiniz”. Eyni zamanda, ABŞ təhlükəsizlik aparatı İranın əks-hücum etmək qabiliyyətinə borcludur.

ABŞ Milli Kəşfiyyat Direktorunun Ofisinin mart ayı hesabatında deyilir ki, İslam Respublikası 2024-cü ilin oktyabrında İsraillə birbaşa qarşıdurma nəticəsində hava hücumundan müdafiə sisteminin əhəmiyyətli dərəcədə zəifləməsinə baxmayaraq, ABŞ və tərəfdaş qüvvələr üçün təhlükə yarada bilər. İranın adi silahlı qüvvələrinin böyük qrupları hücum edən şəxsə ciddi ziyan vurmaq, regionda zərbələr endirmək və Hörmüz boğazı ilə gəmiçilik, xüsusilə də enerji daşımaları ilə bağlı hərəkətləri dayandırmaq iqtidarındadır. İranın kiçik gəmiləri və sualtı qayıqları Fars körfəzini Oman körfəzi ilə birləşdirən bu boğazın ərazisində xüsusi olaraq bu məqsədlə vəzifə yerinə yetirir, ABŞ Milli Kəşfiyyat Direktorunun Ofisi xəbərdarlıq edib.

10 hərbi bazada 50.000 Amerika əsgəri İranın hədəfində

İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (SEPAH) yüksək rütbəli komandiri bazar ertəsi xəbərdarlıq edib ki, bölgədəki ABŞ qüvvələri “şüşə evdə” oturublar və “başqalarına daş atmaqdan” çəkinməlidirlər. Bu sözləri İran İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun Aerokosmik Diviziyasının komandiri, briqada generalı Əmir Əli Hacızadə Fitr bayramı münasibətilə keçirilən mərasimlərdə çıxışı zamanı deyib. Hacızadənin məlumatına görə, amerikalıların regionda, xüsusilə də İran ətrafında 10 hərbi bazası var və bu bazalarda 50 min əsgər yerləşdirilib: “Bu o deməkdir ki, onlar şüşəli evdə oturublar və kimsə şüşəli evdə oturanda başqalarına daş atmır”.

İİKK-nın yüksək səviyyəli şərhi ABŞ prezidenti Donald Trampın İranın nüvə proqramı ilə bağlı “yeni razılaşma” əldə etməkdən imtina edəcəyi təqdirdə onu bombalamaqla hədələməsindən sonra gəlib. Bazar günü Tramp deyib ki, İran ABŞ-la razılaşmasa, onu bombalayacaqlar: "Əgər onlar razılığa gəlməsələr, partlayış baş verəcək". O, həmçinin İranı “ikinci dərəcəli tariflərlə” cəzalandıracağı ilə hədələyib.

İran Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Esmaeil Baghaei bazar ertəsi X hesabında etdiyi paylaşımda Trampın açıq şəkildə ölkəni “bombalamaq” təhdidinin qlobal sülh və təhlükəsizliyə təhqir olduğunu bildirib. “Bir dövlət başçısının İrana qarşı açıq “bombalama” hədəsi Beynəlxalq Sülh və Təhlükəsizliyin mahiyyətinə sarsıdıcı bir təhqirdir”, - Baqai yazıb.

ABŞ-la “dolayı danışıqların” səbəbi zorakılıqdır

İranın xarici işlər naziri Abbas Əraqçi deyib ki, İranın ABŞ-la birbaşa danışıqlar aparmaması Vaşinqtonun quldur kimi davranmasıdır. "Dolayısı ilə danışıqların səbəbi edilən təhdidlərdir. Bu hərəkət mahiyyətcə Amerikanın zorakılığına cavabdır. Biz məcburi şərtlər altında danışıqlar aparmırıq, lakin biz həmişə bərabərlik mövqeyindən danışıqlara hazır olmuşuq", - deyə Əraqçi milli televiziyaya bildirib.

İran İslam İnqilabının rəhbəri Ayətullah Əli Xameneinin nüvə danışıqları ilə bağlı Trampın məktubuna cavab olaraq ABŞ-a göndərdiyi məktubla bağlı Əraqçi deyib: "Omandakı dostlarımızdan məktubun təyinat yerinə çatdığını və nəzərdən keçirildiyini öyrəndik. Ümid edirik ki, Allah bu ölkə üçün xeyirli və faydalı olanı bu gün mübarək edəcək". Martın 26-da İran rəsmi olaraq məktubu Tehran və Vaşinqton arasında vasitəçi olan Oman vasitəsilə ABŞ-a təqdim edib.

Trampın özü İrana qarşı “maksimum təzyiq” kampaniyası ilə 2108-ci ildə İranla çoxtərəfli nüvə sazişindən çıxıb. Nüvə sazişi 2015-ci ilin iyulunda İran, BMT Təhlükəsizlik Şurasının beş daimi üzvü (Böyük Britaniya, Fransa, Çin, Rusiya və ABŞ) Almaniya və Avropa İttifaqı arasında imzalanıb. Razılaşmaya əsasən, İran maliyyə və iqtisadi sanksiyaların ləğvi müqabilində nüvə fəaliyyətlərinə məhdudiyyətlər qoyur. BMT Təhlükəsizlik Şurasının 2231 saylı qətnaməsi ilə təsdiqlənən saziş mükəmməl işləyirdi.

V.VƏLİYEV